Bà Lê Thị Thu Thuỷ: Thị trường Mỹ, châu Âu rất khó chiều, VinFast phải đi đường vòng để bắt kịp đối thủ

Bà Lê Thị Thu Thuỷ, CEO VinFast, nói về lý do tập đoàn Việt Nam chuyển sang sản xuất ô tô điện.

Được thành lập vào năm 2017, nhà sản xuất ô tô Việt Nam VinFast đã chuyển hướng hoàn toàn sang sản xuất xe điện chỉ 5 năm sau khi ra mắt. Năm 2022, họ bắt đầu xuất khẩu sang thị trường Mỹ, đồng thời nói về kế hoạch xây dựng nhà máy ở Bắc Carolina và theo đuổi IPO. 

Tham vọng này đã mang tới danh tiếng cho VinFast nhưng đồng thời cũng làm dấy lên nhiều câu hỏi: VinFast đến từ đâu, và tại sao một công ty mới khởi nghiệp đã thách thức Tesla ngay trên chính thị trường quê nhà của họ?

VinFast không chỉ có sự hậu thuẫn từ công ty mẹ là tập đoàn Vingroup, mà còn phù hợp với truyền thống thử nghiệm các dự án kinh doanh mới của tập đoàn, từ điện thoại thông minh tới thương mại điện tử. Tuy nhiên, làm xe điện lại là một thách thức ở quy mô khác.

Trong một cuộc phỏng vấn độc quyền, Rest of World đã trò chuyện với Giám đốc điều hành toàn cầu của VinFast, bà Lê Thị Thu Thủy, người đã lãnh đạo công ty từ năm 2021. Trong cuộc trò chuyện, bà Thuỷ đã giải thích lý do VinFast xuất khẩu xe điện sang Mỹ, những phản hồi từ khách hàng mà công ty nhận được cũng như “con đường vòng” của VinFast để bắt kịp đối thủ.

Vingroup không có nền tảng trong sản xuất, kinh nghiệm của tập đoàn chủ yếu nằm ở lĩnh vực dịch vụ và bất động sản. Làm thế nào để công ty chuyển sang sản xuất ô tô?

Thực ra cái gốc của Vingroup là sản xuất. Khi chúng tôi sản xuất mỳ ăn liền ở Ukraine, đó là sản xuất hàng loạt. Tất nhiên, sản phẩm đó khác so với bây giờ. Nhưng có những điểm chung về việc thiết lập một nhà máy, dây chuyền sản xuất và hiệu quả.

Chế tạo ô tô thì khác - nó phức tạp hơn nhiều. Ngay từ khi bắt đầu, VinFast đã tuyển dụng những nhân tài hàng đầu với ít nhất 20–30 năm kinh nghiệm trong ngành ô tô, những người đã chứng kiến và trải qua nhiều mẫu ô tô, xe đốt trong (xe chạy xăng) và thậm chí cả xe điện. Hiện tại, VinFast có khoảng 36 nhân viên quốc tịch khác nhau và hàng trăm người nước ngoài đang làm việc ở các vị trí khác nhau, đặc biệt là trong lĩnh vực sản xuất.  

Tại sao VinFast quyết định ngừng sản xuất ô tô chạy xăng và chuyển sang chạy hoàn toàn bằng điện vào năm ngoái?

Trên thực tế, đó là mục tiêu ngay từ đầu: Sản xuất ô tô điện và vươn ra toàn cầu. Nhưng để sản xuất xe điện, cách học nhanh nhất là đi đường vòng bằng cách học từ những người giỏi nhất trong ngành ô tô, như BMW hay General Motors. Chúng tôi đã học cách thiết lập và phát triển ô tô, cách thiết lập một nhà máy và những tiêu chuẩn chất lượng cần thiết. 

Sau khi chúng tôi sản xuất được ô tô chạy bằng xăng và bắt đầu bán ra thị trường Việt Nam, trong vòng chưa đầy hai năm, ba mẫu xe của VinFast đã trở thành ô tô bán chạy nhất ở các phân khúc thị trường tương ứng.

Nhưng chúng tôi vẫn trung thành với mục tiêu ban đầu của mình. Chúng ta không thể nói “Tôi sản xuất xe điện nhưng tôi vẫn bán xe chạy xăng” - tức là tôi vì môi trường nhưng vẫn quan tâm đến lợi nhuận nên tôi bán xe chạy xăng.

Tại sao công ty lại nhắm đến thị trường Mỹ và châu Âu, mặc dù chỉ là một công ty khởi nghiệp non trẻ?

Ngay từ đầu, VinFast đã xác định trở thành công ty toàn cầu. Thị trường Mỹ và châu Âu rất khắt khe — với những khách hàng rất khó tính. Đây là cơ sở để VinFast phát triển những sản phẩm thực sự tốt. Nếu chinh phục được khách hàng Mỹ, châu Âu thì các thị trường khác không phải là vấn đề lớn. 

VinFast định chinh phục khách hàng Mỹ như thế nào?

VinFast chưa có sự hiện diện thương hiệu tại đây. Do đó, chúng tôi nhắm mục tiêu khách hàng bằng cách trực tiếp tiếp cận họ. Chúng tôi phải để người tiêu dùng chạy thử xe và thuyết phục họ từng người một. 

Dần dần, chúng tôi sẽ thu thập phản hồi từ người tiêu dùng để tạo ra một sản phẩm tốt hơn. Theo thời gian, danh tiếng và thương hiệu sẽ lan rộng. Đây là con đường mà VinFast đã chọn. Có lẽ nó sẽ khó khăn hơn một chút. Nhưng theo cách này, chúng tôi tiếp xúc trực tiếp với người tiêu dùng, vì vậy chúng tôi có thể nhận được phản hồi của họ.

999 chiếc xe VF 8 City Edition được xuất khẩu qua Mỹ vào tháng 12, đã được xác định là xe để tiếp thị. Phạm vi lái của chiếc xe này bị hạn chế hơn so với những chiếc xe phiên bản tiêu chuẩn sẽ được giao cho khách hàng sau này, vì loại pin của chúng khác. Nhưng VinFast vẫn muốn trực tiếp đưa những chiếc xe này đến tay người tiêu dùng, để chúng tôi có thể nhận được phản hồi từ họ. Khách hàng có thể chạy thử và sau đó đổi lấy xe khác. 

Những người lái xe VF 8 tại Việt Nam cho biết họ thích động cơ của xe. Nhưng cũng như các nhà sản xuất xe điện khác, đã có vấn đề về pin và phần mềm. Không phải mọi thứ đều xuất hiện trong quá trình kiểm thử phần mềm. 

Thường thì nó phải được đưa đến tay người tiêu dùng, trong những trường hợp cụ thể, sau đó một số lỗi sẽ đột ngột xuất hiện. Điều quan trọng là xe rất an toàn, cảm giác lái chính xác. Chiếc xe đã trải qua tất cả các bài kiểm tra an toàn — đó là cách nó có thể được nhập khẩu vào thị trường Mỹ.

Những người trong ngành sẽ hiểu rằng phần mềm cần được kiểm tra và nếu có lỗi, chúng cần được sửa và cập nhật. Điều này đang xảy ra hàng ngày. Và cứ vài tuần lại có một phiên bản phần mềm mới cho khách hàng.

Trong thời gian tới, các lỗi phần mềm sẽ dần được khắc phục và khách hàng sẽ không còn gặp phải các lỗi này nữa. Sẽ mất một thời gian, vài tháng, nhưng không quá lâu. Với chính sách bảo hành 10 năm và dịch vụ của chúng tôi, không chỉ tại trung tâm bảo hành mà cả các dịch vụ trực tuyến, như cập nhật phần mềm, tôi nghĩ khách hàng có thể hoàn toàn yên tâm. 

Có một vài trường hợp được ghi nhận là lỗi phần mềm [tại Việt Nam], và VinFast đã chủ động đưa ra hướng khắc phục cho khách hàng. Hầu hết họ hài lòng với các sản phẩm sau khi các vấn đề của họ đã được giải quyết. 

Trên thực tế, gần đây chúng tôi đã tập trung nhiều hơn vào phần mềm cho thị trường Mỹ. Nhiều lỗi đã được giải quyết trong phiên bản bán ra tại Mỹ. Và những điều chỉnh này sẽ sớm được cập nhật tại Việt Nam. 

VinFast là một startup ô tô trẻ nhưng đã trải qua những thay đổi lớn. Nói môi trường VinFast thay đổi liên tục có đúng không?

Đây là văn hóa của Vingroup. Cái gì không phù hợp thì chúng ta thay đổi thay vì cứ ngồi đó chờ nó chết. Khả năng thay đổi và thích ứng để tăng trưởng tốt hơn là rất quan trọng. 

Có đúng là công ty đặt mục tiêu bán 750.000 xe điện mỗi năm vào năm 2026 không? Đó không phải là tham vọng sao? 

Tôi nghĩ chúng ta cần cố gắng hết sức để vượt qua con số đó. Rất nhiều người đang chuyển từ ô tô chạy bằng xăng sang xe điện. Thị trường là rất lớn. Tất nhiên, mục tiêu này rất khó. Mọi người đều biết điều này. Nhưng nếu vượt qua được thì thành quả sẽ rất ngọt ngào. Tôi hy vọng chúng tôi sẽ đạt được nhiều hơn thế.