4 cách dạy con về tài chính cha mẹ cần biết

Dù con bạn 8 hay 18 tuổi hay bất cứ độ tuổi nào thì không bao giờ là quá sớm hay quá muộn để dạy con bạn các kĩ năng quản lí tiền bạc thực tế. Nhưng bạn nên bắt đầu từ đâu?

 Điều này có thể là thách thức đối với phụ huynh và các nhà giáo dục, những người không phải là chuyên gia tài chính. May mắn thay, ngày càng có nhiều chương trình và tài liệu được thiết kế để tăng hiểu biết tài chính ở mọi lứa tuổi, kết hợp với các trò chơi, ứng dụng di động và công nghệ khác để thân thiện với trẻ em và thanh thiếu niên.

Sáu lời khuyên dưới đây của chuyên gia Ron Carson có thể giúp bạn bắt đầu phát triển các thói quen và hành vi quản lí tiền bạc tích cực cho con trong tương lai xa.

Đừng e ngại khen thưởng hành vi tốt

Trong những năm qua, nhiều phụ huynh đánh đồng việc trao thưởng bằng tiền bạc cho các công việc nhà hay hành vi tốt của trẻ với làm hư hoặc nuông chiều. Những người này lập luận rằng trẻ nên hiểu vai trò của thành viên trong gia đình là đóng góp và xây dựng, từ dọn dẹp đồ chơi, dọn phòng, giặt đồ,... 

Tuy nhiên, có nhiều cách để khen thưởng những hành vi tích cực và kĩ năng sống bạn đang cố gắng dạy con thay vì tiền bạc như thêm thời gian vui chơi với bạn bè, quyền chọn thực đơn bữa tối cuối tuần, xem TV hoặc chơi trò chơi video.

Dù xây dựng những phần thưởng tương thích với các giá trị của gia đình rất quan trọng nhưng trong nhiều trường hợp, một số phần thưởng bằng tiền bạc có thể giúp trẻ hiểu rõ hơn:

- Giá trị và nguồn gốc của tiền

- Tầm quan trọng của việc tiết kiệm để mua những món đồ mong muốn.

- Cách đưa ra quyết định chi tiêu tốt hơn

Giúp trẻ phát triển kế hoạch chi tiêu và tiết kiệm

Bạn không cần phải chờ đến khi trẻ đủ lớn để có công việc bán thời gian đầu tiên mới bắt đầu xây dựng ngân sách. Dù các con nhận được tiền mặt từ công việc đã hoàn thành hay quà sinh nhật từ ông bà, điều quan trọng là dạy cho trẻ cách tiết kiệm một phần những gì nhận được ngay từ khi còn nhỏ.

Đối với trẻ nhỏ, hãy xem xét hệ thống ngân sách ngăn chứa. Mỗi ngăn chứa sẽ đựng số tiền để chi tiêu, tiết kiệm và từ thiện, tùy thuộc vào lối sống của mỗi gia đình. 

Giúp trẻ quyết định nên bỏ mỗi tờ tiền vào ngăn nào là cách tuyệt vời để trẻ hình dung về quy trình lập ngân sách trong khi chứng kiến quỹ tiết kiệm tăng dần theo thời gian.

Đối với thanh thiếu niên kiếm tiền thông qua việc trông trẻ hay giao hàng, có hàng tá ứng dụng lập ngân sách có sẵn trên điện thoại thông minh. 

Nhiều người có thể kết nối trực tiếp với tài khoản ngân hàng để cung cấp số dư tiết kiệm theo thời gian thực cũng như liệt kê các khoản chi tiêu của người dùng.

Trách nhiệm lớn của phụ huynh là dạy con những thói quen tài chính tốt từ khi còn nhỏ. Ảnh: Forbes

Cho trẻ quyền đưa ra quyết định tài chính có trách nhiệm

Điều quan trọng là dạy cho trẻ rằng mỗi khi tiêu tiền, con phải đưa ra lựa chọn. Mùa tựu trường là thời điểm tuyệt vời để bắt đầu thảo luận về sự khác biệt giữa những thứ thực sự cần và những thứ đơn giản là ý thích tức thời.

Bắt đầu bằng cách xây dựng ngân sách cho quần áo, đồ dùng và các nhu yếu phẩm khác dựa trên những gì bạn cảm thấy thoải mái và yêu cầu con tham gia vào cả quy trình lập danh mục cũng như quyết định chi tiêu.

- Chia nhỏ ngân sách chi tiêu: Hãy cho trẻ thấy các hạng mục cần chi tiêu trong một ngân sách và biết rằng số tiền có thể chi tiêu là hữu hạn sẽ khiến trẻ đưa ra quyết định chi tiêu tốt hơn dù là mua sắm trực tuyến hay tại cửa hàng.

- Giới thiệu khái niệm về sự đánh đổi: Đây cũng có thể là thời gian tuyệt vời để dạy cho trẻ về sự đánh đổi mà các con sẽ phải đối mặt trong phần còn lại của cuộc đời. Ví dụ, một chiếc ba lô đắt tiền đồng nghĩa với chiếc quần jean rẻ tiền hơn hoặc thêm giờ làm việc.

Dạy trẻ về khái niệm tín dụng từ khi còn nhỏ

Công nghệ hiện đại khiến việc giới thiệu các khái niệm tài chính cho trẻ ở độ tuổi tiểu học dễ dàng hơn, bao gồm các khái niệm khó nắm bắt như tín dụng và nợ. Kiddie Kredit, một ứng dụng nhắm đến trẻ em có tính năng giáo dục hiểu biết cơ bản về tín dụng. 

Mỗi công việc hoàn thành được cha mẹ chấp thuận sẽ được tính vào điểm 'kredit' cụ thể. Trẻ có thể đổi điểm 'kredit' của mình thành các phần thưởng khác do cha mẹ quy định như chuyến đi đến sở thú hoặc ngủ muộn vào tối cuối tuần.

Tổ chức những buổi họp toàn gia đình về tài chính

Sẽ dễ dàng để trẻ đối mặt với các vấn đề tài chính gia đình khi cùng thảo luận với cha mẹ. Nhiều gia đình coi việc quyết định ngân sách hay khó khăn tài chính là điều nên giấu con cái và đó thực sự là sai lầm lớn. 

Ngoài ra, một bên thứ ba khách quan và là người hiểu rõ các mục tiêu cũng như thách thức tài chính của gia đình bạn như bạn thân, họ hàng cũng có thể giúp hướng dẫn trẻ nhỏ trưởng thành với những thói quen tài chính lành mạnh.

Ngoài ra, tới một độ tuổi thích hợp, những buổi họp tài chính gia đình nên tập trung vào những hành vi đòi hỏi tư duy cao hơn như lập ngân sách, quản lí tín dụng và nợ, tiết kiệm cho nghỉ hưu,... để đảm bảo trẻ có nền tảng vững chắc nhất khi quản lí tài sản của chính mình trong tương lai.