Vietcombank không trả đủ lãi tiền gửi trong 16 năm 'nhờ' phần mềm từ năm 1999

Ngân hàng Vietcombank vẫn dùng hệ thống phần mềm từ năm 1998

Công nghệ từ năm 1998

Kiểm toán nhà nước đã có báo cáo kiểm toán hệ thống công nghệ thông tin liên quan đến lập báo cáo tài chính năm 2015 của Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank).

Theo đó, kết luận của kiểm toán nêu rõ một số tồn tại ảnh hưởng tới tính đầy đủ, kết nối giữa thông tin nghiệp vụ và thông tin trên hệ thống kế toán theo chuẩn mực kế toán, còn có nghiệp vụ chưa được hỗ trợ đầy đủ nghiệp vụ hạch toán kế toán nguyên nhân do việc xây dựng thiết kế của một số phần mềm chưa đáp ứng đầy đủ chức năng, một số phần mềm mua của nhà thầu nước ngoài khó khắc phục chỉnh sửa.

“Với hiện trạng công nghệ từ năm 1998 và khung quản trị rủi ro hiện tại của VCB để khắc phục các hạn chế trên là rất khó khăn do việc đánh giá rủi ro, thiết kế thay đổi, nâng cấp ứng dụng trên hệ thống phần mềm lõi cũ khó thích ứng, hạn chế về dung lượng”, báo cáo kiểm toán nêu.

Tại báo cáo này, Kiểm toán nhà nước chỉ ra, phần mềm lõi - Host được thiết kế xây dựng từ năm 1999 bao gồm các phân hệ về hạch toán kế toán trên hệ thống tài khoản số cái, quản lý hệ thống mã khách hàng, danh mục các sản phẩm, tài sản đảm bảo có tích hợp tự động hoặc bán tự động với các phần mềm quản lý thông tin khác.

Phần mềm xếp hạng tín dụng được Vietcombank tự phát triển đã được Ngân hàng nhà nước phê duyệt, áp dụng từ năm 2010. Ngoài ra, trong số các phần mềm nghiệp vụ có một số phần mềm do Vietcombank tự phát triển còn lại là phần mềm do đối tác nước ngoài cung cấp.

Gần 10 tỷ đồng không trả khách hàng năm 2015

Đáng lưu ý trong báo cáo của kiểm toán liên quan đến chu trình huy động vốn – phân hệ trả lãi tiền gửi khách hàng, Kiểm toán nhà nước cho biết, qua kiểm toán nhận thấy việc cài đặt tính toán số lãi tiền gửi không kỳ hạn chưa phù hợp quy định tại Điều 6 Quyết định số 652/2001/QĐ-NHNN ngày 17/5/2001 về việc ban hành Quy định phương pháp tính và hạch toán thu, trả lãi của Ngân hàng nhà nước và các tổ chức tín dụng.

Lãi không trả khách hàng trong năm 2015 của Vietcombank. Nguồn: Kiểm toán nhà nước

Cụ thể, Vietcombank thực hiện theo Công văn 309 của Ngân hàng nhà nước ngày 19/1/2001 về hướng dẫn chương trình ngân hàng bán lẻ trong đó “các tài khoản tiền gửi không kỳ hạn sẽ được tự động trả lãi định kỳ ngày 25 hàng tháng không phân biệt ngày nghỉ, lễ và mức lãi tối thiểu được trả cho khách hàng là 1.000 đồng và 0,1 đơn vị ngoại tệ đối với ngoại tệ khác”.

Như vậy, từ năm 2001 đến nay (16 năm) các khoản lãi phát sinh hàng tháng của các tài khoản tiền gửi không kỳ hạn nhỏ hơn 1.000 đồng hoặc 0,1 đơn vị ngoại tệ đối với các ngoại tệ khác đã không được hệ thống phần mềm tính và hạch toán đầy đủ.

“Qua kết quả phân tích dữ liệu trên hệ thống phần mềm cho thấy báo cáo tài chính năm 2015 của Vietcombank chưa phản ánh đầy đủ số lãi phải chi trả cho khách hàng số tiền 9.766.135.253 đồng”, báo cáo của Kiểm toán nhà nước nêu.

Với số liệu từ nhiều năm trước đó, Kiểm toán nhà nước cho biết, không thể thực hiện xác định số liệu lãi phải trả khách hàng của các năm này, mặt khác nhiều tài khoản đã tất toán nhiều năm trước, việc xác định đúng tên đối tượng khách hàng theo từng tài khoản để thực hiện chi trả thực tế rất khó khăn.

Theo đó, Kiểm toán nhà nước kiến nghị Vietcombank thực hiện hạch toán và chi trả lãi tiền gửi không kỳ hạn cho khách hàng phát sinh năm 2015 số tiền gần 10 tỷ đồng, tính và hạch toán đầy đủ số lãi phát sinh năm 2016 theo đúng quy định.

Ngoài ra, liên quan đến về việc quản lý tài sản bảo đảm thế chấp của các khoản vay cũng được thực hiện trên phầm mềm Host, CR, Mosaic, Kiểm toán nhà nước cho biết, hệ thống phần mềm Host chưa có chốt kiểm soát đối với quy định về việc định kỳ định giá lại tài sản bảo đảm do vậy chưa cảnh báo được tình trạng không thực hiện cập nhật thông tin định giá tài sản bảo đảm đúng thời gian quy định….