Tân binh xe điện Trung Quốc: Vốn hóa 87 tỷ USD dù chưa bán được xe nào

Showroom của China Evergrande New Energy Vehicle nằm ngay giữa Trung tâm Hội nghị và Triển lãm Quốc gia Thượng Hải, với 9 mẫu xe được trưng bày. Công ty xe điện mới nổi này có một trong những gian hàng lớn nhất tại Triển lãm ô tô 2021 của Trung Quốc. 

Tuy nhiên, sự hiện diện táo bạo trên lại ẩn giấu một sự thật không mấy dễ chịu - Evergrande chưa bán một chiếc xe nào mang thương hiệu của chính mình.

China Evergrande Group, tập đoàn phát triển bất động sản lớn nhất Trung Quốc, có hàng loạt khoản đầu tư ngoài lĩnh vực kinh doanh chính, từ câu lạc bộ bóng đá cho đến làng hưu trí. Nhưng việc gia nhập ngành xe điện mới mà điều khiến nhà đầu tư bị mê hoặc.

Nhà đầu tư đã đẩy giá cổ phiếu Evergrande NEV trên thị trường Hong Kong tăng hơn 1.000% trong 12 tháng qua, giúp công ty huy động thêm hàng tỷ USD. Evergrande NEV hiện có vốn hóa 87 tỷ USD, lớn hơn cả Ford Motor và General Motors, Bloomberg cho biết. 

Sự phấn khích điên cuồng xung quanh một công ty đã nhiều lần lùi kế hoạch sản xuất hàng loạt như Evergrande NEV là ví dụ điển hình của cơn sốt xe điện. Trung Quốc có hơn 400 nhà sản xuất xe điện, dẫn dắt bởi hàng loạt startup có định giá lớn hơn cả những đại gia xe hơi toàn cầu dù chưa làm ra đồng lãi nào. 

Tháng 3/2019, ông Hui Ka Yan (Hứa Gia Ấn), Chủ tịch Evergrande và là một trong những người giàu nhất Trung Quốc, thề sẽ đối đầu với Elon Musk và trở thành nhà sản xuất xe điện lớn nhất thế giới trong 3-5 năm tới. Vào thời điểm đó, mẫu Model Y của Tesla vừa có màn ra mắt toàn cầu. Hai năm sau, Tesla đã có chỗ đứng đáng ghen tị tại Trung Quốc, xây dựng nhà máy đầu tiên ngoài Mỹ và bán được 35.000 chiếc xe vào tháng 3.

Bất chấp tham vọng to lớn và định giá cao ngất, Evergrande NEV đã nhiều lần lùi lại kế hoạch sản xuất. Nhiều nhà đầu tư, trong đó gồm những người bạn giàu có của Chủ tịch Yan, đã rót cho ông hàng tỷ USD, nhưng chế tạo xe là quá trình khó khăn và tốn rất nhiều vốn.

Năm 2020, lỗ của Evergrande NEV tăng thêm tới 67% so với năm trước. Nói chuyện với cổ đông, Chủ tịch Yan thông báo rằng công ty dự kiến sẽ bắt đầu sản xuất thử nghiệm vào cuối 2021, trì hoãn so với mốc thời gian ban đầu là tháng 9 năm ngoái. Phải tới năm 2022 công ty mới bắt đầu giao xe cho khách.

Mục tiêu đạt công suất sản xuất hàng năm từ 500.000 – 1.000.000 chiếc xe vào tháng 3/2022 cũng bị hoãn lại đến 2025.

"Công ty kỳ quặc"

"Đó là một công ty kỳ quặc", ông Bill Russo, nhà sáng lập hãng tư vấn Automobility nhận xét về Evergrande NEV.

"Evergrande NEV đã tốn rất nhiều tiền nhưng chưa thu hồi được đồng nào, thêm nữa họ còn tham gia vào một ngành mà họ có rất ít hiểu biết. Tôi cũng không chắc họ có lợi thế công nghệ như Nio hay Xpeng", ông Russo nói thêm.

Xem xét kỹ hơn các hoạt động của Evergrande NEV cho thấy cách tiếp cận rất khác thường của công ty. Mặc dù đã thành lập ba cơ sở sản xuất ở Quảng Châu, Thiên Tân và Thượng Hải, công ty lại không có dây chuyền lắp ráp ô tô đang hoạt động. Thậm chí các thiết bị và máy móc vẫn còn đang được điều chỉnh, nguồn tin của Bloomberg cho biết.

Nhân viên của Evergrande NEV cũng được yêu cầu giúp đỡ tăng doanh số bán bất động sản - trụ cột của đế chế Evergrande.

Nhân viên mới phải trải qua khóa đào tạo nội bộ và tham dự các cuộc hội thảo nhằm tìm hiểu lịch sử hoạt động trong lĩnh vực bất động sản của công ty mẹ. Hoạt động này hoàn toàn không liên quan gì đến việc chế tạo ô tô.

Ngoài ra, lao động trong tất cả bộ phận - từ công nhân dây chuyền sản xuất đến nhân viên văn phòng - được khuyến khích thúc đẩy doanh số bán căn hộ thông qua các cách như quảng bá trên mạng xã hội hay đưa người thân đến các đại lý bất động sản để chúng có vẻ đông đúc. Cấp quản lý thậm chí còn có phần thưởng gắn liền với hiệu quả của nỗ lực bán bất động sản.

14 mẫu xe cùng lúc

Người phát ngôn của Evergrande cho biết tập đoàn đang làm việc với các đối tác quốc tế bao gồm Magna, EDAG Engineering Group AG và AVL List GmbH để phát triển "đồng thời 14 mẫu xe".

Thay vì lần lượt giới thiệu từng dòng xe, Evergrande NEV dường như sẽ tung ra tất cả các loại xe cùng một lúc dưới thương hiệu Hengchi, từ sedan cho tới SUV và xe đa dụng. Giá bán sẽ dao động từ 80.000 đến 600.000 nhân dân tệ (12.000 - 90.000 USD), nguồn tin của Bloomberg cho biết.

Chiến lược phát triển sản xuất này khác hoàn toàn với các công ty đi đầu trong lĩnh vực xe điện như Tesla. Công ty của Elon Musk cung cấp 4 mẫu xe. Nio và Xpeng của Trung Quốc cũng chỉ tập trung vào một số ít nhãn hiệu và còn đang phải chật vật để có lãi.

Tháng trước, cổ phiếu Evergrande NEV sụt giảm sau khi tờ Tân Hoa Xã (Xinhua) đăng bài viết về những lo ngại đối với của ngành xe điện, nhấn mạnh sự cách biệt giữa năng lực sản xuất và giá trị thị trường của các công ty.  

Tuy nhiên, Evergrande NEV đã tăng 18% kể từ đó, được thúc đẩy bởi triển vọng thị trường ô tô điện Trung Quốc. Hãng ghiên cứu Canalys cho biết doanh số bán xe điện ở Trung Quốc có thể tăng hơn 50% trong năm nay.