Ai là chủ sở hữu thực sự của VNG?

Năm ngoái, trong hồ sơ gửi cho Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC), VNG lần đầu hé lộ cơ cấu cổ đông hiện hữu. Theo hồ sơ, VNG Limited - tổ chức nước ngoài có trụ sở tại quần đảo Cayman, nắm 49% cổ phần trực tiếp trong VNG Corporation - công ty đang hoạt động tại Việt Nam sở hữu các nền tảng như Zalo, Zing MP3,… 

Ngoài ra, VNG Limited cũng sở hữu gián tiếp 21,3% cổ phần VNG Corporation thông qua công ty Công nghệ BigV - cổ đông lớn thứ hai tại VNG Corporation. Như vậy, VNG Limited đang nắm hơn 70% cổ phần tại VNG Corporation (mã: VNZ). 

Trong khi đó, tại VNG Limited, ông Lê Hồng Minh - Sáng lập kiêm CEO VNG, sở hữu 12,27% vốn và ông Vương Quang Khải - Phó Tổng Giám đốc thường trực nắm 4,99% vốn. Bên cạnh đó, một số tập đoàn lớn như Tencent, Ant Group (Trung Quốc) và hai quỹ đầu tư của Singapore là GIC và Seletar Investments cũng nắm quyền biểu quyết tại VNG Limited.

Cụ thể, cổ phiếu phiếu lưu hành của VNG Limited chia làm hai loại, gồm cổ phiếu phổ thông loại A (Class A) và cổ phiếu phổ thông loại B (Class B). Với một cổ phiếu loại A, người nắm giữ sẽ có một quyền biểu quyết. Trong khi, một cổ phiếu loại B sẽ có 10 quyền biểu quyết. Cổ phiếu loại A không có quyền quy đổi thành loại B và ngược lại.

Hai loại cổ phiếu này được phát hành cho hai nhóm cổ đông riêng biệt là các cổ đông nước ngoài và ban lãnh đạo của VNG Limited. Hai cổ đông sáng lập là ông Lê Hồng Minh và ông Vương Quang Khải lần lượt sở hữu 12,6 và 1,68 triệu cổ phiếu loại B, tương ứng với tỷ lệ quyền biểu quyết tại VNG Limited là 45% và 6%. Như vậy, nhóm cổ đông sáng lập nắm toàn bộ cổ phiếu loại B và sở hữu 51% lượt biểu quyết. 

Ông lớn công nghệ Tencent sở hữu hơn 65 triệu cổ phiếu loại A, tương ứng quyền biểu quyết là 23,2%. Phần sở hữu của Tencent bao gồm 43 triệu cổ phiếu của Tenacious Bulldog Holdings Limited, 14,5 triệu cổ phiếu Prosperous Prince Enterprises Limited và hơn 7,5 triệu cổ phiếu sẽ phát hành nếu VNG Limited hoàn tất IPO.

Tenacious Bulldog và Prosperous Prince Enterprises là hai pháp nhân thuộc quyền kiểm soát của Tencent và có trụ sở tại British Virgin Islands, từng xuất hiện trong danh sách cổ đông lớn tại VNG năm 2018.

Các cổ đông ngoại khác của VNG Limited gồm GIC, thông qua Gamvest Pte nắm giữu 15,2 triệu cổ phiếu loại A, tương ứng 5,4% quyền biểu quyết và Ant Group, thông qua Ant International Technologies, sở hữu 7,77 triệu cổ phiếu loại A, tương ứng 2,8% quyền biểu quyết. Quỹ đầu tư Temasek thông qua Seletar Invesments nắm 9,4 triệu cổ phiếu loại A, tương đương 3,4% quyền biểu quyết.

Dựa vào cơ cấu trên có thể thấy ngoài nhóm sáng lập là ông Lê Hồng Minh và ông Vương Quang Khải, Tencent là cổ đông ngoại duy nhất có tỷ lệ biểu quyết lớn nhất tại VNG Limited - đơn vị kiểm soátVNG Corporation.

Hồ sơ gửi SEC cho thấy Tencent không chỉ là cổ đông nắm quyền biểu quyết tại VNG Limited mà còn thể hiện mối quan hệ kinh doanh chặt chẽ giữa hai công ty. 

Như đã biết, VNG là đơn vị phát hành các trò chơi trực tuyến tại Việt Nam và thị trường Đông Nam Á với các tựa game như PUBG Mobile, Võ Lâm Truyền Kỳ, Liên Minh Huyền Thoại… Nhiều trong số những trò chơi nổi tiếng được VNG phát hành đến từ nhà phát triển Tencent Games. 

Chẳng hạn, đầu năm ngoái, VNG có được quyền phát hành Liên Minh Huyền Thoại từ tay của Garena (thuộc Sea). Liên Minh Huyền Thoại là tựa game phổ biến tại Việt Nam cũng như trên toàn cầu do Riot Games phát triển - đây là công ty thuộc hệ sinh thái của Tencent.

Nhờ lợi thế đi đầu về các thể loại game nhập vai và game sinh tồn, mảng phát hành game đóng góp lần lượt 80% và 92% doanh thu VNG. Riêng các trò chơi do Tencent và Kingsoft phát triển đã đóng góp lần lượt 30,6%, 40,7% và 29,4% vào tổng doanh thu của VNG qua các năm 2020, 2021 và 2022.

Ngược lại, VNG cũng chi số tiền khủng để trả bản quyền cho các nhà phát triển, lần lượt 1.214,9 tỷ đồng, 1.818,4 tỷ đồng và 1.520,4 tỷ đồng trong các năm 2020, 2021 và 2022.