Phân loại hộp số cơ bản trên ô tô

Hộp số là thiết bị vô cùng cần thiết trên ô tô. Đây là bộ phận trung gian giữa động cơ và bánh xe dùng để thay đổi tỉ số truyền và moment xoắn ở các bánh xe chủ động của xe, giúp tăng/giảm tốc độ chạy phù hợp với sức cản bên ngoài.

Dưới đây là 4 loại hộp số cơ bản thường được sử dụng.

1. Hộp số sàn (số tay)

Hộp số sàn (hay còn gọi là số tay) là hộp số có tuổi đời lâu nhất trên các ô tô hiện nay. Đặc điểm chính của hộp số tay là người lái phải tự chuyển số bằng pê-đan côn và cần số trên sàn để gài các bánh răng ăn khớp với nhau, nhằm tạo nên giá trị tỷ số truyền khác nhau giữa trục sơ cấp (nối liền với động cơ) và trục thứ cấp (nối liền với trục truyền ra các cầu chủ động).

Giá thành xe số sàn tương đối thấp hơn những xe có hộp số tự động hay ly hợp kép, đồng thời việc bảo dưỡng cũng đơn giản và ít tốn kém. Nhiều người cũng thích số tay hơn vì nó cho cảm giác lái chân thực, trải nghiệm "thật" động cơ cũng như thể hiện độ cứng tay lái.

Tuy nhiên với loại xe này, việc xử lý tình huống hay di chuyển vào giờ cao điểm với nhiều thao tác như đạp côn/ga, chỉnh lái, vào số .v.v.. sẽ gây không ít khó khăn cho người mới lái hoặc phụ nữ.

Kia K3 1.6 MT là mẫu xe điển hình sử dụng số sàn.

Những xe phổ thông như Chevrolet Cruze 1.6MT, Kia K3 1.6MT Honda City 1.5MT .v.v.. được trang bị số sàn.

2. Hộp số tự động

Số tự động là loại hộp số có kết cấu khá phức tạp, có thể tự động thay đổi tỷ số truyền bằng cách sử dụng bánh răng hành tinh bên trong thay vì bánh răng cơ thông thường.

Không có chân côn là điểm dễ dàng phân biệt giữa xe số sàn và xe số tự động nếu nhìn bằng mắt thường. Hộp số này có thể có từ 4 đến 9 cấp.

Điểm cộng đương nhiên là khả năng vận hành đơn giản, giúp người lái không cảm thấy "loằng ngoằng" như làm việc với số sàn, bên cạnh đó giá bán lại của xe số tự động sẽ cao hơn.

Dù vậy, xe sử dụng bộ truyền động tự này vẫn có một số hạn chế như chi phí sửa chữa, bảo hành bảo dưỡng cũng tốn kém hơn vì cấu trúc của thiết bị khá cầu kì.

Honda CR-V 2.0 được trang bị hộp số tự động.

Một số mẫu xe sở hữu hộp số tự động có thể kể đến: Honda CR-V, Mazda 6 .v.v..

3. Hộp số tự động vô cấp (CVT)

Bộ truyền động này không có các cặp bánh răng tạo tỷ số truyền, cũng không hề có cấp số. CVT thường hoạt động dựa trên hệ thống puli (ròng rọc) và dây đai cho phép thay đổi truyền động vô cấp và liên tục.

Ưu điểm của CVT là giảm những cú sốc khi chuyển số qua đó có thể tăng đáng kể khả năng tiết kiệm nhiên liệu, ngoài ra khi sử dụng hộp số vô cấp, xe hiếm khi gặp trục trặc về kĩ thuật và chi phí sửa chữa cũng thấp hơn nhiều so với hộp số tự động.

Nhược điểm của lớn nhất của CVT là không chịu được mô-men xoắn cao, và gần như rất khó cảm nhận quá trình chuyển số khi tăng tốc do đó không ứng dụng được với xe thể thao.

Xe sở hữu CVT cũng đang khá phổ biến và thiết bị này đang được sử dụng cho nhiều loại xe khác nhau thiết kế đơn giản hơn hộp số tự động, có thể kể đến như Nissan X-Trail 2016, Toyota Altis 1.8 CVT, Honda City 1.5 CVT .v.v..

Honda City 1.5 CVT mang bộ truyền động vô cấp.

4. Hộp số ly hợp kép

Hộp số này là sự kết hợp giữa hộp số sàn truyền thống và hộp số tự động hiện đại.

Hộp số ly hợp kép hoạt động trên nguyên tắc truyền động tương tự như hộp số tay, nhưng được trang bị cơ cấu thủy lực và mô - tơ điện từ điều khiển quá trình chuyển số xe.

Hai ly hợp này hoạt động hoàn toàn độc lập với nhau, một điều khiển các bánh răng cấp số lẻ (1, 3, 5 và bánh răng gài số lùi), trong khi ly hợp còn lại có nhiệm vụ điều khiển bánh răng gài số chẵn (2, 4 và số lùi). Với kết cấu như vậy, quá trình tăng số (1 - 2 - 3…) hoặc giảm số (5 - 4) diễn ra sẽ không bị mất mát công suất.

Đồng thời, khi chọn chế độ tự động hoàn toàn, các số truyền thực hiện một cách tự động tuỳ thuộc vào chế độ hoạt động của động cơ và sức cản của mặt đường, vì thế luôn đảm bảo được lực kéo phù hợp với sức cản chuyển động.

Porscher Boxster sở hữu hộp số ly hợp kép hiện đại.

Đây là hộp số có nhiều ưu điểm như chuyển số nhẹ nhàng, tốc độ chuyển số nhanh .v.v.. Tuy nhiên do là hệ thống được trang bị trên xe hạng sang, giá thành cao nên người dùng phổ thông sẽ khó tiếp cận với những xe sở hữu hộp số này.

Những chiếc xe sang hay xe thể thao như Porscher Boxster có hộp số ly hợp kép hiện đại.

Toyota Hilux 2016 dùng động cơ mới tại Việt Nam Xe bán tải Hilux 2016 của Toyota trang bị động cơ 2.8L mới, hộp số 6 cấp thay cho 5 cấp trước đây. Hiện tại, ...