Quảng Ngãi lo xảy ra sự cố môi trường ở nhà máy giấy 10.000 tỷ

Trước bức xúc, lo ngại của cử tri về nguy cơ xảy ra sự cố môi trường, ngày 26/6, lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi đã kiến nghị Bộ TN&MT cho ý kiến về một số vấn đề liên quan đến dự án nhà máy giấy VNT-19 (Khu kinh tế Dung Quất), do Công ty CP Bột - Giấy VNT 19 làm chủ đầu tư.

Vùng biển Lệ Thủy, xã Bình Trị (huyện Bình Sơn), nơi nhà máy giấy VNT-19 dự kiến xả thải. Ảnh: Minh Hoàng.

Đánh giá tác động môi trường sơ sài

Bộ trưởng Bộ TN&MT phê duyệt báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) của dự án này vào tháng 9/2015. Đến nay, nhà máy đang trong giai đoạn xây dựng và lắp đặt thiết bị.

Theo báo cáo ĐTM, vị trí dự kiến xả nước thải của nhà máy giấy VNT-19 tại vịnh Việt Thanh (thuộc vùng biển thôn Lệ Thủy, xã Bình Trị, Bình Sơn), cách bờ biển khoảng 500-1.500 m. Tuy nhiên, lãnh đạo Quảng Ngãi xét thấy trong báo cáo, các số liệu thông tin về khu vực xả thải còn sơ sài.

Chủ đầu tư chưa đánh giá sức chịu tải và khả năng tiếp nhận của nguồn tiếp nhận; chưa xây dựng các mô hình để tính toán mức độ lan truyền của dòng nước thải, các kịch bản khi sự cố nước thải vượt quy chuẩn xả thải ra ngoài môi trường... Do vậy, dự án chưa đảm bảo cơ sở khoa học để đánh giá mức độ tác động việc xả thải của nhà máy đến môi trường xung quanh.

Hơn 50 ha rừng dừa nước cổ thụ có nguy cơ bị "xóa sổ" làm hồ chứa nước cho nhà máy giấy VNT-19. Ảnh: Minh Hoàng.

Lo ngại sự cố môi trường như Formosa Hà Tĩnh

Dù hiện nay nhà máy giấy VNT-19 chưa chính thức đi vào hoạt động, nhưng sự cố môi trường biển Formosa tại Hà Tĩnh đã khiến chính quyền và người dân Quảng Ngãi lo ngại về vấn đề xả thải.

Lãnh đạo tỉnh Quảng Ngãi đặt vấn đề: Nhà máy xả thải sẽ ảnh hưởng, tác động đến môi trường và đời sống sinh hoạt của người dân như thế nào? Phạm vi, mức độ ảnh hưởng khi nhà máy để xảy ra sự cố môi trường, các cơ quan, đơn vị nào chịu trách nhiệm khi để xảy ra sự cố?

Trước tình hình này, Quảng Ngãi kiến nghị Bộ TN&MT yêu cầu các cơ quan chuyên môn rà soát, đánh giá lại một số nội dung trong báo cáo ĐTM để tránh tác động xấu đến môi trường khi nhà máy đi vào vận hành.

Công ty cổ phần bột giấy VNT-19 lắp ráp thiết bị gỉ sét tại các phân xưởng của nhà máy. Ảnh: Minh Hoàng.

Thiết bị hoen gỉ mục nát

Không chỉ lo ngại vấn đề xả thải, chính quyền và người dân huyện Bình Sơn (Quảng Ngãi) bức xúc khi chủ đầu tư nhập thiết bị hoen gỉ về lắp ráp tại các các phân xưởng; thi công gây bồi lấp mồ mả, ruộng lúa... nhưng chây ỳ bồi thường kéo dài.

Nhiều tuần qua, công trường dự án thưa thớt người lao động, tiến độ thi công nhà máy giấy chậm kéo dài. Người dân địa phương lo ngại công nghệ nhà máy lạc hậu, nhiều thiết bị hoen gỉ. Để lâu ngày chưa lắp ráp, mưa xuống thiết bị gỉ sét chảy nước vào lòng đất ảnh hưởng nguồn nước, nguy cơ gây tổn hại sức khỏe người dân.

Lãnh đạo doanh nghiệp này từng thừa nhận dự án có sử dụng thiết bị cũ từ Na Uy nhập về. Tuy nhiên, tỉ trọng giá trị sử dụng thiết bị cũ từ nhà máy TOFTE (Na Uy) rất nhỏ, chỉ khoảng 600 tỷ đồng so tổng mức đầu tư của dự án (10.000 tỷ đồng). Công ty này cam kết sẽ dừng hoạt động nhà máy nếu hoạt động xả thải gây ảnh hưởng đến các hộ dân trong vùng dự án.

Cuối tháng 3/2011, dự án nhà máy giấy VNT-19 được UBND tỉnh Quảng Ngãi cấp chứng nhận đầu tư với công suất 250.000 tấn bột giấy tẩy trắng/năm.

Sau ba lần điều chỉnh, dự án được nâng công suất giai đoạn 1 là 350.000 tấn bột giấy tẩy trắng/năm, diện tích đất sử dụng (giai đoạn 1) là 117ha với tổng vốn gần 9.900 tỷ đồng, thời gian hoạt động là 50 năm. Dự án được khởi công giữa năm 2015; theo kế hoạch đưa vào vận hành vào cuối năm 2019.