Rào cản xuất khẩu cá tra năm 2017

Việc tham gia các hiệp định thương mại giúp ngành thủy sản Việt Nam có nhiều lợi thế xuất khẩu. Tuy nhiên, ngành thủy sản cũng có thể là đối tượng để các thị trường áp dụng các rào cản phi thuế quan nhằm bảo hộ ngành sản xuất nội địa hoặc hạn chế nhập khẩu.

Rào cản xuất khẩu cá tra năm 2017: (Ảnh: Phạm Anh)

Rào cản thương mại tại Mỹ

Theo Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), thuế chống bán phá giá và chương trình thanh tra cá da trơn tại Mỹ tiếp tục gây trở ngại cho các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra Việt Nam trong năm 2017.

Bên cạnh đó, thách thức cho cá tra Việt Nam trong thời gian tới có thể liên quan tới sức cạnh tranh với sản phẩm của nước khác tại thị trường Mỹ.

Nhìn lại năm 2016, Mỹ là thị trường xuất khẩu cá tra lớn nhất của Việt Nam khi chiếm 23% tổng kim ngạch xuất khẩu. Tính riêng quý IV/2016, kim ngạch xuất khẩu cá tra vào thị trường này tăng 21% lên 100,6 triệu USD.

Mặc dù năm qua, Việt Nam là một trong 3 nguồn cung lớn nhất cá tra cho Mỹ nhưng ngoài nhập khẩu sản phẩm này, Mỹ còn nhập khẩu một số loài cá thịt trắng. Trong đó, sản phẩm cá rô phi Trung Quốc là đối thủ cạnh tranh số 1 của cá tra Việt Nam.

Cá tra bị bôi nhọ tại Liên minh châu Âu (EU)

Theo VASEP, xuất khẩu cá tra vào EU trong năm 2017 sẽ bị ảnh hưởng do tác động tiêu cực từ những thông tin “làm xấu” hình ảnh cá tra Việt Nam của các phương tiện truyền thông nước ngoài.

Cụ thể, truyền hình Tây Ban Nha mới đây đã phát một video ngắn với nội dung tiêu cực và thiếu chính xác về cá tra Việt Nam nuôi trong môi trường ô nhiễm. Thông tin này ảnh hưởng lớn đến hình ảnh sản phẩm cá tra trong con mắt người tiêu dùng không chỉ ở Tây Ban Nha mà ở một số siêu thị Châu Âu doanh số cũng bị ảnh hưởng.

VASEP còn cho biết, trong năm 2016, giá cá tra xuất khẩu trung bình sang EU liên tục xuống thấp, về 2,1 EUR/kg so với 2,3 EUR/kg của năm trước. Theo đó, kim ngạch xuất khẩu cũng giảm khoảng 9% xuống 260,9 triệu USD, dù nhu cầu nhập khẩu của EU tương đương với năm 2015.

Thách thức nào tại Trung Quốc?

Trong năm 2016, Trung Quốc đã vượt EU trở thành thị trường xuất khẩu cá tra lớn thứ 2 của Việt Nam, với kim ngạch xuất khẩu tăng mạnh tới 89% lên 304,7 triệu USD.

Tuy nhiên, không ít lần Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và VASEP cảnh báo "cần cẩn trọng xuất khẩu cá tra vào Trung Quốc". Bởi việc xuất khẩu ồ ạt cá tra vào thị trường này theo đường tiểu ngạch dẫn đến tình trạng bấp bênh về giá, thiếu nguyên liệu cá tra tại nội địa và gian lận thương mại.

Trước đó, tại Hội nghị “Tổng kết sản xuất, tiêu thụ cá tra năm 2016 và bàn giải pháp phát triển bền vững”, ông Trương Đình Hòe - Tổng thư ký VASEP cho biết, định hướng xuất khẩu cá tra vào Trung Quốc trong năm 2017 vẫn chiếm khoảng 20% của toàn ngành. Tuy nhiên, Việt Nam cần tập trung vào phân khúc chất lượng cao, cung cấp vào nhà hàng, thay vì tập trung vào sản lượng.