Những định hướng lớn của ngành tài chính năm 2020

Năm 2020, Bộ Tài chính ưu tiên tiếp tục thực hiện các giải pháp cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp phát triển, cạnh tranh bình đẳng, thúc đẩy tăng trưởng cao và bền vững, tạo nguồn thu ngân sách ổn định, vững chắc.

Trước thềm năm mới,  phóng viên TTXVN đã có cuộc phỏng vấn  Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng về vấn đề này.

Phóng viên (PV): Xin Bộ trưởng cho biết những nét khái quát về bức tranh tài chính năm 2019. Đâu là dấu ấn quan trọng trong năm tài chính 2019?

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng: Năm 2019, các nhiệm vụ về tài chính - ngân sách Nhà nước được triển khai đồng bộ, tích cực và đạt kết quả quan trọng, toàn diện trên tất cả các lĩnh vực.

Vượt qua những khó khăn, thách thức như hoạt động sản xuất, kinh doanh trong nước tiếp tục chịu ảnh hưởng từ những khó khăn, hạn chế nội tại của nền kinh tế và diễn biến bất thường của thiên tai, biến đổi khí hậu, dịch bệnh... dưới sự Lãnh đạo của Đảng, sự giám sát của Quốc hội, sự chỉ đạo chặt chẽ, sát sao của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; toàn ngành Tài chính đã đoàn kết, đồng lòng, quyết tâm phấn đấu hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ tài chính - ngân sách Nhà nước năm 2019, góp phần hoàn thành toàn diện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2019.

Nhờ chủ động triển khai, kết hợp với sự phát triển khả quan của nền kinh tế, thu ngân sách Nhà nước đã đạt kết quả tích cực. Tính đến ngày 31/12/2019, tổng thu ngân sách Nhà nước vượt 9,8% so với dự toán.

Trong đó cả thu nội địa, thu dầu thô và thu từ hoạt động xuất nhập khẩu đều vượt dự toán; 63/63 địa phương hoàn thành và hoàn thành vượt dự toán tổng thu nội địa.

Đây là năm thứ hai, trong bối cảnh nhiều nguồn thu sụt giảm, thu ngân sách trung ương vẫn đạt và vượt dự toán.

Bộ Tài chính đã quản lý điều hành chi ngân sách Nhà nước tiết kiệm, hiệu quả theo dự toán được giao và khả năng thu ngân sách.

Điều hành bội chi trong phạm vi dự toán, bội chi ngân sách Nhà nước năm 2019 ước khoảng 3,4% GDP thực hiện. Các chỉ tiêu nợ công nằm trong giới hạn an toàn được Quốc hội cho phép.

Đến cuối năm 2019 tỷ lệ nợ công giảm còn khoảng 55% GDP, nợ chính phủ khoảng 48,5% GDP, thấp hơn kế hoạch đầu năm là nợ công khoảng 61,3%, nợ chính phủ khoảng 52,2%.

Năm 2019 cũng là năm ghi dấu ấn khi ngành Tài chính đã hoàn thành xây dựng khối lượng lớn văn bản được giao chủ trì thực hiện; thực hiện hiệu quả giải pháp phát triển thị trường tài chính, chứng khoán, bảo hiểm và thúc đẩy tái cơ cấu doanh nghiệp nhà nước; đẩy mạnh rà soát, sắp xếp lại tổ chức bộ máy, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; đổi mới cơ chế tài chính đơn vị sự nghiệp công lập, giá dịch vụ công; tăng cường quản lý thị trường giá cả, kiểm soát lạm phát; nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng tài sản công; đẩy mạnh rà soát, cắt giảm các thủ tục hành chính hỗ trợ người dân và doanh nghiệp...

Kết quả đạt được là thành quả của sự chỉ đạo của Đảng, Quốc hội, Chính phủ; sự phối hợp của các cấp, các ngành; sự nỗ lực của doanh nghiêp; đặc biệt là sự nỗ lực, đồng lòng, chung tay, chung sức của toàn ngành Tài chính, góp phần tạo đà hoàn thành mục tiêu nhiệm kỳ 2016 - 2020.

PV: Xin Bộ trưởng cho biết việc điều hành tài chính - ngân sách hiện nay còn có những khó khăn gì?

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng: Bên cạnh những kết quả đạt được nêu trên, việc điều hành tài chính – ngân sách Nhà nước năm 2019 cũng vẫn còn hạn chế cần khắc phục như công tác cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp nhà nước còn nhiều khó khăn, tiến độ thực hiện chậm; giải ngân vốn đầu tư công chưa mấy cải thiện, ảnh hưởng tới hỗ trợ cho tăng trưởng kinh tế; xảy ra nhiều sai phạm trong các lĩnh vực đất đai, tài nguyên, khoáng sản, đầu tư xây dựng, đấu thầu mua sắm ở nhiều ngành, nhiều cấp; tình trạng chi tiêu sai chế độ, vượt định mức, thất thoát, lãng phí còn xảy ra ở một số cơ quan, đơn vị thuộc các bộ...

Đặc biệt, với thu ngân sách, chúng ta không được chủ quan, cần phải tiếp tục tăng cường hơn nữa công tác quản lý thu, chống thất thu, chống nợ đọng và đảm bảo môi trường kinh doanh bình đẳng cho doanh nghiệp; phấn đấu cải thiện thứ hạng nộp thuế và bảo hiểm xã hội trên bảng xếp hạng thế giới (hiện đang là 109/190 quốc gia).

Đối với chi ngân sách, cần phải kiên quyết, điều hành chi ngân sách theo dự toán Quốc hội, Hội đồng nhân dân thông qua.

Các Bộ, ngành, địa phương cần tập trung khắc phục cho được tình trạng triển khai và giải ngân vốn đầu tư công nguồn ngân sách Nhà nước chậm.

Đây là nguyên nhân dẫn tới hiệu quả đầu tư công thấp, ảnh hưởng đến tăng trưởng kinh tế và kể cả thu ngân sách Nhà nước ở một số địa phương.

Bộ Tài chính đã tổ chức nghiên cứu, đề ra giải pháp phù hợp để khắc phục những hạn chế, yếu kém nêu trên trong thời gian tới, cả trong dài hạn và cho năm 2020.

PV: Năm 2020 đặt dấu mốc quan trọng trong phấn đấu hoàn thành các mục tiêu nhiệm kỳ 2016 - 2020. Vậy, thưa Bộ trưởng, những định hướng lớn sẽ được Bộ Tài chính triển khai trong năm 2020?

Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng: Trên cơ sở Nghị quyết số 25/2016/QH14 của Quốc hội, đánh giá kết quả thực hiện ngân sách Nhà nước năm 2019 và giai đoạn 2016 - 2019, dự báo tình hình kinh tế thế giới và trong nước năm 2020, với tinh thần phấn đấu tích cực, khả thi, Chính phủ trình dự toán ngân sách Nhà nước năm 2020 và Quốc hội thông qua.

Theo đó, dự toán thu ngân sách Nhà nước năm 2020 là 1.512,3 nghìn tỷ đồng, đạt tỷ lệ huy động vào ngân sách Nhà nước là 22,2% GDP, từ thuế, phí là 19,4% GDP. Dự toán chi ngân sách Nhà nước là 1.747,1 nghìn tỷ đồng. Tỷ lệ bội chi là 3,44% GDP.

Đến cuối năm 2020, dự kiến nợ công là 54,3% GDP, nợ chính phủ là 48,5% GDP, nợ nước ngoài của quốc gia là 45,5% GDP.

Đến hết năm 2019, đã có nhiều chỉ tiêu đạt và vượt Kế hoạch Tài chính quốc gia 5 năm (2016 - 2020) như: tỷ lệ huy động vào ngân sách Nhà nước đạt 24,7% GDP (mục tiêu là 23,5%), cơ cấu thu nội địa trong tổng thu tăng dần, năm 2019 là 82% và năm 2020 dự kiến đạt gần 84%. Tỷ trọng chi đầu tư phát triển đạt 27 - 28% tổng chi ngân sách Nhà nước (mục tiêu 25 - 26%).

Tỷ trọng chi thường xuyên không bao gồm chi cải cách tiền lương năm 2019 khoảng 60,35%, dự toán năm 2020 là 60,5% (mục tiêu năm 2020 là dưới 64%); bội chi ngân sách Nhà nước năm 2019 giảm từ mức 3,7% dự toán xuống mức dưới 3,4% GDP thực hiện; tỷ lệ nợ công khoảng 55% GDP (giới hạn Quốc hội cho phép là 65% GDP)...

Đây là cơ sở để chúng ta tin tưởng và tiếp tục kiên định phấn đấu hoàn thành xuất sắc các mục tiêu về tài chính - ngân sách Nhà nước đề ra của nhiệm kỳ này.

Tuy nhiên, để đạt được mục tiêu đề ra, ngành Tài chính sẽ gặp phải thách thức không nhỏ, trong bối cảnh nền kinh tế vẫn phải đối mặt với khó khăn từ bên ngoài cũng như nội tại, nhất là thiên tai, dịch bệnh, tình hình thế giới còn nhiều biến động, bất ổn trong quan hệ thương mại khu vực và thế giới.

Để đảm bảo hoàn thành thắng lợi các mục tiêu và nhiệm vụ đề ra, Bộ Tài chính sẽ kiên trì triển khai đồng thời nhiều nhóm giải pháp và nhiệm vụ trọng tâm.

Đặc biệt, năm 2020, Bộ Tài chính ưu tiên tiếp tục thực hiện các giải pháp cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; tạo điều kiện thuận lợi để doanh nghiệp phát triển, cạnh tranh bình đẳng, thúc đẩy tăng trưởng cao và bền vững, tạo nguồn thu ngân sách ổn định, vững chắc.

Đồng thời, Bộ Tài chính sẽ rà soát, hoàn thiện chính sách ưu đãi, khuyến khích phát triển sản xuất kinh doanh, nhất là ưu đãi đối với doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ, ưu đãi về đất đai, tín dụng đầu tư, tín dụng xuất khẩu; tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, tinh gọn bộ máy, nâng cao năng lực hoạt động, nhất là các lĩnh vực thuế, hải quan, kho bạc Nhà nước, tạo thuận lợi cho hoạt động sản xuất kinh doanh.

Bộ Tài chính tiếp tục thực hiện đồng bộ, hiệu quả các giải pháp về ngân sách Nhà nước, từng bước cơ cấu lại thu - chi ngân sách Nhà nước, tăng tỷ trọng chi đầu tư hợp lý, giảm chi thường xuyên gắn với đổi mới mạnh mẽ khu vực sự nghiệp công; kiểm soát chặt chẽ và từng bước cơ cấu lại nợ công; tăng cường thanh kiểm tra thuế, xử lý nợ đọng thuế, bảo đảm thu đầy đủ các khoản thuế, phí, lệ phí vào ngân sách Nhà nước; tăng cường chống buôn lậu, gian lận thương mại, chuyển giá, trốn thuế...

PV:Xin cảm ơn bộ trưởng!