Tách A0 khỏi EVN là cần thiết để xây dựng thị trường điện theo cơ chế thị trường

Ngày 6/8, thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Công Thương và Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp tổ chức cuộc họp có sự tham gia của các bên triển khai, quán triệt các nhiệm vụ liên quan đến việc tách Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia (A0) ra khỏi Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) để thành lập Công ty Trách nhiệm hữu hạn  Đức Dũng n hành hệ thống điện và thị trường điện quốc gia (NSMO).

Chức năng nhiệm vụ của Bộ Công Thương, Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp cũng đã có sự thay đổi. Chức năng nhiệm vụ của EVN và A0 sẽ tiếp tục được sửa đổi bổ sung và hoàn thiện.

Tại cuộc họp, ông Trần Việt Hòa - Cục trưởng Cục Điều tiết Điện lực (Bộ Công Thương) cho biết về các công tác triển khai trong thời gian qua.

Về cơ sở pháp lý, đơn vị đã tham mưu cho Chính phủ ban hành các nghị định liên quan đến chức năng nhiệm vụ của A0 và EVN; sửa đổi một số quy định cho phù hợp. Bộ Công Thương hiện đã ban hành 2 thông tư liên quan đến vấn đề này.

Theo ông Hòa, việc ban hành các văn bản nêu trên đã đảm bảo cơ sở pháp lý để A0 hoạt động. Về lâu dài sẽ tiếp tục rà soát, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật để đảm bảo sự vận hành điều độ hệ thống điện.

Hiện Bộ Công Thương cũng đã thành lập Tổ công tác tiếp nhận A0, triển khai các nhiệm vụ chi tiết, cụ thể cho từng đơn vị.

Phát biểu tại buổi họp, đại diện Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia đề nghị các đơn vị chức năng đảm bảo các cơ sở pháp lý để đơn vị vận hành trong giai đoạn chuyển giao.

Trong giai đoạn đầu khi thành lập, NSMO vẫn cần sự tham gia của EVN vì việc vận hành hiện nay của A0 liên quan nhiều đến phần nguồn và đường dây 500kV, lưới truyền tải. Vì vậy, cần thiết ban hành quy chế phối hợp giữa các đơn vị thuộc Bộ Công Thương, A0, EVN và các đơn vị liên quan.

Đại điện Trung tâm Điều độ hệ thống điện quốc gia đề nghị cần có sự tham gia của các đơn vị khác như PVN, TKV vì việc điều hành hệ thống liên quan đến nhiên liệu mà họ sở hữu. Trong tương lai, A0 kiến nghị nên có sự tham gia công tác lập kế hoạch của các đơn vị ngành năng lượng; bổ sung quy chế cập nhật liên quan đến "đăng ký kinh doanh" cho doanh nghiệp.

Đại diện các đơn vị chức năng của Bộ Công Thương, EVN và Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp cũng đã thông tin về tình hình triển khai việc tách A0 khỏi EVN thành lập NSMO. Đến nay, các nhiệm vụ cơ bản đã hoàn thành và tiếp tục triển khai các phần việc còn lại đảm bảo A0 vận hành ổn định.

Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh việc tách A0 và thành lập một công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên với 100% vốn nhà nước để điều độ vận hành hệ thống điện và thị trường điện quốc gia là đòi hỏi khách quan, tất yếu và không phục vụ lợi ích của một cá nhân hay một tập thể nào.

"Ở đây không phải vì Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp, càng không phải Bộ Công Thương mà là vì chúng ta phải xây dựng, hình thành, củng cố và phát triển thị trường điện ở Việt Nam theo cơ chế thị trường… Để vận hành theo quy định thị trường thì không thể EVN đồng thời vừa là nhà sản xuất cung ứng điện, vừa là người điều độ vận hành hệ thống điện, vận hành thị trường điện," Bộ trưởng nhấn mạnh.

Liên quan đến hoạt động của NSMO, Bộ trưởng cho rằng đơn vị này tuy độc lập với EVN nhưng đều là doanh nghiệp nhà nước, được giao nhiệm vụ bảo đảm an ninh năng lượng điện quốc gia dưới sự quản lý nhà nước, của Bộ Công Thương và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp. Vì vậy, hai bên cần có cơ chế phối hợp, cơ chế vận hành chặt chẽ và nhuần nhuyễn. Hai bên sẽ xem xét phê chuẩn trước ngày 15/8.

Ngoài ra, để NSMO hoạt động theo chức năng, nhiệm vụ được giao, trong giai đoạn đầu Bộ trưởng đề nghị Ủy ban Quản lý vốn Nhà nước tại doanh nghiệp tiếp tục bảo đảm các điều kiện để NSMO vận hành theo cơ chế cũ cho đến khi tổ chức mới có đầy đủ các điều kiện, các cơ chế pháp lý, hướng dẫn, quy định và điều kiện để thực hiện.

"Trước ngày 31/8, Cục Điều tiết Điện lực chủ trì phối hợp với NSMO và các cục, vụ liên quan của Bộ Công Thương nghiên cứu, đề xuất để sửa đổi, bổ sung, ban hành mới các cơ chế cần thiết để NSMO hoạt động một cách hiệu quả. Tinh thần chung là giai đoạn đầu có thể chưa hơn nhưng không được kém về điều kiện hoạt động cũng như là quyền lợi của người lao động so với giai đoạn đang trực thuộc EVN," Bộ trưởng lưu ý.

Bộ trưởng cũng yêu cầu trong quá trình thực hiện các nhiệm vụ, các đơn vị có liên quan đều phải chú trọng làm tốt việc cung cấp thông tin cho báo chí.

Đối với các cơ quan chức năng của Bộ Công Thương, Bộ trưởng chỉ đạo Cục Điều tiết Điện lực làm đầu mối lập Tổ công tác điều hành hệ thống điện và thị trường điện quốc gia với sự tham gia của các đơn vị liên quan, vận hành cơ chế dân chủ hơn.

Cục giám sát hoạt động của NSMO trong điều hành hệ thống điện và thị trường điện; thẩm định và trình duyệt giá điều độ hệ thống và giá giao dịch thị trường điện năm 2024 trong tháng 8; đề xuất sửa đổi các quy định liên quan đến điều độ và vận hành hệ thống điện, đảm bảo an ninh cung cấp điện; phối hợp với Vụ Tổ chức cán bộ xây dựng quy chế nội bộ và quy trình phối hợp trong Bộ liên quan đến NSMO.

Bộ trưởng cũng giao nhiệm vụ cụ thể cho từng cục, vụ liên quan nhằm hoàn thiện các thủ tục, quy định, vốn, lao động, tiền lương... theo quy định của pháp luật để NSMO hoạt động một cách thuận lợi.