Trong báo cáo cập nhật gần đây, SGI Capital đánh giá thị trường chứng khoán toàn cầu tháng 2 có những diễn biến trái chiều. S&P 500 của Mỹ giảm 2,61%, Euro Stoxx 50 tăng 1,8%, Kospi (Hàn Quốc) giảm 0,5%, Shanghai Composite (Trung Quốc) tăng 0,74%, SET Index (Thái Lan) giảm 2,94%. 

Trong bối cảnh lạm phát của Mỹ vẫn dai dẳng, Fed sẽ tiếp tục duy trì chính sách diều hâu với mặt bằng lãi suất cao kết hợp với giảm bảng cân đối kế toán, USD Index đã tăng mạnh trở lại gây sức ép tới các thị trường mới nổi và tài sản rủi ro.

Tuy vậy, việc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc và Nhật Bản cùng thực hiện nới lỏng đã khiến thanh khoản trên thị trường tài chính toàn cầu không quá tiêu cực từ cuối 2022 tới nay.

Đối với thị trường Việt Nam, SGI lưu ý về diễn biến dòng tiền trái chiều khi nhu cầu tín dụng yếu đang giảm bớt áp lực huy động và hỗ trợ thanh khoản hệ thống cải thiện và lãi suất huy động giảm khoảng 0,5% từ mức đỉnh cuối 2022. Tuy vậy, USD đang tăng giá trở lại và lạm phát trong nước duy trì mức cao sẽ khiến Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (SBV) thận trọng hơn và hạn chế đà giảm lãi suất thời gian tới.

Lợi tức trái phiếu chính phủ Việt Nam lần đầu tiên trong lịch sử đã giảm về thấp hơn lợi tức trái phiếu chỉnh phủ Mỹ ở các kỳ hạn từ 1 năm đến 7 năm. Điều này có thể tạo ra áp lực rút ròng của những dòng vốn đầu tư gián tiếp do nắm giữ VND không còn đủ hấp dẫn so với USD. Trong 4 tuần gần đây, các nhà đầu tư nước ngoài đã bán ròng gần 3.000 tỷ đồng cổ phiếu.

Ở chiều ngược lại trong tháng 3 này, quỹ Fubon có thể giải ngân khoảng 4.000 tỷ đồng khi mới nhận được giấy phép huy động 160 triệu USD, và quỹ Vaneck Vectors Vietnam sẽ mua vào hơn 1.500 tỷ khi nâng tỷ trọng cổ phiếu Việt Nam trong rổ từ mức 86% cuối tháng 2 lên 100%.

Cũng theo SGI Capital, mặt bằng định giá của thị trường duy trì ở vùng thấp với P/E 11,5x đang chiết khấu rủi ro tăng trưởng chậm lại trong môi trường lãi suất cao. Trụ cột chính của thị trường là ngành ngân hàng, dưới áp lực của NIM thu hẹp, cầu tín dụng yếu và chất lượng nợ xấu đi, có thể sẽ gây thất vọng cho thị trường khi kết quả kinh doanh quý I và kế hoạch 2023 được công bố.

Trong môi trường lãi suất cao và điều kiện kinh doanh khó khăn, doanh nghiệp và cá nhân ưu tiên giảm đòn bẩy tài chính, ngành ngân hàng sẽ gặp khó.

Thị trường bất động sản Việt Nam đang trải qua giai đoạn suy giảm và ảm đạm nhất kể từ giai đoạn 2011 - 2012. Nghị định 08/2023 vừa ban hành đã mở ra hành lang pháp lý cho khả năng đàm phán giữa các bên nhằm kéo dài hạn trả nợ, tránh đổ vỡ lan rộng trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp. Tuy vậy, khó khăn về thanh khoản, rủi ro chậm trả, vỡ nợ vẫn còn và sẽ cần thời gian và nguồn lực để giải quyết.

Đâu là điều kiện để kinh tế và thị trường chứng khoán phục hồi?

Về dài hạn, SGI Capital cho rằng giải pháp triệt để vẫn là mặt bằng lãi suất phải giảm đủ thấp để kích hoạt dòng vốn chảy vào đầu tư và tiêu dùng, qua đó giúp vòng quay tiền tăng lên, các hoạt động kinh tế phục hồi, doanh nghiệp và cá nhân có điều kiện giảm, cơ cấu lại nợ.

Tuy vậy, điểm khó hiện nay để hạ lãi suất là SBV chưa có nhiều dư địa điều hành khi Fed vẫn đang thắt chặt chính sách tiền tệ để chống lạm phát.

Trong các chu kỳ kinh tế lớn, điều kiện để Chính phủ và Ngân hàng Trung ương hạ lãi suất, hỗ trợ tăng trưởng chính là sự xuất hiện của các sự kiện đổ vỡ gây rủi ro hệ thống hoặc đẩy nền kinh tế rơi vào suy thoái.

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp Việt Nam đang trải qua khủng hoảng, thị trường bất động sản suy giảm đã là điều kiện cần; Fed nới lỏng chính sách sẽ là điều kiện đủ để SBV có đủ dư địa kích thích giúp thị trường chứng khoán và nền kinh tế phục hồi.

"Chúng tôi cho rằng thời điểm khó khăn nhất về thanh khoản của thị trường tài chính đã đi qua, nhưng giai đoạn khó khăn của hoạt động sản xuất kinh doanh thực vẫn đang tiếp diễn. Trong môi trường này, mọi hoạt động giao dịch đều chậm lại, thanh khoản sẽ giảm kéo dài và gây chán nản.

Một chu kỳ kết thúc sẽ luôn chứng kiến những tổn thất và mất mát. Nhiều tên tuổi lớn và quen thuộc có thể tụt lùi hoặc biến mất. Nhưng đây cũng giai đoạn các ứng viên sáng giá cho một chu kỳ tăng trưởng mới sẽ manh nha xuất hiện".