Áp lực của Vinasun: Loay hoay trong cuộc đối đầu với xe điện, lợi nhuận sụt giảm, số nhân viên chạm đáy 10 năm

Trước làn sóng xe điện hoá, Mai Linh chọn cách bắt tay với Xanh SM thông qua thoả thuận đặt mua và thuê gần 4.000 xe VinFast. Một số hãng taxi như Let's Go Taxi, Taxi 123… cũng nhập xe ô tô điện về làm phương tiện vận chuyển. Trong khi đó, CTCP Ánh Dương Việt Nam (Vinasun - Mã: VNS) tiếp tục nói không với xe điện và đặt niềm tin vào hybrid - dòng xe kết hợp động cơ xăng và điện, được kỳ vọng là giải pháp trung hòa giữa hiệu suất và chi phí.

Song, các quyết định của Vinasun chưa thực sự hiệu quả khiến kết quả kinh doanh trong năm 2024 trở nên kém sắc. Doanh thu công ty giảm 18% xuống 1.002 tỷ đồng. Trong đó, mảng vận tải hành khách bằng taxi, chiếm 85% doanh thu, giảm tới 17% so với cùng kỳ.

Lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh chỉ đạt gần 18 tỷ đồng do chi phí hoạt động vẫn chiếm tỷ trọng lớn, trong khi nguồn thu tài chính bị co hẹp. Tuy nhiên, vào năm ngoái, Vinasun ghi nhận khoản thu lớn (61 tỷ đồng) từ hoạt động thanh lý tài sản và quảng cáo trên taxi.

Hai nguồn thu này như là “phao cứu sinh” của công ty, giúp lợi nhuận sau thuế được cải thiện, đạt hơn 84 tỷ đồng, giảm 45% so với cùng kỳ. Song, đây lại là mức lợi nhuận thấp nhất trong vòng ba năm trở lại đây của Vinasun.

Hoạt động kinh doanh kém sắc cũng dẫn tới việc số lượng nhân viên công ty giảm mạnh. Chỉ trong vòng một năm, số nhân viên của Vinasun giảm từ 1.847 người xuống còn 1.549 người và là con số thấp nhất trong 10 năm.

Nhìn lại giai đoạn 2014 – 2016, số lượng nhân viên Vinasun luôn trên 15.000 người, từ năm 2017 – 2020 dao động 4.000 – 7.000 người. Còn trong 4 năm trở lại đây, số lượng nhân viên của công ty chỉ quanh mốc 1.500 – 2.000 người.

Theo tính toán đến hết năm 2023, Vinasun có khoảng 3.140 xe, phục vụ 35.374 chuyến/ngày, Mai Linh có 11.000 xe, phục vụ 30.000 chuyến/ngày. Con số này thấp hơn nhiều so với một “ứng viên” mới mang tên Xanh SM sở hữu 16.100 phương tiện, phục vụ hơn 160.000 chuyến/ngày.

Báo cáo của Mordor Intelligence chỉ ra, trong quý IV/2024 cũng chỉ ra, Xanh SM dẫn đầu thị trường taxi công nghệ với 37,41% thị phần, vượt qua Grab (36,62%) và bỏ xa các đối thủ khác như Be (5,55%), Mai Linh (4,81%), Vinasun (2,44%).

Không chỉ đánh mất thị phần vào tay những ứng viên mới, Vinasun còn phải chứng kiến sự ra đi của cổ đông lớn Tael Two Partners (Singapore). Tổ chức này bắt đầu rót vốn vào Vinasun từ hồi tháng 12/2013, khi công ty phát hành riêng lẻ 3 triệu cp với giá 45.000 đồng/cp cho Tael Two Partners để tăng vốn điều lệ từ 405 tỷ đồng lên 435 tỷ đồng.

Không lâu sau đó, cổ đông ngoại tiếp tục mua tổng cộng 5,5 triệu cổ phiếu VNS theo phương thức thỏa thuận, với hai mức giá 48.000 đồng/cp (3,1 triệu cp) và 41.000 đồng/cp (2,4 triệu cp).

Sau khoảng 10 năm nắm giữ, Tael Two Partners bắt đầu có ý định thoái vốn từ tháng 9/2023, song bất thành do thanh khoản cổ phiếu thấp.

Đến tháng 5/2024, cổ đông này bắt đầu ghi nhận giao dịch bán ra cổ phiếu, với khối lượng 2 triệu đơn vị. Báo cáo giao dịch ghi nhận khối lượng sở hữu trước giao dịch ngày 14/5/2024 là 11,3 triệu cp, tương ứng với 16,6% vốn.

Tốc độ bán ra được đẩy nhanh từ cuối 2024 đến tháng 1. Gần nhất, Tael Two Partners đã thoái 1,4 triệu cp vào 13/12/2024 và 5 triệu cp còn lại từ 19/12/2024 đến đầu tháng 1.

Giao dịch cuối cùng (5 triệu cp) được thực hiện theo phương thức thỏa thuận. Từ 19/12/2024 đến nay, cổ phiếu VNS ghi nhận khối lượng thỏa thuận bằng đúng 5 triệu, với giá trị 50 tỷ đồng. Giá bán thỏa thuận trung bình là 10.000 đồng/cp, thấp hơn đáng kể so với các mức giá ban đầu khi rót vốn vào hãng taxi.