Tỉ phú Nga tránh nộp 10 triệu USD tiền thuế nhờ một nhà kho và nước Anh muốn lập 10 nhà kho tương tự

Bức tranh đắt giá nhất hành tinh

Theo hãng tin Forbes, vào tháng 11/2017 tỉ phú người Nga Dmitry Rybolovlev bán bức tranh Salvator Mundi với giá 450,3 triệu USD (trong đó có 50,3 triệu USD tiền phí) khiến đây trở thành bức tranh đắt giá nhất lịch sử.

Trước đó vào tháng 5/2013, tỉ phú này đã mua bức Salvator Mundi với giá 127,5 triệu USD. Đây là một trong số 16 bức tranh gốc được xác định là do Leonardo da Vinci vẽ còn tồn tại đến ngày nay.

Một khán giả đang chụp lại bức tranh Salvtor Mundi. Ảnh: Getty Image/The Guardian.

Điều đáng nói là sau khi mua vào năm 2013, ông Dmitry Rybolovlev mang bức tranh này đến Thụy Sỹ để cất giữ. Thuế suất nhập khẩu của Thụy Sỹ là 7,7% và với giá trị bức tranh khi đó là 127,5 triệu USD, vị tỉ phú này lẽ ra phải trả gần 10 triệu USD tiền thuế.

Tỉ phú Nga Dmitry Rybolovlev. Ảnh: AP.

Tuy nhiên, là người sành sỏi về tiền bạc, ông Rybolovlev biết một cách hoàn toàn hợp pháp để không phải trả số tiền thuế nói trên. 

Ở Thụy Sỹ cũng như tại nhiều nước khác có những khu vực được coi là "cảng tự do" (free port) hoặc "khu tự do thương mại" (free trade zone).

Các cá nhân và doanh nghiệp có thể chuyển hàng hóa đến khu vực cảng tự do của một nước khác, dỡ hàng xuống tàu, lưu kho, đóng gói lại, xếp lên tàu để xuất đi mà không phải chịu kiểm soát hải quan, không phải nộp các loại nhập khẩu của nước sở hữu cảng tự do.

Sở dĩ khu vực cảng tự do được sinh ra là bởi trong thực tế, khi vận chuyển hàng hóa từ A đến B, người vận chuyển có thể không đi thẳng mà dừng chân tại C, dỡ hàng xuống để sau đó chuyển sang một tàu khác rồi mới đi tiếp đến đích cuối cùng.

Nếu thông quan theo cách thông thường, số hàng hóa này sẽ bị đánh thuế khi dừng chân ở C. Tuy nhiên nếu được để ở khu vực cảng tự do, các hàng hóa này sẽ không phải chịu thuế.

Về bản chất, cảng tự do là một khu nhà kho rộng lớn làm nhiệm vụ chính là tiếp nhận, lưu trữ và tái xuất hàng hóa. Cảng tự do chính là nơi mà pháp luật về hải quan của nước sở tại không được áp dụng.

Những tuyệt phẩm ẩn mình trong các nhà kho

Các cảng tự do ngày nay được dùng cho những hoạt động hoàn toàn khác so với mục đích ban đầu. 

Thay vì tạo thuận lợi cho trung chuyển, giao thương hàng hóa giữa các nước, các cảng tự do đã trở thành nơi cất giấu các tác phẩm nghệ thuật và đồ vật có giá trị khác mà không cần phải đóng thuế hay thậm chí là không cần báo cáo cho nước sở tại.

Trong trường hợp bức tranh Salvator Mundi nói trên, tỉ phú Dmitry Rybolovlev cất giữ bức tranh này tại cảng tự do Geneva và do vậy không phải nộp 10 triệu USD tiền thuế nhập khẩu cho chính phủ Thụy Sỹ.

Một ước tính không chính thức năm 2014 cho thấy các tác phẩm nghệ thuật và đồ quí giá được cất giữ tại cảng tự do Geneva lên tới 100 tỉ USD.

Các cảng tự do như Geneva đã trở thành một công cụ quan trọng trong hoạt động rửa tiền xuyên quốc gia bằng các hiện vật giá trị.

Những bức tranh như Salvator Mundi nói trên có giá trị lên tới hàng trăm triệu USD nhưng không phải đóng thuế khi đến một quốc gia, có thể dễ dàng di chuyển mà không để lại dấu vết như khi mở tài khoản và giao dịch qua ngân hàng và giá trị các hiện vật này thường tăng lên nhanh chóng theo thời gian.

Chúng không chỉ là công cụ lưu giữ giá trị, chúng còn là công cụ đầu tư siêu lợi nhuận và các cảng tự do đóng vai trò hỗ trợ đắc lực.

Cuộc đua xuống đáy: Sự tuyệt vọng của người rời EU

BBC đưa tin, trong một kế hoạch hậu Brexit được Tân Thủ tướng Boris Johnson công bố cuối tuần này, nước Anh dự kiến sẽ mở ra 10 cảng tự do trên khắp cả nước.

Tân Thủ tướng Anh Boris Johnson. Ảnh: Reuters.

Các cảng biển và cảng hàng không của Anh có thể đăng kí và thành lập khu vực cảng tự do sau ngày nước Anh dự kiến chính thức rời khu vực EU vào ngày 31/10 năm nay.

Trong giai đoạn 1984-2012, nước Anh từng có tổng cộng 7 cảng tự do nhưng hiện không có cảng nào.

Thủ tướng Boris Johnson kì vọng các cảng tự do mới được thành lập sắp tới sẽ tạo ra việc làm ở những khu vực "đang bị tụt hậu".

Tuy nhiên, Đảng Lao động (Công Đảng đối lập) thì cho rằng chính sách này chỉ đơn giản là khoanh vùng một khu vực không áp dụng luật thuế và hải quan, không có đầu tư mới và nhiều khả năng sẽ chỉ thu hút bọn rửa tiền và trốn thuế.

Ngoài việc không phải đóng thuế nhập khẩu và tránh được nhiều thủ tục hải quan, các doanh nghiệp trong cảng tự do cũng được hưởng nhiều loại thuế suất thấp hơn, chẳng hạn như thuế giá trị gia tăng (VAT).

Hiện nay trên toàn EU có khoảng 80 cảng tự do, đa phần ở các nước gia nhập khối này sau năm 2004. Các quốc gia phải tôn trọng luật của EU và không được phép hỗ trợ tài chính các doanh nghiệp sản xuất trong khu vực cảng tự do.

Nhìn chung EU không khuyến khích các nước thành lập cảng tự do vì nó tạo ra cạnh tranh không công bằng giữa các doanh nghiệp hoạt động bên trong đó và ở bên ngoài cảng.

EU không khuyến khích thành lập cảng tự do vì lo ngại cạnh tranh không công bằng. Ảnh minh họa: Reuters.

Trong một báo cáo mới đây, Hội đồng Châu Âu (EC) cho rằng các cảng tự do "làm tăng rủi ro hàng giả".

Theo EC, cảng tự do cho phép những doanh nghiệp làm hàng giả nhập hàng về, "xào nấu" lại theo kiểu lắp ghép, bóc nhãn cũ dán nhãn mới, rồi tái xuất đi nơi khác và không lo bị cán bộ hải quan can thiệp.

Sau khi chính phủ Anh thông báo kế hoạch trên, Bộ trưởng Ngoại thương của Công Đảng đối lập Barry Gardiner cho rằng: "Đây là một cuộc đua xuống đáy (race to the bottom - PV) và sẽ chỉ làm lợi cho bọn tội phạm rửa tiền và trốn thuế".

"Cảng tự do có thể gây ra tình trạng các doanh nghiệp đóng cửa nhà máy ở nơi này rồi mở ở nơi khác chỉ để tận dụng ưu đãi về thuế và làm ảnh hưởng đến quyền lợi người lao động", ông nói thêm.