SSI: Xu hướng dịch chuyển sang cảng biển nước sâu ngày càng rõ rệt

Riêng Cái Mép và Lạch Huyện chiếm 29% tổng nhu cầu cảng biển tại Việt Nam

Bộ phận phân tích của CTCP Chứng khoán SSI (Mã: SSI) vừa có chuyến thăm các doanh nghiệp hoạt động trong ngành cảng biển và logistics và đi đến nhận định, xu hướng phát triển cảng biển nước sâu ở Việt Nam đang ngày càng rõ rệt do nhu cầu thị trường. Đây là các cảng có mớn nước sâu khoảng 12m – 15m, đủ để tiếp nhận tàu có sức chứa hơn 8.000 TEU. 

Số liệu từ SSI cho thấy, cảng nước sâu Cái Mép ở Đông Nam Bộ đã tăng trưởng kép 20% - 25% trong vòng 3 năm qua, và tăng 27% trong 6 tháng đầu năm 2019. Trong khi đó, tổng sản lượng container của Việt Nam (bao gồm cả cảng nhánh và cảng sông) chỉ tăng 9% - 10% so với cùng kỳ. 

Tốc độ tăng tưởng của Cảng Cái Mép từ 20 - 25% mỗi năm

Trong năm 2019, Cái Mép kỳ vọng đạt sản lượng 3,5 triệu TEU (không bao gồm sản lượng vận chuyển bằng xà lan). Chỉ riêng nhu cầu này đã tương đương khoảng 25% tổng sản lượng kỳ vọng của container quốc tế tại Việt Nam trong năm 2019 là 14 triệu TEU.

Khi tính toán tổng nhu cầu từ cảng nước sâu của hai khu cảng Cái Mép và cảng Lạch Huyện ở miền Bắc, SSI cho biết chỉ riêng hai cảng này đã chiếm tới 29% tổng nhu cầu cảng biển tại Việt Nam. 

Theo SSI, đây là điều đáng ngạc nhiên khi chỉ 5 năm trước, thị phần của cảng nước sâu chỉ dừng lại ở một chữ số. Xu hướng nổi bật hiện nay là các cảng nước sâu chiếm thị phần của các cảng nhánh và cảng sông truyền thống, và điều này vẫn sẽ tiếp tục trong tương lai. 

Theo Alphaliner, 77% lượng đặt đóng tàu trong hai năm tới là tàu có sức chứa hơn 10.000 TEU, và chỉ các cảng nước sâu có khả năng tiếp nhận các tàu này. Điều này có thể được lí giải do các công ty vận chuyển quốc tế gặp nhiều khó khăn và buộc phải tăng hiệu quả hoạt động thông qua việc M&A và sử dụng tàu có sức chứa lớn hơn để giảm chi phí các tuyến vận chuyển dài. 

Sự phân hóa doanh thu giữa các cảng

Sự phát triển của cảng Cái Mép đã khiến khu bến cảng Hiệp Phước ít được các công ty vận chuyển chú ý, mặc dù Chính phủ đã ưu tiên cho khu vực này. Lí do nhu cầu xuống thấp là vì thiếu hụt cơ sở hạ tầng liên kết khu cảng này với các khu công nghiệp trọng điểm tại Bình Dương và Đồng Nai. 

Nhờ có cơ sở hạ tầng phát triển và chức năng hoạt động đầy đủ, SSI cho rằng khu cảng Cái Mép sẽ tiếp tục nhận được nhiều khoản đầu tư từ các công ty cảng và logistics trong thời gian tới.

Nhưng không phải tất cả các cảng tại khu vực này đều tăng trưởng. Chỉ những cảng có một hoặc vài cổ đông lớn là các công ty vận chuyển mới có nhiều hàng hóa lưu chuyển, các cảng khác hầu như không có hàng hóa hoặc chỉ tiếp nhận một vài tàu container. 

Nguyên nhân đến từ các liên minh vận tải, khi các thành viên trong liên minh sẽ ủng hộ bến cảng của các thành viên khác. Các cảng không có cổ đông là công ty vận chuyển buộc phải chuyển sang phục vụ các tàu hàng khô lớn, và thu về rất ít, thậm chí là không có lợi nhuận.

Cập nhật cảng nước sâu Lạch Huyện

Đối với cảng nước sâu Lạch Huyện, trong năm 2019, Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn (SNP) kỳ vọng rằng HICT (cảng thuộc sở hữu của SNP tại Lạch Huyện, nhận vốn đầu tư từ Wanhai, Mitsui O.S.K, và Itochu) sẽ đạt sản lượng 500.000 TEU, tương đương 45% công suất thiết kế sau một năm hoạt động.

Với tốc độ này, cảng có thể đạt 100% công suất trong năm tới, dẫn đến nhu cầu xây tiếp thêm hai cầu cảng (cầu cảng 3 và 4). Tuy nhiên, SSI chưa có thông tin nào về các nhà thầu tiếp theo của hai cầu cảng này. Nhiều công ty và tập đoàn lớn (SNP, Viconship, Gemadept, Vingroup và các công ty khác) đang đấu thầu để có quyền xây dựng, nhưng vẫn chưa công ty nào đấu thầu thành công.