Những ‘cú nảy con mèo chết’ trên thị trường chứng khoán Việt Nam

Cú nảy con mèo chết (Dead Cat Bounce – DCB) là một mô hình giá cổ phiếu tăng cực mạnh sau một chu kì giảm mạnh và giá cổ phiếu tiếp tục rớt không phanh.

Trong giai đoạn đầu của mô hình DCB, giá cổ phiếu giảm mạnh do tác động tiêu cực của một “sự kiện gây giảm giá” đó có thể là một tin tức hay báo cáo tài chính tiêu cực.

Giai đoạn thứ hai, giá cổ phiếu tăng trở lại hay còn gọi là “hồi lại”. Cú nảy này thường tăng trung bình bằng 28% độ cao của đợt giảm trước đó.

Giai đoạn thứ ba, giá cổ phiếu tiếp tục giảm mạnh và phá vỡ mức đáy (mức giá thấp nhất) của đợt giảm trước đó. Do đó, nó được được liên tưởng như một cú nảy của con mèo chết.

Mô hình giá cổ phiếu "cú nảy con mèo chết"

Trên thị trường chứng khoán Việt Nam, "cú nảy con mèo chết" thường được thấy ở những cổ phiếu penny (cổ phiếu thị giá nhỏ). Nhưng nhiều trước hợp, cũng gặp phải "cú nảy mèo chết" ở những cổ phiếu thị giá lớn do tác động mạnh của thông tin khiến nhà đầu tư ồ ạt bán tháo.

Những loại thông tin tiêu cực có thể kể đến như kiểm toán nghi ngờ về khả năng hoạt động liên tục, ý kiến ngoại trừ của kiểm toán, quyết định về tạm ngừng, hạn chế giao dịch hoặc đưa cổ phiếu vào diện kiểm soát… Sau đợt giảm mạnh, giá cổ phiếu có sự phục hồi trong thời gian ngắn, sau đó cổ phiếu tiếp tục “đổ đèo” và mất thanh khoản khiến nhà đầu tư không thể cắt lỗ.

T.Đ, môi giới một công ty chứng khoán tại Hà Nội chia sẻ: “Đã ngót chục năm làm nghề môi giới chứng khoán, "cú nảy con mèo chết" vẫn là nỗi ám ảnh kinh hoàng. Cổ phiếu giảm sàn liên tục và mất thanh khoản khiến nhà đầu tư lỗ lớn”.

Kể từ năm 2016, thị trường chứng khoán Việt Nam đã chứng khiến những cú đổ đèo lịch sử thổi bay hàng nghìn tỷ của nhà đầu tư như cổ phiếu BII, TTF, CDO, DST, APC…

Tháng 7/2016, cổ phiếu TTF của CTCP Tập đoàn Kĩ nghệ Gỗ Trường Thành đã mở màn chuỗi giảm sàn hàng chục phiên liên tiếp. Sau khi Công ty Kiểm toán Earn & Young Việt Nam phát hiện kiểm kê thiếu 980 tỷ đồng hàng tồn kho trong giá vốn hàng bán niên độ tài chính 2016. Cổ phiếu TTF nằm sàn 24 phiên liên tục, giảm từ 43.600 đồng/cp ngày 18/7/2016 xuống mức giá hiện tại 4.900 đồng/cp. Vốn hóa TTF bốc hơi hơn 8.300 tỷ. Đáng chú ý, chuỗi giảm của TTF được đan xen bởi những đợt phục hồi ngắn, còn gọi là những "cú nảy con mèo chết".

Mô hình cú nảy con mèo chết của cổ phiếu TTF vào tháng 8/2016

TL, một môi giới thâm niên 10 năm tại một CTCK tâm sự: “Thường sau mỗi đợt giảm mạnh của cổ phiếu là những sóng hồi, kích thích nhà đầu tư tham gia bắt đáy. Tuy nhiên, hành động này chứa nhiều rủi ro và nhà đầu tư có thể không kịp cắt lỗ vì cổ phiếu mất thanh khoản khi vừa về tài khoản”.

TTF chưa là gì so với cổ phiếu CDO của CTCP Tư vấn thiết kế và Phát triển Đô thị vào tháng 12/2016. Sau khi bị Sở Giao dịch Chứng khoán TP HCM HOSE) đưa vào diện cảnh báo do vi phạm công bố thông tin, CDO đã trải qua 34 phiên giảm kịch sàn liên tiếp từ 35.000 đồng/cp ngày 5/12/2016 xuống còn 3.090 đồng/cp ngày 23/1/2017, tương đương mức giảm 91,2%.

Cú đổ đèo lịch sử này thổi bay hơn 1.000 tỷ vốn hóa công ty. Đáng chú ý, CDO có “cú nảy con mèo chết” 12 phiên trần liên tiếp lên mức giá 7.000 đồng/cp, tăng gần 230%. Sau đợt hồi phục, giá cổ phiếu CDO lại tiếp tục rơi tự ro, hiện còn 1.220 đồng/cp vào ngày 22/5.

Mô hình cú nảy con mèo chết của cổ phiếu CDO vào tháng 1/2017

Trong 6 tháng đầu năm 2018, thị trường chứng khoán Việt Nam lại chứng kiến những cú nảy mèo chết của cổ phiếu APC được đánh giá là “cơ bản tốt” và “đầu ngành” của CTCP Chiếu xạ An Phú.

APC có chuỗi giảm kịch sàn sau khi Hội đồng quản trị trình kế hoạch phát hành 6 triệu cổ phiếu cho cổ đông chiến lược với giá 20.000 đồng/cp, thấp hơn rất nhiều so với thị giá 70.000 đồng/cp tại thời điểm đó. APC đã mất gần 60% giá trị kể từ đỉnh 77.200 đồng/cp.

Tương tự các trường hợp trước đó, cổ phiếu APC cũng có những chuỗi tăng giảm đan xen. Tuy nhiên, những "cú nảy con mèo chết" chỉ diễn ra trong hai phiên giao dịch. Nếu bắt đáy, nhà đầu tư có thể lỗ ngay lập tức khi cổ phiếu vừa về tài khoản.

Mô hình giảm giá "cú nảy con mèo chết" của cổ phiếu APC

Môi giới TL chia sẻ kinh nghiệm: “Trong những trường hợp cổ phiếu giảm sàn liên tục, nhà đầu tư không nên tham gia bắt đáy cổ phiếu. Trong những trường hợp nắm giữ cổ phiếu đó, nhà đầu nên canh những phiên hồi phục để bán cổ phiếu nhằm để giảm thiểu tối đa mức lỗ của mình”.

Xem thêm Đầu cơ thì có gì sai? Đầu cơ thì có gì sai? ‘Tôi chưa bán tức là tôi chưa lỗ’ – sai lầm nguy hiểm trong tâm lý đầu tư ‘Tôi chưa bán tức là tôi chưa lỗ’ – sai lầm nguy hiểm trong tâm lý đầu tư