Tăng trưởng thấp kỉ lục, tổng nợ của Trung Quốc phình to vượt 303% GDP

Bloomberg dẫn một báo cáo vừa công bố của Viện Tài chính Quốc tế (IIF) cho thấy tổng giá trị nợ doanh nghiệp, nợ hộ gia đình và nợ chính phủ của quốc gia tỉ dân hiện đã vượt 303% giá trị tổng sản phẩm quốc nội (GDP), và chiếm 15% tổng số nợ toàn cầu. 

Trong quí I/2018, khối nợ của Trung Quốc tương đương 297% GDP.

Cục thống kê Trung Quốc mới đây cho biết tăng trưởng kinh tế quí II của nước này là 6,2%, mức thấp nhất kể từ khi có số liệu so sánh năm 1992. Nguyên nhân của sự giảm tốc này là do tác động tiêu cực của cuộc chiến thương mại với Mỹ, đồng thời còn do các yếu tố dài hạn như già hóa dân số.

Trong một nỗ lực cứu vãn đà tăng trưởng, chính phủ Trung Quốc đã cố gắng hướng dòng vốn tín dụng chảy vào khu vực tư nhân và khuyến khích tiêu dùng nội địa. Cái giá phải trả là khối nợ ngày càng phình to.

Cơ cấu khối nợ 40.000 tỉ USD của Trung Quốc. Nguồn: Bloomberg, IIF, BIS

Việc nợ nần tăng lên đã xóa đi thành quả của chiến dịch năm 2018 mà Chủ tịch Tập Cận Bình phát động nhằm kéo tụt tỉ lệ đòn bẩy tài chính, hạn chế vay mượn ngoài bảng cân đối kế toán của doanh nghiệp từ hệ thống ngân hàng ngầm (shadow banking).

Chiến dịch này đã ít nhiều mang lại tác dụng, tuy nhiên theo IIF, một số khu vực có giá trị vay nợ lớn đã xóa sạch những tác động tích cực này.

Tăng trưởng GDP giảm sâu cũng ảnh hưởng lên gánh nặng nợ của nền kinh tế.

Theo ông Raymond Yeung - chuyên gia tại ngân hàng ANZ, GDP danh nghĩa của Trung Quốc hiện chỉ tăng trưởng với tốc độ khoảng 8% một năm, thấp hơn nhiều so với tốc độ tăng trưởng tín dụng 11% mỗi năm. Điều này có nghĩa là tỉ lệ nợ/GDP gần như chắc chắn sẽ tiếp tục tăng lên.

Tỉ lệ nợ/GDP của Trung Quốc tăng lên bất chấp chiến dịch tháo dỡ đòn bẩy tài chính của Chủ tịch Tập Cận Bình. Nguồn: Bloomberg, IIF, BIS

Tăng trưởng GDP thực tế quí II so với cùng kì 2018 là 6,2%, thấp hơn đáng kể so với con số 6,4% của quí I. Tạm thời, khối nợ phình to nhanh chóng có vẻ là cái giá mà các nhà làm chính sách Trung Quốc sẵn sàng trả để kìm hãm đà giảm tốc của nền kinh tế.

Ngoài ra, các nhà hoạch định chính sách Trung Quốc cũng đang tăng cường các biện pháp hỗ trợ tài khóa, bao gồm nới lỏng qui định cho phép chính quyền địa phương vay nợ để đầu tư các dự án hạ tầng.

Tháng trước, chính phủ Trung Quốc thông báo yêu cầu các ngân hàng bán 180 tỉ nhân dân tệ trái phiếu (26,2 tỉ USD) để cấp vốn cho các doanh nghiệp nhỏ trong năm 2019 cũng như để cho vay khu vực sản xuất và dịch vụ nhiều hơn.