Trung Quốc tự tin với Zero COVID khi Omicron buộc nhiều nước đóng biên giới

Trong tuần này, hàng loạt quốc gia trên thế giới đã gấp rút áp đặt lệnh hạn chế đi lại và cấm nhập cảnh sau khi chủng Omicron xuất hiện. Còn tại Trung Quốc, cuộc sống vẫn diễn ra như thường lệ.

Trong lúc giới khoa học chạy đua để đánh giá liệu Omicron có phải mối đe dọa lớn hơn chủng Delta không, các nước từ Anh đến Israel và Nhật Bản đã lựa chọn thế thận trọng. Những nước này đặt ra các biện pháp phòng thủ và hạn chế đi lại để ngăn chặn biến chủng, thay vì đặt cược rằng Omicron là hiểm họa thoáng qua. Đây là phép tính mà Bắc Kinh không cần phải cân nhắc.

Sự xuất hiện của biến thể siêu đột biến của COVID-19 đã mang lại một số minh chứng cho chiến lược Zero COVID của Trung Quốc. Trong khi những nước khác chuyển hướng sang sống chung với virus, Trung Quốc quyết tâm loại bỏ mọi ca nhiễm, tuyên bố sức khỏe người dân là ưu tiên hàng đầu, lợi ích kinh tế phải đi sau.

Tăng cường

Ông Huang Yanzhong, nhà nghiên cứu cấp cao tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại nhận xét: "Omicron giống như mũi tiêm tăng cường cho Zero COVID. Nếu các nước phương Tây lùi lại kế hoạch mở cửa và đóng biên giới, họ sẽ mất đi cơ sở để chê trách Trung Quốc là theo đuổi chiến lược sai lầm và không thể duy trì được".

Việc các nước áp đặt hạn chế nhập cảnh lần nữa làm dấy lên cân nhắc rằng có thể chiến lược của Trung Quốc sẽ mang lại cách phòng thủ tốt hơn trước các biến chủng COVID-19 mới xuất hiện, đặc biệt là trong giai đoạn đầu tiên khi rủi ro của chúng chưa được hiểu hết.

Tờ báo nhà nước Thời báo Hoàn cầu (Global Times) đã tuyên bố Trung Quốc là nước có khả năng tốt nhất trên thế giới trong việc né tránh sự tàn phá từ Omicron.

Một số nhà phân tích cũng nói rằng chiến lược của Trung Quốc có thể mang lại một số lợi ích. Ông Kinger Lau, chiến lược gia của Goldman Sachs, nhận định các yếu tố kinh tế cơ bản và các hạn chế COVID-19 vẫn đang áp dụng đặt Trung Quốc vào vị trí tốt hơn các nước khác trong việc đối phó với Omicron.

Tuy nhiên, chiến lược không khoan nhượng với COVID-19 của Trung Quốc đang vấp phải chỉ trích ngày càng tăng từ nước ngoài và một số bất mãn trong nước, theo Bloomberg.

Tuy giúp quốc gia đông dân nhất thế giới tránh khỏi số ca nhiễm và tử vong vì COVID-19 hàng loạt như một số nơi trên thế giới, Zero COVID cũng tạo ra gánh nặng cho kinh tế và người dân Trung Quốc. Thời gian cách ly kéo dài hàng tuần và quy trình xuất nhập cảnh nghiêm ngặt đồng nghĩa với việc dân Trung Quốc rất khó có thể ra ngoài nước.

Theo thời gian, Zero COVID ngày càng khó thi hành hơn và kém hiệu quả hơn. Trung Quốc hiện đang phải đối phó với vài chục ca nhiễm tại một thị trấn biên giới ở khu vực Nội Mông trong khi tàn dư của đợt dịch bùng phát vào tháng 5 chưa hoàn toàn biến mất.

Sau khi cam kết sẽ giữ cho COVID-19 nằm ngoài biên giới Trung Quốc, Bắc Kinh không có nhiều lựa chọn. Ông Nicholas Thomas, Giáo sư tại Đại học Thành phố Hong Kong cho biết việc thiếu các vắc xin hiệu quả khiến Trung Quốc không có nhiều cách đối phó.

Theo nghiên cứu, vắc xin phát triển bởi Sinopharm và Sinovac không hiệu quả bằng vắc xin mRNA của các nước phương Tây trong việc ngăn ngừa COVID-19, tuy chúng giúp làm giảm tỷ lệ nhập viện và tử vong.

Đây là một trong những lý do vì sao Trung Quốc quyết liệt theo đuổi chiến lược Zero COVID thay vì dựa vào tỷ lệ tiêm phòng trên 75% dân số, tính cả trẻ em từ ba tuổi trở lên và cung cấp các mũi tiêm tăng cường. Giới phân tích cho rằng Trung Quốc không tự tin về điều gì sẽ xảy ra nếu nới lỏng hạn chế.

Gia nhập phong trào đóng cửa

Với việc sẽ phải mất thêm vài tuần để có thêm dữ liệu về mức độ nguy hiểm của Omicron, dự kiến sẽ có thêm nhiều quốc gia gia nhập phong trào đóng cửa biên giới. Theo ông Jin Dong-Yan, nhà virus học tại Đại học Hong Kong, điều này cho thấy các chính phủ ngần ngại mạo hiểm chứ không hẳn là dựa vào khoa học.

Các hạn chế di chuyển sẽ chỉ là tạm thời nếu Omicron được chứng minh là không phải hiểm họa lớn.

Tại Trung Quốc, Omicron có thể sẽ khiến Bắc Kinh đẩy lùi kế hoạch mở cửa với thế giới. Ông Huang tại Hội đồng Đối ngoại cho biết hiện có một số suy đoán rằng giới lãnh đạo sẽ mở cửa thận trọng sau Thế vận hội Olympics Mùa đông tại Bắc Kinh vào tháng 2 năm 2022.

Tuy nhiên, biến chủng mới có thể khiến Trung Quốc lùi kế hoạch mở cửa cho đến khi kết thúc hội nghị lớn của Đảng Cộng sản Trung Quốc vào giữa năm sau, được cho là sẽ củng cố nhiệm kỳ thứ ba cho Chủ tịch Tập Cận Bình.

"Delta và Omicron là mối đe dọa lớn đối với an ninh y tế của Trung Quốc. Do không có giải pháp thay thế, Trung Quốc sẽ bị khóa chặt vào quỹ đạo Zero COVID cho đến giữa hoặc cuối năm 2022".