Warren Buffett bày cách làm giàu từ sự thất thường của thị trường

Trong cuốn sách The Essays of Warren Buffett: Lessons for Corporate America, nhà hiền triết xứ Omaha chỉ cho nhà đầu tư quan điểm hữu ích nhất để đầu tư thành công. Đây là bài học ông nhận được từ người thầy Ben Graham, cha đẻ của đầu tư giá trị.

Giống như Graham, Warren Buffett khuyên nhà đầu tư nên tưởng tượng giá cổ phiếu trên bảng giá được đưa ra bởi một đối tác là Quý ngài Thị trường. 

Đặc điểm của Quý ngài Thị trường là cảm xúc của ông ta thay đổi rất chóng mặt. Có những lúc ông ta hưng phấn tột độ và chỉ thấy những yếu tố có lợi cho doanh nghiệp. Khi đó, Quý ngài Thị trường sẽ ra giá mua bán cực cao. 

Lúc khác, Quý ngài Thị trường rơi vào trạng thái trầm cảm và nhìn đâu cũng thấy rắc rối đối với doanh nghiệp và thế giới. Trong những dịp này, ông ta sẽ ra giá cực thấp.

Quý ngài Thị trường có một đặc điểm đáng mến là không ngại bị ngó lơ. Nếu nhà đầu tư không hứng thú với báo giá của ngày hôm nay, ông ta sẽ ra giá mới vào ngày hôm sau. Nhà đầu tư được quyền tự do lựa chọn giao dịch hay không.

Với những điều kiện trên, tâm lý của thị trường càng cực đoan thì nhà đầu tư càng có lợi: Nhà đầu tư có thể mua chứng khoán với giá hời khi thị trường quá bi quan. Còn khi thị trường quá phấn khích, nhà đầu tư có thể chốt lời và rút lui. 

Warren Buffett cũng cảnh báo: Tuy nhà đầu tư có thể thoải mái lợi dụng thị trường, nhưng không được để bản thân bị chi phối bởi cảm xúc của thị trường.

Theo Warren Buffett, nhà đầu tư cần chắc chắn rằng mình hiểu và đánh giá doanh nghiệp của mình tốt hơn nhiều so với thị trường chung. Nếu không, nhà đầu tư sẽ thành con bạc khờ khạo bị kẻ khác lột sạch.

Warren Buffett cho rằng thành công trong đầu tư không được tạo ra bởi những công thức phức tạp, chương trình máy tính hay các tín hiệu lóe lên bởi hành vi giá của cổ phiếu và thị trường.

Ông tin nhà đầu tư sẽ thành công bằng cách kết hợp phán đoán kinh doanh tốt với khả năng tách biệt suy nghĩ và hành vi khỏi những cảm xúc xoay quanh thị trường.

Nên mừng khi thị trường lao dốc

Warren Buffett và Charlie Munger (người bạn, đồng thời là phó tướng của Buffett) đánh giá thành công của khoản đầu tư dựa trên kết quả hoạt động chứ không phải thị giá hàng ngày hay hàng năm. Thị trường có thể bỏ qua thành công của doanh nghiệp trong một thời gian, nhưng cuối cùng sẽ thừa nhận và ra giá xứng đáng.

Ben Graham đã nói: "Trong ngắn hạn, thị trường là một máy bỏ phiếu nhưng về lâu dài, nó là một chiếc cân".

Duy trì quan điểm dài hạn là một trong những phẩm chất cần thiết khác trong đầu tư. Warren Bufett chỉ ra rằng nhà đầu tư không nên nản lòng khi doanh nghiệp bị định giá thấp trong một thời gian dài. Ngược lại, định giá thấp có thể đem lại lợi thế cho cổ đông với việc đem đến cho họ cơ hội để mua thêm cổ phiếu với giá hời.

Warren Buffett còn đi xa hơn với việc nói rằng nhà đầu tư nên vui mừng khi thấy thị trường lao dốc.

Ông thấy thật vô lý khi nhà đầu tư – những người mua ròng cổ phiếu trong nhiều năm tiếp theo – lại phấn khởi khi giá chứng khoán đi lên và chán nản khi giá đi xuống. Điều đó chẳng khác gì với việc đến hàng ăn nhanh và nhảy cẫng lên khi thấy giá bánh hamburger bạn muốn ăn đã tăng.

Do đó, Warren Buffett khuyên nhà đầu tư nên mỉm cười khi đọc tít báo rằng "Nhà đầu tư thua lỗ khi thị trường gục ngã". Thay vào đó, họ nên tự hiểu bài báo có nghĩa là "Những người không phải nhà đầu tư thua lỗ khi thị trường gục ngã – còn nhà đầu tư thì lãi". Mỗi giao dịch đều phải có cả người bán và người mua, điều làm tổn thương người này sẽ giúp ích cho kẻ khác.