Đồng NDT Trung Quốc mất giá ảnh hưởng đến xuất khẩu thủy sản của Việt Nam
Bên cạnh những nguyên nhân như Trung Quốc siết chặt thương mại mậu biên, cạnh tranh với Ấn Độ và Ecuador trên thị trường tôm, cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung làm xáo trộn thị trường, ảnh hưởng đến nhu cầu, thì đồng NDT mất giá cũng là một yếu tố gây ảnh hưởng đến XK thủy sản sang thị trường này.
Đến giữa tháng 5/2019 đồng nhân dân tệ của Trung Quốc đang bị phá giá thấp nhất so với đồng USD kể từ tháng 12/2018 khi cuộc chiến thương mại giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc leo thang.
Trong bối cảnh đồng NDT liên tục bị phá giá và mất giá nhiều hơn so với mức mất giá của đồng VND trước đồng USD, sẽ tạo ra chênh lệch mất giá giữa đồng NDT so với VND là rất lớn. Vì thế, giá trị của VND so với NDT tăng lên. Trong trường hợp này, giá hàng hóa XK từ Việt Nam trong đó có các mặt hàng thủy sản sang Trung Quốc sẽ cao hơn, gây khó khăn cho việc XK của Việt Nam.
Trong khi đó, nước cạnh tranh XK lớn nhất của VN tại thị trường Trung Quốc (nhất là mặt hàng tôm) là Ấn Độ, đang có nguồn cung tôm giá rẻ hơn (nhờ lợi thế giá thành thấp hơn), trong khi đồng rupee cũng bị phá giá sâu so với USD, nên chênh lệch mất giá với NDT ít hơn so với đồng VND. Do vậy, Ấn Độ sẽ đẩy mạnh XK sang Trung Quốc và Việt Nam sẽ bị áp lực cạnh tranh mạnh hơn.
Hiện nay có hơn 150 DN Việt Nam tham gia XK thủy sản sang thị trường Trung Quốc, trong đó có khoảng 45 DN XK cá tra, basa, và gần 50 DN XK tôm, và một số DN hải sản. Một số lượng đáng kể DN XK sang thị trường TQ bị ảnh hưởng chắc chắn sẽ làm giảm doanh số thủy sản XK nói chung, và sẽ tác động đến các thị trường khác trong khu vực vì chỉ cần nhu cầu giảm tại Trung Quốc có thể ảnh hưởng đến các nền kinh tế Đông Nam Á.
Quý I/2019, XK tôm cá cá tra Việt Nam sang Trung Quốc đều giảm (tôm giảm 15%, cá tra giảm gần 2%) khiến tổng giá trị XK thủy sản sang thị trường này giảm 5% so với cùng kỳ năm ngoái, đạt 239 triệu USD. Mặc dù XK cá ngừ tăng mạnh 223%, cua ghẹ và cá biển tăng lần lượt 29% và 16% nhưng những sản phẩm này chỉ chiếm tỷ lệ nhỏ trong tổng XK thủy sản Việt Nam sang Trung Quốc, trong khi tôm và cá tra chiếm tới 80% XK.Mặc dù vẫn đứng thứ 4 trong top các thị trường NK thủy sản Việt Nam nhưng tỷ trọng của thị trường Trung Quốc trong tổng XK thủy sản Việt Nam giảm rõ rệt từ 15% năm 2017 xuống còn 14% năm 2018 và tiếp tục xuống 12% trong quý I/2019.
Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung ít nhiều đã và đang gây ảnh hưởng đến thương mại thủy sản của Trung Quốc khiến cung – cầu xáo trộn. Các nhà NK Trung Quốc rõ ràng đang có xu hướng lựa chọn tôm Ấn Độ giá rẻ thay vì tôm Việt Nam trong thời gian gần đây, khiến cho XK tôm Việt Nam bị sụt giảm liên tục từ năm ngoái đến nay.
Với các yếu tố không thuận lợi như hiện nay, dự báo XK thủy sản Việt Nam sang thị trường Trung Quốc trong năm 2019 khó có thể phục hồi và trong điều kiện lạc quan nhất có thể sẽ tương đương với năm 2018.