Qui định đánh thuế cổ phiếu cổ tức: Công ty chứng khoán loay hoay với bài toán làm sao để thu cho đủ
Trước tiên, phải nói rằng đây không phải là một qui định mới. Các qui định về chính sách thuế của nhà đầu tư đối với thu nhập từ đầu tư vốn (gồm cổ phiếu thưởng, cổ phiếu trả thay cổ tức đã được qui định trước đó.
Cụ thể là qui định tại Luật Thuế thu nhập cá nhân (TNCN) số 04/2007/QH12 ngày 21/11/2007; Nghị định số 65/2013/NĐ-CP ngày 27/6/2013 quy định chi tiết một số điều của Luật thuế TNCN và Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Thuế TNCN; Thông tư số 111/2013/TT- BTC ngày 15/8/2013 của Bộ Tài chính hướng dẫn thực hiện Luật Thuế TNCN, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế TNCN; và Nghị định số 65/2013/NĐ-CP của Chính phủ qui định chi tiết một số điều của Luật Thuế TNCN và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế TNCN.
Còn Nghị định 126/2020/NĐ-CP (có hiệu lực từ ngày 5/12/2020) qui định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế mới ban hành nhằm qui định chi tiết thêm về việc kê khai, nộp thuế. Trong đó có một số nội dung thay đổi về việc kê khai, nộp thuế đối với thu nhập từ đầu tư vốn (cổ phiếu thưởng, cổ phiếu trả thay cổ tức) của nhà đầu tư cá nhân.
Cụ thể tại Nghị định 126, tổ chức khấu trừ thuế TNCN đối với chuyển nhượng chứng khoán thì đồng thời thực hiện khai thay thuế TNCN đối với thu nhập từ đầu tư vốn. Trong trường hợp chuyển nhượng chứng khoán do tổ chức phát hành khai thay thuế TNCN đối với thu nhập từ chuyển nhượng chứng khoán thì tổ chức phát hành khai thay thuế TNCN từ đầu tư vốn.
Trong tình huống này, với các nhà đầu tư chứng khoán trên thị trường thì công ty chứng khoán sẽ thực hiện khai thay thuế TNCN đối với thu nhập từ đầu tư vốn. Tuy nhiên, một vấn đề được đặt ra là làm thế nào để các công ty chứng khoán có thể thực hiện một cách đầy đủ.
Hiện, đối với các công ty đại chúng đã đăng kí với Trung tâm Lưu ký Chứng khoán Việt Nam (VSD), VSD thực hiện phân bổ quyền nhận cổ tức, cổ phiếu thưởng cho người sở hữu chứng khoán đã lưu kí thông qua các thành viên lưu kí nơi người sở hữu chứng khoán mở tài khoản lưu kí (công ty chứng khoán).
Theo qui định tại Nghị định 126, căn cứ kết quả phân bổ quyền của VSD, công ty chứng khoán sẽ có trách nhiệm xác định, ghi nhận số lượng cổ phiếu thưởng/cổ phiếu từ cổ tức của khách hàng và thực hiện kê khai và nộp thuế đầu tư vốn thay cho NĐT khi NĐT chuyển nhượng cổ phiếu cùng loại cho đến khi hết số lượng cổ phiếu thưởng/cổ phiếu trả thay cổ tức này.
Tuy nhiên, qua trao đổi với một số công ty chứng khoán, một vướng mắc mà các tổ chức này đang gặp phải là chưa có đầy đủ thông tin để phân chia số lượng chứng khoán từ chia thưởng hay trả cổ tức bằng cổ phiếu khi nhà đầu tư thực hiện chuyển khoản chứng khoán giữa các tài khoản giao dịch chứng khoán được mở tại nhiều công ty chứng khoán khác nhau.
Với trường hợp này, công ty chứng khoán nơi NĐT chuyển khoản chứng khoán và NĐT có trách nhiệm kê khai, thông báo thông tin cho công ty chứng khoán nơi nhận chứng khoán chuyển đến về số lượng chứng khoán có được từ việc chia thưởng, trả cổ tức bằng cổ phiếu để làm cơ sở quản lí.
Theo đại diện của một công ty chứng khoán, nếu như hoạt động kê khai của NĐT hay thông tin từ phía công ty chứng khoán nơi NĐT chuyển khoản chứng khoán không được thực hiện tốt sẽ rất khó khăn trong việc quản lí, theo dõi và khấu trừ, nộp thuế đầu tư vốn thay NĐT.
