Tổng Giám đốc Việt Á khai hối lộ hàng triệu USD cho nhiều cựu quan chức
Sáng 3/1, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm 38 bị cáo trong vụ án xảy ra tại Công ty Cổ phần công nghệ Việt Á (Công ty Việt Á), Bộ Y tế, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH-CN) cùng các đơn vị, tổ chức có liên quan.
Theo tin từ Tiền phong, trả lời trong phần xét hỏi, bị cáo Phan Quốc Việt (Tổng Giám đốc Việt Á) cho hay vào đầu năm 2020, thời điểm dịch bệnh manh nha bùng phát, ông Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ các ngành kinh tế kỹ thuật, Bộ KH-CN) gọi điện hỏi "có tham gia đề tài nghiên cứu test phòng chống dịch không?”.
Tại cuộc trao đổi, ông Hùng nói “đề tài đang rất cấp bách” nhưng không tìm ra doanh nghiệp nào đủ năng lực ngoài Công ty Việt Á. Sau khi nhận lời, Phan Quốc Việt khai được lãnh đạo Bộ KH-CN giao đề tài và “áp” trong một tháng phải hoàn thành.
Liên quan đến cấp phép sản xuất và lưu hành kit test, Phan Quốc Việt khai rằng, thông qua ông Nguyễn Huỳnh (thư ký cựu Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long) bị cáo đã "kết nối" với ông Nguyễn Minh Tuấn (cựu Vụ trưởng Trang thiết bị và Công trình y tế, Bộ Y tế) và Nguyễn Nam Liên (cựu Vụ trưởng Kế hoạch tài chính) tác động họ hiệp thương giá.
Tổng giám đốc Việt Á khai rành rọt việc bản thân trực tiếp đưa ông Trịnh Thanh Hùng 350.000 USD; Nguyễn Văn Trịnh (nguyên cán bộ Văn phòng Chính phủ) 200.000 USD; ông Nguyễn Minh Tuấn (cựu Vụ trưởng Vụ Trang thiết bị và Công trình y tế, Bộ Y tế) 300.000 USD; ông Nguyễn Nam Liên 100.000 USD; ông Chu Ngọc Anh 200.000 USD.
Riêng ông Nguyễn Huỳnh có lần trao đổi với Việt rằng “chỗ ông Nguyễn Thanh Long đang cần tiền giải quyết công việc”, vì vậy cựu Tổng giám đốc Việt Á đã "hào phóng" đưa hơn 2,2 triệu USD và 4 tỷ đồng tiền mặt. Số tiền này, ông Huỳnh đưa lại cựu Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thanh Long hơn 2,2 triệu USD và giữ hơn 4 tỷ đồng chi tiêu cá nhân.
Ngoài ra, tại CDC Hải Dương, Phan Quốc Việt khai chỉ đạo thuộc cấp “lại quả” hơn 27 tỷ đồng cho ông Phạm Duy Tuyến (cựu Giám đốc); cá nhân Việt trực tiếp "biếu" cựu Bí thư tỉnh ủy Phạm Xuân Thăng 100.000 USD.
“Bị cáo có rất nhiều kỷ niệm với Hải Dương, trong thời gian dịch, hơn 30 nhân viên của Việt Á đã đến tỉnh này ăn, ở 3 tháng trời, xuyên qua Tết để cùng chống dịch. Sau khi nhận các khoản thanh toán trên hợp đồng, bị cáo đã trích lại lợi nhuận để chia sẻ với họ”, Phan Quốc Việt khai.
Tại CDC các tỉnh, thành phố khác, Tổng giám đốc Công ty Việt Á thừa nhận chỉ đạo "chung chung" sau khi hợp đồng hoàn tất việc thanh toán hợp đồng sẽ chi “hoa hồng” theo thỏa thuận. Việc chi này nhân viên công ty tự thực hiện.
Bị cáo Phan Quốc Việt. (Ảnh: Như Ý/ Tiền phong).
Theo cáo trạng của Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao, năm 2020, COVID-19 bùng phát nên Chính phủ giao Bộ Khoa học và Công nghệ tích cực nghiên cứu, chế tạo sinh phẩm phòng chống dịch. Sau đó, việc nghiên cứu kit test COVID-19 được giao Học viện Quân y chủ trì với kinh phí 18,9 tỷ đồng.
Do có mối quan hệ quen biết, Phan Quốc Việt đã thông đồng với Trịnh Thanh Hùng tác động để Công ty Việt Á được tham gia cùng Học viện Quân y thực hiện đề tài này. Bị cáo Chu Ngọc Anh (khi đó là Bộ trưởng KH-Cn) ký quyết định đồng ý việc này. Kết quả nghiên cứu này là tài sản của Nhà nước, do Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ đại diện sở hữu nhưng bị cáo Chu Ngọc Anh đã cùng cấp dưới là Thứ trưởng Phạm Công Tạc để Công ty Việt Á mang đi đăng ký sở hữu.
Cơ quan tố tụng xác định, khi làm những việc vi phạm pháp luật nhưng có lợi cho Việt Á, Chu Ngọc Anh nhận từ Phan Quốc Việt 200.000 USD; Phạm Công Tạc nhận 50.000 USD còn Trịnh Thanh Hùng nhận 350.000 USD. Do vậy, bị cáo Chu Ngọc Anh và Phạm Công Tạc bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” còn Trịnh Thanh Hùng bị truy tố về tội “Nhận hối lộ”.
Sai phạm tiếp theo xảy ra tại Bộ Y tế trong quá trình cấp phép lưu hành sản phẩm kit test cho Công ty Việt Á. Cáo trạng thể hiện Phan Quốc Việt dùng kết quả nghiên cứu cùng Học viện Quân y đi đăng ký tại Bộ Y tế, để Công ty Việt Á sản xuất thương mại, bán ra thị trường.
Khi đó, bị cáo Nguyễn Văn Trịnh (cựu Trợ lý Phó Thủ tướng) đã lợi dụng chức vụ, hướng dẫn Phan Quốc Việt soạn thảo các văn bản liên quan cấp phép; tác động đến người của Bộ Y tế để giúp Việt. Nhờ vậy, bị cáo Trịnh được Việt cảm ơn 200.000 USD và đã bị truy tố về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi hành công vụ”.
Ngoài ra, một số bị cáo khi đó là lãnh đạo, cán bộ thuộc Bộ Y tế cũng bị cáo buộc có hành vi nhận hối lộ, làm sai quy định giúp Công ty Việt Á được phép sản xuất kit test, bán thương mại. Trong đó có bị cáo Nguyễn Thanh Long (khi đó là Thứ trưởng Bộ Y tế) nhận 2,25 triệu USD; Nguyễn Huỳnh nhận 4 tỷ đồng; Nguyễn Minh Tuấn nhận 300.000 USD; Nguyễn Nam Liên nhận 100.000 USD.
Sai phạm còn lại là vi phạm trong đấu thầu xảy ra khi Công ty Việt Á bán kit test với giá cao cho nhiều cơ quan trên địa bàn cả nước. Quá trình này, Phan Quốc Việt cũng hối lộ hàng loạt bị cáo là những người có thẩm quyền.
Cáo trạng nêu rõ, một kit test của Việt Á chỉ có giá 143.000 đồng, gồm tất cả chi phí kèm theo 5% lợi nhuận. Tuy nhiên, Phan Quốc Việt bán với giá cao hơn nhiều, như tại Hải Dương là 470.000 đồng/test.
Tổng cộng, có hơn 4,5 triệu kit test được Công ty Việt Á bán ra, gây thiệt hại 1.235 tỷ đồng, trong đó gây thiệt hại cho Nhà nước 402 tỷ đồng. Trong số 402 tỷ đồng thiệt hại này, có 222 tỷ đồng do CDC các tỉnh Hải Dương, Bắc Giang, Nghệ An, Bình Dương gây ra trong quá trình mua, tiêu thụ kit test của Công ty Việt Á. Còn 15 tỉnh, thành khác gây thiệt hại 180 tỷ đồng.
Trong vụ án này, Viện Kiểm sát cáo buộc 2 bị cáo Nguyễn Thị Thanh Thủy (cựu chuyên viên Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam) và Nguyễn Bạch Thùy Linh (Giám đốc Công ty SNB Holdings) đã lợi dụng ảnh hưởng của mình với “người có thẩm quyền trong cơ quan Nhà nước”, yêu cầu Công ty Capital (của Singapore) mua số kit test trị giá 1 triệu USD (23,5 tỷ đồng) từ Việt Á để tặng Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, dùng cho phòng, chống dịch.
Từ việc này, Phan Quốc Việt đã chi 40% “hoa hồng” cho Thủy và Linh, tương đương hơn 8 tỷ đồng. Viện Kiểm sát đã truy tố Thủy và Linh về cùng tội “Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi”.
