Tăng tuổi nghỉ hưu có tránh được vỡ quỹ BHXH?

Thời gian qua, vấn đề về tăng tuổi nghỉ hưu luôn được dư luận quan tâm. Thực tế, đây không phải là vấn đề mới, trước đó nội dung này đã được đặt ra nhiều lần trong quá trình soạn thảo Luật Bình đẳng giới năm 2007, Luật Lao động năm 2012, Luật BHXH năm 2014.

Nhiều ý kiến xung quanh vấn đề tăng tuổi nghỉ hưu. (Ảnh minh họa)

Trong lần sửa đổi Luật Lao động lần này, Bộ LĐ-TB-XH tiếp tục đề cập tới việc tăng độ tuổi nghỉ hưu của người lao động. Quan điểm của Bộ này cho rằng, chế độ hưu trí hiện nay đang bộc lộ những bất cập như tuổi thọ trung bình tăng trong khi độ tuổi nghỉ hưu còn thấp, sự khác biệt về tuổi nghỉ hưu giữa nam và nữ, đặc biệt quỹ hưu trí có nguy cơ bị vỡ vào năm 2034...

Trao đổi về vấn đề này, ông Lê Đình Quảng, Phó Trưởng ban Quan hệ lao động, Tổng LĐLĐ Việt Nam cho rằng, thời gian qua, trong các lý do đề xuất tăng tuổi nghỉ hưu, một số ý kiến cho rằng có nguyên nhân sâu xa nhằm tránh nguy cơ vỡ quỹ BHXH ở giai đoạn sau này. Lập luận này được đưa ra dựa theo dự báo của

Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) tại Việt Nam, rằng tới năm 2034, quỹ BHXH sẽ mất cân đối nghiêm trọng. Thậm chí có tài liệu còn cho rằng, tới năm 2034 có nguy cơ vỡ quỹ BHXH.

"Tuy nhiên đây là một nhận định hoàn toàn chưa có căn cứ”, ông Lê Đình Quảng nhấn mạnh.

Đại diện Ban Quan hệ lao động cho hay, trong quá trình hoàn thiện pháp luật BHXH, đặc biệt là quá trình xây dựng Luật BHXH năm 2006, ILO có đưa ra một nhận định trên cơ sở nghiên cứu rằng nếu thực hiện nguyên tắc đóng - hưởng như quy định của Luật BHXH năm 2006 thì có khả năng mất cân đối quỹ. Vì vậy, Luật BHXH năm 2014 (thay cho Luật BHXH 2006) đã được sửa đổi và bổ sung nhiều quy định điều chỉnh để khắc phục dự báo mất cân đối quỹ hưu trí - tử tuất trong tương lai.

Đơn cử như trong Luật BHXH 2014 đã có quy định về mở rộng phạm vi, đối tượng tham gia BHXH bắt buộc, nâng chế độ ưu đãi khi tham gia BHXH tự nguyện để mở rộng diện bao phủ.

Bên cạnh đó, Luật cũng đã tính toán cụ thể về tỷ lệ giảm trừ quyền lợi của người lao động nghỉ hưu trước tuổi theo Luật Lao động, tăng thời gian đóng góp để được hưởng mức tối đa 75% cho lao động nam và nữ.

Ông Quảng cho rằng, những nội dung trên đều nhằm khắc phục dự báo về mất cân đối quỹ hưu trí-tử tuất trong thời gian dài hạn.

"Tới thời điểm này, một số tài liệu nghiên cứu vẫn lấy nhận định cũ về nguy cơ mất cân đối quỹ BHXH vào năm 2034, tác động rất lớn đối với tâm lý của một số người lao động.

Theo đó, vì những tuyên bố quỹ BHXH sẽ mất cân đối trong dài hạn đã khiến nhiều người lao động lo ngại mất quyền lợi trong tương lai. Điều này cũng góp phần làm gia tăng tỉ lệ lao động chủ động xin nhận BHXH một lần gia tăng", ông Lê Đình Quảng nhận định.

Phân tích thêm về hệ lụy, chuyên gia này cho rằng mỗi năm hiện có khoảng 700.000 người lao động xin nhận BHXH một lần. Con số này tương đương với số lượng lao động hàng năm tham gia mới vào chính sách BHXH. Điều này ảnh hưởng xấu tới các chính sách về an sinh xã hội nói chung.