VinFast và các hãng xe Đông Nam Á hưởng lợi lớn từ tiềm năng của xe điện

Đông Nam Á là một trong những điểm du lịch nổi tiếng nhất trên thế giới, nhưng cũng "nổi tiếng" với những con đường đông đúc, chật cứng ô tô và xe máy. 

Các báo cáo của The Asean Post dự báo doanh số bán xe ở Đông Nam Á sẽ vượt qua tất cả khu vực khác trên thế giới. Ước tính quyền sở hữu phương tiện trên toàn khu vực dự kiến sẽ tăng hơn 40% vào năm 2040.

Mức sở hữu xe hơi trong khu vực Đông Nam Á đặc biệt cao so với các khu vực khác trên thế giới. Không có gì lạ khi mỗi hộ gia đình ở các quốc gia như Brunei, Thái Lan, Malaysia và Indonesia sở hữu nhiều hơn một chiếc xe.

Trong khi đó tại Việt Nam, xe máy là phương tiện chiếm đa số. Tại Hà Nội, loại phương tiện này có tốc độ tăng trưởng trung bình 10% mỗi năm. Dự kiến đến năm 2025, chỉ riêng Hà Nội sẽ có 11 triệu xe máy trên đường phố.

Bên cạnh các vấn đề kinh tế phát sinh do tắc nghẽn giao thông, thì ô nhiễm không khí cũng là một mối lo ngại. Vì hầu hết các phương tiện chạy bằng xăng hoặc dầu diesel, nên chúng góp phần đáng kể vào tình trạng ô nhiễm không khí đang ngày càng tồi tệ hơn tại các thành phố Đông Nam Á.

Ví dụ, việc tăng sở hữu xe hơi ở Jakarta đã làm suy giảm chất lượng không khí ở thành phố. Mặc dù nơi đây đã loại bỏ xăng pha chì từ 10 năm trước, nhưng chất lượng không khí ở Jakarta không được cải thiện nhiều.

Một nghiên cứu của Khoa Y tế Công cộng tại Đại học Indonesia đã chỉ ra rằng, có tới 58% các ca bệnh trong thành phố có liên quan đến ô nhiễm không khí. Với nhu cầu về ô tô ngày càng tăng, con số này sẽ còn tồi tệ hơn.

Tuy nhiên, xe điện (EVs) có thể thay đổi tất cả. EVs, bao gồm cả xe điện hybrid có thể giảm đáng kể lượng khí thải carbon thải ra môi trường. So với những chiếc xe thông thường, thải ra lượng lớn carbon dioxide, carbon monoxide và nitơ oxit vào khí quyển, những chiếc xe chạy bằng pin không tạo ra khí thải.

Theo một nghiên cứu vào năm 2018 do Nissan và công ty tư vấn kinh doanh Frost & Sullivan thực hiện, có tới 1/3 người tiêu dùng Đông Nam Á sẵn sàng mua một chiếc xe điện. Nghiên cứu cũng chỉ ra rằng người tiêu dùng ở Philippines, Thái Lan và Indonesia là những người nhiệt tình nhất với việc mua xe điện.

Các quốc gia thành viên ASEAN cần khuyến khích công dân của mình chuyển sang dùng EVs. Trong một nghiên cứu của Frost & Sullivan, những người được hỏi nói rằng nguyên nhân lớn nhất khiến họ quyết định chuyển sang xe điện là được miễn thuế.

"Xe điện chắc chắn sẽ là chất xúc tác để xây dựng ngành công nghiệp vận tải của Đông Nam Á", Bain & Company cho biết trong một bản tóm lược năm 2019 với tiêu đề "Tìm đường mới đến tương lai xe điện của Đông Nam Á".

"Đầu tư mới hàng năm vào xe điện chở khách sẽ tăng lên tới 6 tỉ USD vào năm 2030, và sẽ cần thêm 500 triệu USD nữa dành cho cơ sở hạ tầng trạm sạc", báo cáo cho biết.

Một số quốc gia Đông Nam Á đã bắt đầu khuyến khích việc sử dụng xe điện. Đơn cử, chính phủ Thái Lan đã soạn thảo "Kế hoạch quảng bá xe điện cho Thái Lan" theo Kế hoạch phát triển năng lượng thay thế Thái Lan giai đoạn 2012 - 2021.

Kết quả cho thấy, Thái Lan đã tăng từ 60.000 xe khách hybrid và 8.000 xe máy điện pin đã đăng kí vào năm 2014 lên tổng số 102.308 xe hybrid và 1.394 xe điện chạy pin.

Nhà sản xuất xe hơi đầu tiên của Việt Nam, VinFast, cũng đang lên kế hoạch ra mắt mẫu xe điện của riêng mình. VinFast tuyên bố sẽ sản xuất 250.000 xe máy điện mỗi năm và đang lên kế hoạch phát hành xe điện của riêng mình.

Hiện tại, ASEAN cũng đang đầu tư vào tuyến giao thông công cộng. Mặc dù vậy, không chắc rằng sự phụ thuộc vào ô tô và xe máy sẽ giảm.

Thực tế là qui hoạch của nhiều thành phố Đông Nam Á được thiết kế để phục vụ ô tô chứ không phải phục vụ phương tiện giao thông công cộng. Ngoài ra, để có được một hệ thống giao thông công cộng hợp lí có thể mất nhiều năm để phát triển.

Nhiều dự án cơ sở hạ tầng giao thông công cộng trong khu vực phải đến cuối thập kỉ tới mới hoàn thành. Ví dụ, hệ thống tàu điện ngầm đầu tiên ở Manila dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2025. Do đó, xe điện có thể là giải pháp tức thời cho vấn nạn giao thông trong khu vực.