2020 không lo thương lái Trung Quốc ép giá tôm?

2019 - Một năm chưa được như kì vọng cho ngành thủy sản

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), tiến sĩ Hồ Quốc Lực - Nguyên Chủ tịch VASEP, Chủ tịch HĐQT Công ty CP Thực phẩm Sao Ta nhận định 2019 là một năm có nhiều kì vọng nhưng có cả những điều không như mong muốn.

Chỉ tiêu kim ngạch xuất khẩu thuỷ sản cũng như chỉ tiêu riêng con tôm, con cá đều thấp hơn năm rồi, làm sao so sánh số kế hoạch đầy tham vọng. Đi tìm nguyên nhân để từ đó có thêm kinh nghiệm, để tìm ra cái chưa lường hết khi xây dựng kế hoạch, để không đạt kỳ vọng nhưng không đến nỗi thất vọng.

Con cá tra, nhận định là cũng có xu hướng giảm do cá minh thái tự nhiên khó khai thác. Nhưng hiệu ứng chiến tranh Mỹ - Trung khiến lượng cá thịt trắng rô phi xuất qua Mỹ bị thuế ngăn chặn. 

Người tiêu dùng Trung Quốc có nguồn cung tại chỗ. Song song, họ đã âm thầm nuôi cá tra với sản lượng không nhỏ. Trong khi đó, người nuôi cá của Việt Nam âm thầm thả giống, sản lượng không kiểm soát hết. 

“Cung tăng khá mạnh, giá đi xuống. Bài học rút ra là thông tin không kịp thời và xử lí càng chậm trễ”, ông Lực nhận định.

Theo Tổng Cục Thủy sản, tổng diện tích nuôi cá tra năm 2019 dự kiến đạt 6,6 nghìn ha, tăng 22,2% so với năm 2018. Sản lượng đạt 1,42 triệu tấn, tương đương với năm 2018. Kim ngạch xuất khẩu dự kiến đạt 1,9 tỉ USD, giảm khoảng 12% so với cùng kỳ 2018.

Ông Lực cho hay con tôm, dù các cường quốc tôm đều hô hào tăng sản lượng nuôi. Nhưng thực chất không như vậy. Nguyên nhân giữa vụ, tôm nuôi bị dịch bệnh tấn công khá mạnh. 

Nhất là tôm nuôi Ấn Độ và kế tiếp là Việt Nam. Dịch bệnh khiến cỡ tôm bị nhỏ lại, vì tôm chậm lớn; đồng thời sản lượng cũng không tăng mạnh vì một phần bị thiệt hại do dịch bệnh. 

Giá tôm cỡ nhỏ tiêu thụ không tăng nhưng cỡ lớn tăng khá mạnh, nhất là lúc cuối vụ. Mặt khác, do nguồn cung trong nước giảm, giá tôm nói chung trong nước đã tăng cao khiến nhiều hợp đồng đã ký kết bị thiệt hại không nhỏ nếu giao đúng hạn.

Không lo thương lái Trung Quốc phá giá

Bước sang năm 2020, ông Lực khẳng định rằng doanh nghiệp tôm không thể nhập hàng block chế biến lại xuất khẩu vì vi phạm truy xuất nguồn gốc, chỉ trừ trường hợp có sự thoả thuận của bên tiêu thụ hàng. 

Như vậy, các doanh nghiệp Trung Quốc sẽ một mình một chợ các vựa tôm Ecuador, Ấn Độ... Từ đó, thương lái Trung Quốc sẽ giảm nhu cầu mua tôm tươi từ Việt Nam, trừ tôm sú cỡ lớn. Đây là một điểm tích cực, không lo thương lái Trung Quốc tranh mua, phá giá...

Theo Tổng Cục Thủy sản, cùng với việc nhu cầu thị trường nhích lên, sản lượng tôm và giá tôm trong nước và thế giới được cải thiện, tạo đà cho xuất khẩu tôm những tháng cuối năm 2019 và đầu năm 2020.

Nhìn tới năm 2020, ông Lực cho rằng các thông tin khai thác, nuôi trồng tương ứng phải được quan tâm tìm hiểu cặn kẽ, làm căn cứ nhận định để tránh những điều không hay đã xảy ra trong năm nay.

Đồng thời, không thể không lo về thời tiết, dịch bệnh tiềm ẩn trong nuôi tôm.

"Chắc chắn dịch bệnh vẫn còn đó vì chưa nghe cơ quan chức năng kết luận. Và nguy cơ này không nhỏ, nhất là vùng nuôi chính của Việt Nam nằm ở lưu vực các con sông, nơi nguồn nước cấp nuôi tôm chứa đầy rủi ro khó kiểm soát", ông Lực nói. 

Việc theo dõi tiến độ thả giống, tiến độ phát triển tôm nuôi song song việc lập các kế hoạch kinh doanh trung hạn nhằm giảm thiểu rủi ro. Bởi trong lĩnh vực nông nghiệp đầy rẫy nguy cơ khách quan, không thể bỏ trứng dồn trong một giỏ.

Nguyên chủ tịch VASEP cũng cho rằng, cách mạng công nghiệp 4.0 ngày càng lan toả và hiện diện trong mọi mặt hoạt động. 

Các doanh nghiệp không thể thờ ơ, phải có sự cộng hưởng nhằm tăng năng suất cũng như khả năng kiểm soát tốt hơn. 

Mặt khác đòi hỏi truy xuất nguồn gốc và phát triển bền vững là xu thế tất yếu, các doanh nghiệp không thể đứng ngoài, sẽ bị đào thải. Phải nhanh chóng thay đổi hệ thống quản trị của mình, toàn diện hơn, minh bạch hơn...