Thực hư chuyện thiếu tiền lẻ

Vài năm trước, câu chuyện đi siêu thị, trung tâm thương mại thanh toán tiền mua hàng rồi nhận lại tiền thừa là... cục kẹo đã từng bị phản ứng. Cơ quan quản lý khẳng định việc điểm bán hàng trả lại tiền thừa bằng kẹo là vi phạm. Gần đây, tình trạng này lại xuất hiện tại TP HCM và các điểm bán hàng giải thích do khan hiếm tiền mệnh giá nhỏ (?).

Thiếu ở vài cửa hàng nhỏ

Chị Ngọc Nga (ngụ quận 9, TP HCM) kể cuối tuần rồi, chị vào một cửa hàng tiện lợi trên đường D3, phường Phước Long B, quận 9, mua đồ. Đến khi thanh toán, chị đưa 70.000 đồng nhưng nhân viên nói do không có tiền lẻ 500 đồng nên chỉ trả lại 2.000 đồng.

Tương tự, những người mua hàng kế tiếp cũng được trả lại tiền thừa 500 đồng bằng kẹo hoặc nhân viên xin luôn, không trả lại. Đại diện cửa hàng này giải thích do gần đây công ty thiếu tiền lẻ mệnh giá 500 đồng nên cửa hàng mới linh hoạt bằng cách thối bằng kẹo hoặc xin luôn.

Tương tự, tại một cửa hàng tiện lợi Co.op Food (thuộc Saigon Co.op) trên đường Liên Phường, quận 9, nhân viên cửa hàng cũng cho biết vài ngày nay không có tiền lẻ 500 đồng nên phải thối kẹo cho khách. Thậm chí, cửa hàng này có dán thông báo ngay quầy tính tiền về việc khan hiếm tiền lẻ kèm những phương án thay thế khiến nhiều khách hàng thấy lạ. "Khi khách hàng thanh toán bằng tiền mặt, nếu có lẻ 500 đồng vui lòng nhận giúp... một viên kẹo và giữ lại để lần sau có thanh toán lẻ 500 đồng nữa, khách hàng dùng viên kẹo đó thế cho 500 đồng. Nếu ai có tiền mệnh giá 500 đồng vui lòng đổi cho cửa hàng" - thông báo của cửa hàng Coop.Food này ghi rõ.

Theo tìm hiểu của phóng viên, tình trạng thiếu tiền lẻ để trả lại cho khách chỉ xảy ra ở một số cửa hàng tiện lợi nhỏ. Tiền mệnh giá nhỏ 200 đồng, 500 đồng hiện cũng chủ yếu được thanh toán ở các siêu thị, trung tâm thương mại, trong khi tại chợ truyền thống, cửa hàng tạp hóa, khách hàng và người bán hàng rất ít dùng tiền mệnh giá này.

Ngày 4-6, đại diện Liên hiệp HTX Thương mại TP HCM (Saigon Co.op) xác nhận với Báo Người Lao Động tình trạng thiếu tiền lẻ tại các điểm bán của hệ thống này ở TP HCM đã diễn ra từ vài tháng nay. "Không chỉ khan hiếm tiền lẻ mệnh giá 500 đồng, 200 đồng mà tiền loại 1.000 đồng cũng khá căng thẳng" - vị này cho biết.

Để linh hoạt giải quyết quyền lợi cho khách hàng, các siêu thị, cửa hàng thuộc Saigon Co.op buộc phải dùng thối bằng kẹo thay thế tiền lẻ. Tuy nhiên, đây là giải pháp tình thế, Saigon Co.op không có chủ đích dùng kẹo thay tiền lẻ trong giao dịch thanh toán.

Được biết, Saigon Co.op không trực tiếp đổi tiền lẻ với Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Chi nhánh TP HCM mà thông qua các NH thương mại. Theo đó, siêu thị, cửa hàng đăng ký số lượng, mệnh giá tiền lẻ cần đổi với NH và được cung cấp dựa trên đăng ký đó. Gần đây, số tiền lẻ đổi được rất ít.

Ngoài hệ thống Co.opmart và Co.op Food, nhiều siêu thị, cửa hàng tiện lợi cũng dùng kẹo thay tiền lẻ để thối cho khách. Trong khi đó, một số hệ thống khác thông tin vẫn đủ tiền lẻ, nguồn tiền chủ yếu đổi từ NH thương mại và từ giao dịch với khách hàng mỗi ngày.

Nhu cầu ít chứ không thiếu

Về vấn đề này, giám đốc kinh doanh một NH TMCP tại TP HCM nhận định hiện thị trường hầu như không có nhu cầu nhiều về tiền mệnh giá nhỏ như 200 đồng, 500 đồng... nên các NH không trữ nhiều trong kho chứ không phải khan hiếm. Khách hàng cá nhân, doanh nghiệp khi có nhu cầu về tiền lẻ có thể liên hệ NH thương mại, nhất là các chi nhánh NH lớn đều được hỗ trợ.

Bà Lê Thị Thanh Hằng, Phó Giám đốc NHNN Chi nhánh TP HCM, cũng khẳng định không thiếu tiền mệnh giá nhỏ, có thể chỉ là tình trạng thiếu cục bộ ở một vài đơn vị, doanh nghiệp. Vì theo nguyên tắc, NHNN điều tiết và phân phối tiền mệnh giá nhỏ theo nhu cầu thị trường. Hằng tháng, hằng quý hoặc theo định kỳ, những doanh nghiệp như các trung tâm thương mại, siêu thị, đơn vị bán hàng, phân phối... cần tiền mệnh giá nhỏ sẽ liên hệ NH thương mại nơi mở tài khoản để đăng ký, rồi từ đó NHNN Chi nhánh TP sẽ phân bổ tiền mặt, kho quỹ phù hợp.

"Nếu liên hệ NH thương mại vẫn vướng nữa thì phản ánh tới NHNN Chi nhánh TP để chúng tôi hỗ trợ, xử lý. Việc không trả lại tiền thừa mà thối bằng kẹo cho khách hàng là sai. Dù là 200 đồng, 500 đồng đều đang được lưu hành nên theo quy định của nhà nước, cơ sở kinh doanh phải trả lại cho khách hàng. NHNN sẵn sàng hỗ trợ, giải quyết nhu cầu tiền mệnh giá nhỏ chính đáng của người dân, thị trường" - bà Hằng cho hay.