Định hướng phát triển ngành công nghiệp bán dẫn là vấn đề được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm trong phiên chất vấn Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà, diễn ra vào sáng 6/6.

Tham gia chất vấn, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga, Đoàn ĐBQH Hải Dương đã đặt vấn đề, hiện nay, nhiều quốc gia trên thế giới đã và đang tập trung vào ngành công nghiệp bán dẫn và có sự phát triển vượt bậc.

Đại biểu đề nghị Phó Thủ tướng đánh giá về cơ hội của Việt Nam với ngành công nghiệp bán dẫn và đưa ra những giải pháp để thúc đẩy các hoạt động nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ nhằm phát triển ngành công nghiệp này tại Việt Nam.

Phát biểu tranh luận tại phiên họp, ông Tạ Văn Hạ, Đoàn ĐBQH Quảng Nam nhận định Việt Nam có cơ hội tốt để trở thành “miền đất hứa” cho ngành ngành công nghiệp bán dẫn. Tuy nhiên, trong khi Trung Quốc và Hàn Quốc bỏ ra hàng tỷ USD để hỗ trợ cho ngành công nghiệp bán dẫn, thì ở Việt Nam, nhiều doanh nghiệp công nghiệp bán sản phẩm cho Mỹ sử dụng, nhưng bán trong nước lại “không ai mua”.

Với thực trạng đó, ông mong muốn Phó Thủ tướng làm rõ hơn về việc tận dụng sớm nhất, nhanh nhất những lợi thế, tiềm năng của Việt Nam cũng như đưa ra chính sách để thu hút các nhà đầu tư; cơ chế khuyến khích, khơi dậy nguồn lực tiềm năng nội tại của đất nước.

“Phó Thủ tướng mới chỉ nêu lên tiềm năng của Việt Nam, nhưng vấn đề hiện nay là làm sao tận dụng cơ hội nhanh nhất, biến tiềm năng thành lợi thế để thu hút nhà đầu tư?”, ông Hạ nói.

"Miền đất hứa" của ngành sản xuất chip bán dẫn

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nga, Phó Thủ tướng khẳng định: “Việt Nam hoàn toàn có cơ hội để tham gia sâu vào lĩnh vực này”. Theo ông Trần Hồng Hà, Việt Nam đang là nước phát triển nhanh trong lĩnh vực kinh tế số. Trong đó, người Việt Nam có những mặt mạnh, nổi trội như yêu toán học, khéo léo…

Phó Thủ tướng thông tin thêm, thời gian qua, các trường đại học đã quan tâm đào tạo lĩnh vực công nghệ thông tin cũng như các lĩnh vực về vật liệu, vật lý, đều liên quan công nghệ này.

Với yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực hiện nay, Thủ tướng đã phê duyệt một đề án để chuẩn bị đào tạo nguồn nhân lực công nghệ thông tin. Bên cạnh đó, trong nước có nhiều doanh nghiệp FDI đầu tư ở lĩnh vực kinh tế số, công nghệ cao. Đặc biệt, các doanh nghiệp Việt Nam cũng phát triển mạnh về kinh tế số. Thời gian qua, ngành này đóng góp vào GDP có nơi 12 - 15%.

Về giải pháp, Phó Thủ tướng cho biết cần quan tâm đào tạo ngay, đào tạo lại kỹ sư, những người đã có kiến thức, nền tảng có thể tiếp cận, tham gia ngay chuỗi sản xuất này, đặc biệt các chuỗi liên quan thiết kế, đóng gói, kiểm chuẩn…

Bên cạnh đào tạo nguồn nhân lực, chúng ta có lợi thế về lực lượng lao động. Nhiều người Việt Nam ở nước ngoài đã tham gia và có năng lực tham gia vào lĩnh vực này. Do vậy, phải sử dụng những cơ chế chính sách để huy động sự tham gia của các nhà khoa học ở nước ngoài.

Phó Thủ tướng khẳng định, Chính phủ cũng sẽ có những chủ trương chọn các trường đại học xây dựng trung tâm về công nghệ chip bán dẫn Việt Nam bằng cách đầu tư những phòng thí nghiệm tập trung, hiện đại để có thể thiết kế, kiểm chuẩn và sản xuất, giúp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi công nghiệp này.

Ngoài ra, các thiết bị chế tạo các chip, công cụ thiết kế đều đang được các nước nắm giữ và không bàn giao cho ai. Do đó, Việt Nam cũng cần có nghiên cứu sâu để tự mình làm chủ vấn đề này, nhưng đó là giải pháp dài hơi. Vì vậy, giải pháp trước mắt vẫn là tập trung chuỗi giá trị, thu hút doanh nghiệp liên quan điện tử sử dụng chip bán dẫn, ứng dụng công nghệ cao, đào tạo bài bản hơn các lĩnh vực cơ bản khác có liên quan.

Để biến tiềm năng thành lợi thế để thu hút nhà đầu tư, Phó Thủ tướng cũng nêu rõ, Việt Nam có lợi thế là các nước đang làm chủ thiết bị, công nghệ liên quan đến sản xuất, có thể ưu tiên chuyển giao một phần. Nhưng để nắm bắt công nghệ, sản xuất và chế tạo, cần có nghiên cứu cơ bản và nghiên cứu chuyên sâu.

Bên cạnh đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo sẽ đầu tư một số trung tâm khoa học công nghệ để các trường nghiên cứu và dùng chung; một số trung tâm đổi mới sáng tạo để có thể phát triển khâu nghiên cứu cơ bản ban đầu và làm chủ các bước sau.

"Những đầu tư này rất lớn, nhất là đầu tư sản xuất thử, có thể lên tới 7 tỷ USD. Do đó, cần có nhà nước và khối doanh nghiệp cùng tham gia", Phó Thủ tướng thẳng thắn nói.