Phối hợp giải quyết khó khăn trong lưu thông, tiêu thụ nông sản

Trước những khó khăn về vấn đề vận chuyển, tiêu thụ hàng nông sản cũng như hàng hóa thiết yếu tại các địa phương thực hiện siết chặt giãn cách xã hội theo Chỉ thị 16/CT-TTg, các bộ, ngành và các địa phương đang nỗ lực giải quyết để đảm bảo thuận lợi cho nông dân trong sản xuất cũng như người dân trong vùng dịch đảm bảo cuộc sống.

Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, lúa Hè Thu 2021 đã thu hoạch được 702 nghìn ha, thấp hơn cùng kỳ năm trước gần 123,3 nghìn ha. 

Năng suất vụ đạt 57,86 tạ/ha, thấp hơn cùng kỳ năm trước 0,97 tạ/ha. Sản lượng khoảng 4.059 nghìn tấn, thấp hơn cùng kỳ năm trước 793 nghìn tấn.

Hiện lúa đang giai đoạn chín còn 420 nghìn ha; giai đoạn đòng trổ 370 nghìn ha; đẻ nhánh 18,7 nghìn ha. 

Ước thu hoạch lúa Hè Thu trong tháng 8 được 680 nghìn ha với sản lượng đạt 3.808 nghìn tấn, sản lượng lũy kế đạt 7.867 nghìn tấn. Dự kiến đến 15/9/2021 kết thúc thu hoạch.

Theo ước tính của Hiệp hội Lương thực Việt Nam, trong tuần qua, giá lúa thường tại ruộng giảm bình quân 133 đồng/kg, hiện chỉ còn khoảng 5.000 đồng/kg; giá lúa thường tại kho tăng nhẹ 40 đồng/kg. 

Do di chuyển thu mua giữa các địa phương khó khăn nên nhiều doanh nghiệp đã ngưng mua lúa. Hiện các công ty đang cố gắng bao tiêu hết lúa đã ký kết ở Long An, các diện tích lúa đã bao tiêu ở những tỉnh khác chưa có hướng xử lý.

Theo ông Trần Anh Thư – Phó Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, vừa qua giá lúa giảm vì cho rằng đứt gãy chuỗi cung ứng. Bên cạnh đó, theo thông lệ hằng năm, vào chính vụ lúa Hè Thu cũng giảm giá so với giá bình quân của lúa Đông Xuân. 

Cộng thêm hiệu ứng thị trường giá gạo thế giới giảm, các nhà máy phải thực hiện giãn cách, “3 tại chỗ” nên năng lực sản xuất cũng giảm, dẫn đến hiệu ứng giá lúa giảm.

Theo ông Lê Thanh Tùng, việc bốc xếp, vận chuyển, lưu thông lúa hàng hóa bị đứt gãy chuỗi cung ứng từ ngoài đồng, đến nhà máy, giao ra cảng và lên tàu cho khách hàng.

Kênh phân phối nội địa cũng khó khăn giao hàng cả ở đường bộ và đường thủy. Nhà máy sản xuất xong thiếu hoặc không có ghe, sà lan giao lên cảng. Trong khi khách quốc tế vẫn có nhu cầu nhập khẩu gạo Việt Nam, nhưng các doanh nghiệp không giao hàng được.

Trước việc tiêu thụ lúa gạo gặp nhiều khó khăn, ông Trần Anh Thư cho biết, hiện trong 10 doanh nghiệp xuất khẩu gạo lớn nhất có 2 doanh nghiệp là Tổng Công ty Lương thực Miền Bắc và Tổng Công ty Lương thực Nam lại “án binh bất động”, kho để trống mà không biết lý do tại sao, trong khi nhiều doanh nghiệp khác đang rất nỗ lực thu mua, thậm chí thu mua vượt năng lực.

Trước những khó khăn ở địa phương, ông Đỗ Thắng Hải, Thứ trưởng Bộ Công Thương cho rằng, địa phương cần rà soát theo chuỗi sản xuất để tháo gỡ. 

Hiện các thương lái đang gặp nhiều khó khăn trong lưu thông, vận tải, trong khi đây là lực lượng rất quan trọng đi gom thu mua lúa.

Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan, trong bối cảnh dịch COVID-19, các doanh nghiệp đều gặp khó khăn, nhưng khó khăn của hoạt động doanh nghiệp trong nông nghiệp là còn phụ thuộc, ảnh hưởng tới hàng chục triệu nông dân.

"Chính sự không ăn khớp trong ngành hàng lúa gạo nên khi đã rối gặp khó khăn lại càng rối thêm. Nếu các bên không cùng nhau bàn cách tháo gỡ chung thì sẽ rất khó giải quyết. Do vậy, mỗi bên cần chia sẻ, chịu thiệt một chút để cùng nhau vượt qua khó khăn này", Bộ trưởng Lê Minh Hoan đánh giá.

Ở một diễn biến khác, TP Đà Nẵng đang thực hiện nghiêm giãn cách xã hội theo Chỉ thị số 05/CT-UBND của UBND thành phố. 

Theo đó, tất cả các phương tiện, dịch vụ chuyên chở khách, giao nhận hàng hóa đều bị tạm dừng hoạt động, trừ trường hợp vận chuyển hàng hóa thiết yếu, hàng hóa phục vụ sản xuất, xuất nhập khẩu.

Theo ông Nguyễn Tiến Dương, Giám đốc Chi nhánh Công ty TNHH MM Mega Market (Việt Nam) tại Đà Nẵng, trong thời gian giãn cách xã hội, số lượng khách đặt hàng online và qua hotline tại siêu thị Mega Market Đà Nẵng tăng đột biến. 

Mỗi ngày có khoảng 170 đơn hàng được đội ngũ nhân viên siêu thị vận chuyển đến khách hàng nhưng vẫn luôn trong tình trạng quá tải. Hiện siêu thị thiếu nhân viên do có khoảng 30% nhân viên phải tạm nghỉ việc do đang ở trong các khu cách ly y tế.

Vì vậy, để tránh việc "mất nhân viên" do tiếp xúc với các ca mắc COVID-19, siêu thị luôn đặt vấn đề an toàn trong giao nhận hàng lên hàng đầu. 

Tất cả nhân viên giao hàng đều tuân thủ quy định của thành phố cũng như Bộ Y tế, thường xuyên xét nghiệm COVID-19, thực hiện quy định 5K, luôn mang đầy đủ giấy tờ về vận chuyển hàng hóa thiết yếu. 

Trong trường hợp giao hàng tới các công ty có quy định về giấy xét nghiệm COVID-19 trong vòng 72 giờ, siêu thị sẽ tự chi phí để xét nghiệm cho nhân viên trước khi giao hàng.

Bà Lê Thị Kim Phương, Giám đốc Sở Công Thương TP Đà Nẵng cho biết, từ ngày 31/7, Sở Công Thương TP Đà Nẵng đã yêu cầu các đơn vị doanh nghiệp gồm siêu thị, siêu thị mini, chợ dân sinh, cửa hàng tạp hóa bán hàng thiết yếu; cửa hàng kinh doanh gas, cửa hàng kinh doanh xăng dầu; dịch vụ cung ứng suất ăn công nghiệp khẩn trương lập danh sách nhân viên giao nhận hàng hóa gửi Sở Công Thương để tổng hợp.

Theo Giám đốc Sở Giao thông Vận tải TP Đà Nẵng Lê Văn Trung, đối với vận chuyển giao nhận hàng hóa thiết yếu, dựa trên danh sách đã được Sở Công Thương thẩm định, Sở Giao thông Vận tải sẽ cấp thẻ nhận diện phương tiện để các doanh nghiệp hoạt động vận chuyển, cung cấp lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm trong thời gian giãn cách xã hội.

Đến ngày 6/8, Sở đã cấp tổng cộng 822 thẻ nhận diện phương tiện giao nhận hàng hóa thiết yếu bằng xe mô tô và 169 thẻ nhận diện phương tiện giao nhận hàng hóa thiết yếu bằng xe ô tô. 

Bên cạnh việc cấp thẻ nhận diện phương tiện, Sở Giao thông Vận tải TP Đà Nẵng đã đăng tải toàn bộ danh sách gồm tên, nơi làm việc, biển số xe... của các nhân viên giao hàng được cấp thẻ lên trang thông tin điện tử của Sở để các địa phương, đơn vị quản lý, giám sát.

Thông tin về nội dung này, Bộ Công Thương cho biết, ưu tiên một số lao động ngành thực phẩm tươi sống được phép lưu thông sau 18h là một trong những kiến nghị của Tổ công tác đặc biệt Bộ Công Thương về đảm bảo nguồn cung hàng hóa và hỗ trợ duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh cho các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương phía Nam trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp.

Theo Tổ công tác đặc biệt Bộ Công Thương, để đảm bảo các yêu cầu phòng chống dịch, một số địa phương khu vực phía Nam yêu cầu người dân không ra khỏi nhà từ 18h hôm trước đến 6h sáng hôm sau nếu không có việc cần thiết.

Đây là yêu cầu hợp lý và cấp thiết trong bối cảnh dịch COVID-19 diễn biến phức tạp, song theo phản ánh của một số đơn vị bán lẻ, doanh nghiệp vận chuyển mặt hàng tươi sống, yêu cầu này phần nào gây ảnh hưởng đến việc vận chuyển hàng hóa tươi sống đến với người tiêu dùng.

Theo Tổ công tác đặc biệt Bộ Công Thương, các vấn đề được các doanh nghiệp phân phối đề xuất như: tiêm vaccine cho lao động, thiếu nhân lực làm việc, khó khăn trong lưu thông hàng hóa, hướng dẫn mở lại chợ… đều được Bộ Công Thương có văn bản đề xuất kiến nghị lên các bộ, ngành, Chính phủ để kịp thời xử lý. 

Tổ công tác cũng đề nghị Hiệp hội Bán lẻ thường xuyên cập nhật và phổ biến các văn bản liên quan cho các thành viên Hiệp hội để nắm được thông tin.