Ồ ạt phân lô, tách thửa ăn theo dự án lớn

Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi mới đây đã ký kết luận thanh tra việc thực hiện chính sách, pháp luật về tách thửa, chuyển quyền sử dụng đất; quản lý, sử dụng đất tại khu vực Đảo Ngọc, xã Tịnh An, TP Quảng Ngãi (giai đoạn từ 2015 đến tháng 9/2022).

Đảo Ngọc gồm toàn bộ thôn Ân Phú và một phần thôn Ngọc Thạch, xã Tịnh An, TP Quảng Ngãi với tổng diện tích tự nhiên khoảng 200 ha, 328 hộ/1.076 nhân khẩu, được quy hoạch thành khu đô thị hiện đại.

Theo UBND tỉnh Quảng Ngãi, trong những năm gần đây, địa phương có định hướng phát triển khu vực Đảo Ngọc thành khu đô thị sinh thái hiện đại. Tuy nhiên, từ khi UBND tỉnh Quảng Ngãi có văn bản về việc chấp thuận cho một số nhà đầu tư tiến hành khảo sát, nghiên cứu, đề xuất đầu tư dự án Khu đô thị sinh thái Đảo Ngọc (tháng 9/2017) thì phát sinh việc tách thửa, chuyển quyền sử dụng đất với số lượng tăng đột biến trong ba năm 2017 - 2019.

"UBND xã Tịnh An, UBND TP Quảng Ngãi, Văn phòng đăng ký đất đai chi nhánh TP Quảng Ngãi, Văn phòng đăng ký đất đai, Sở Tài nguyên và Môi trường hoàn toàn không có bất kỳ báo cáo, đề xuất nào cho cấp có thẩm quyền", kết luận nêu rõ.

Kết luận thanh tra cũng chỉ rõ, UBND TP Quảng Ngãi đã quản lý không chặt chẽ biến động đất đai, dẫn đến tình trạng tách thửa tùy nghi, hình thành những thửa đất không có đường đi chính thức,...

Ngoài ra, trong giai đoạn 2015 - 2022, UBND xã Tịnh An thực hiện một đợt kiểm kê đất đai vào năm 2019 và hàng năm đều có thống kê đất đai toàn xã theo quy định. Tuy nhiên, UBND xã không kịp thời cập nhật, chỉnh lý biến động vào hồ sơ địa chính sau khi nhận được Phiếu chuyển thông tin địa chính do Văn phòng Đăng ký đất đai chuyển về.

Việc này dẫn đến kết quả thống kê biến động đất ở, đất nông nghiệp, đất giao thông trên địa bàn xã nói chung và khu vực Đảo Ngọc nói riêng không sát theo đúng diễn biến thực tế quản lý. Sử dụng đất, tách thửa, chuyển quyền sử dụng đất diễn ra với số lượng lớn, tần suất lớn trong giai đoạn này.

Thanh tra giai đoạn 2015 - 2022 cho biết các hộ gia đình, cá nhân đã phát sinh 325 hồ sơ đề nghị tách 220 thửa đất gốc. Trong đó, địa phương có 6 hồ sơ đề nghị tách 6 thửa đất nhưng không đủ điều kiện tách thửa nên Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh - Chi nhánh TP. Quảng Ngãi trả hồ sơ.

Còn lại 319 hồ sơ đề nghị tách 214 thửa đất gốc đã được giải quyết tách thửa xong với tổng diện tích 169.912,1 m2 được tách ra thành 1.227 thửa đất với tổng diện tích 162.387,3 m2.

Bên cạnh đó, UBND tỉnh Quảng Ngãi cho biết có 103/214 trường hợp (tỷ lệ 48%) được Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh - Chi nhánh TP Quảng Ngãi trình, Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh thẩm định, trình Sở Tài nguyên và Môi trường giải quyết tách thửa từ thửa đất gốc, có tự bố trí 6.310,4 m2 đất làm đường đi, để sau đó đủ điều kiện tách thành 546 thửa.

Đến nay, khu vực có 737/1.227 thửa (chiếm tỷ lệ 60%) thực hiện 1.018 lần biến động chuyển quyền, trong đó có 468/737 thửa (chiếm tỷ lệ 63,5%) đã chuyển quyền cho những hộ gia đình, cá nhân có hộ khẩu ngoài xã Tịnh An với tổng diện tích 57.656,1 m2. 

 Nhiều trường hợp tách thửa tự chừa đường đi có mặt cắt rất nhỏ, từ 1 đến dưới 2 mét nhằm tăng tối đa số thửa đất đảm bảo diện tích tối thiểu để được tách; có trường hợp thực hiện hợp các thửa đất đã tách trước đó để sau đó tiếp tục tách ra với số thửa nhiều hơn; nhận chuyển nhượng với mục đích đầu cơ, chờ bồi thường, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất để thực hiện các dự án trên khu vực Đảo Ngọc, không phải do nhu cầu làm  nhà ở.

Yêu cầu khắc phục sai phạm

Kết luận thanh tra nêu rõ, việc tham mưu của Văn phòng đăng ký đất đai chi nhánh TP Quảng Ngãi, thẩm định của Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh và phê duyệt của Sở Tài nguyên và Môi trường khi giải quyết thủ tục tách thửa tại Đảo Ngọc có nhiều sai phạm.

Đơn cử, cho phép tách thửa đất tự chừa đường nhưng không thực hiện các thủ tục có liên quan đảm bảo các quy định; toàn bộ diện tích hiến đất làm đường chưa được chính quyền địa phương nhận hiến đưa vào quỹ đất công để quản lý; việc hình thành các con đường trên hồ sơ không theo quy hoạch, kế hoạch của địa phương nên gián tiếp ảnh hưởng đến các chỉ tiêu cơ cấu sử dụng đất của địa phương,...

Ngoài ra, Sở Tài nguyên và Môi trường tham mưu UBND tỉnh ban hành các quyết định về việc xác định lại diện tích đất ở trái với quy định của pháp luật, dẫn đến cơ quan chức năng xác định lại diện tích đất ở khi tách thửa không đúng quy định,...

Về biện pháp xử lý, Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi yêu cầu Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Quảng Ngãi khẩn trương tham mưu UBND tỉnh Quảng Ngãi sửa đổi, bổ sung, ban hành các văn bản thuộc thẩm quyền theo đúng quy định pháp luật. Bên cạnh đó, Sở này xác lập thu hồi giấy chứng nhận quyền sử dụng đất được tách không đúng quy định.

Đồng thời, kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm tập thể, cá nhân của Sở Tài nguyên và Môi trường đã tham mưu UBND tỉnh ban hành các văn bản có nội dung trái với quy định của pháp luật. Kiểm điểm, xử lý trách nhiệm những cá nhân thuộc Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh, Văn phòng đăng ký đất đai tỉnh - chi nhánh TP Quảng Ngãi.

Chủ tịch UBND TP Quảng Ngãi có trách nhiệm chỉ đạo UBND xã Tịnh An khắc phục ngay việc cập nhật, chỉnh lý biến động vào hồ sơ địa chính; kiểm điểm trách nhiệm đối với UBND xã Tịnh An trong thời kỳ từ 2015 đến tháng 9/2022,…