NHNN siết hoạt động cho vay liên quan đến BĐS của TCTD phi ngân hàng
Ảnh minh hoạ (Nguồn: VnEconomy).
Mới đây, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã ban hành Dự thảo Thông tư qui định các giới hạn, tỉ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động của tổ chức tín dụng phi ngân hàng.
Dự thảo Thông tư kế thừa qui định tại Thông tư số 36, theo đó TCTD phi ngân hàng được áp dụng là công ty tài chính và công ty cho thuê tài chính.
Theo dự thảo, các tổ chức này phải thường xuyên duy trì 6 giới hạn, tỉ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động, gồm: tỉ lệ an toàn vốn tối thiểu (CAR); hạn chế, giới hạn cấp tín dụng; tỉ lệ khả năng chi trả; tỉ lệ tối đa của nguồn vốn ngắn hạn được sử dụng để cho vay trung hạn và dài hạn; tỉ lệ mua, đầu tư trái phiếu Chính phủ, trái phiếu được Chính phủ bảo lãnh và giới hạn góp vốn, mua cổ phần.
Thông tư mới sẽ bổ sung một số thuật ngữ phù hợp với hoạt động của TCTD phi ngân hàng. Cụ thể, khái niệm khoản phải đòi; kinh doanh bất động sản; tổng dư nợ cấp tín dụng; tài sản tài chính, nợ phải trả tài chính, công cụ tài chính, công cụ vốn chủ sở hữu, giao dịch tự doanh.
Từ đó, các TCTD phi ngân hàng có cơ sở pháp lí thống nhất khi tính toán các tỉ lệ bảo đảm an toàn trong hoạt động.
Một trong những nội dung chính của Thông tư mới là sửa đổi hệ số rủi ro theo hướng được điều chỉnh tăng nhằm đảm bảo kiểm soát, hạn chế đối với lĩnh vực tiềm ẩn nhiều rủi ro. Để từ đó "kiểm soát chặt chẽ tín dụng vào lĩnh vực bất động sản theo hướng thắt chặt nguồn tín dụng, giảm hạn mức cho vay đối với các dự án bất động sản cao cấp và một chủ đầu tư có nhu cầu vay số lượng lớn cho nhiều dự án bất động sản...", NHNN cho biết.
Qui định này thể hiện mạnh mẽ thông điệp của NHNN kiểm soát cho vay cá nhân phục vụ nhu cầu đời sống liên quan đến bất động sản để mua nhà ở phân khúc cao cấp, gián tiếp yêu cầu TCTD phi ngân hàng cần dự trữ thêm vốn đối với lĩnh vực bất động sản có tiềm ẩn rủi ro.
Do đó, TCTD phi ngân hàng cần kiểm soát dư nợ cho vay cá nhân để phục vụ nhu cầu đời sống liên quan đến bất động sản ở phân khúc cao cấp. Qui định này ít ảnh hưởng đến các TCTD phi ngân hàng có năng lực tài chính tốt, tỉ lệ an toàn vốn cao.
Dự kiến khi Thông tư được ban hành sẽ giúp cho các TCTD phi ngân hàng kiểm soát chặt chẽ hơn đối với cho vay phục vụ đời sống nhưng sử dụng vốn vay vào mục đích kinh doanh bất động sản. Từ đó giảm thiểu rủi ro khi thị trường bất động sản có biến động mạnh theo chiều hướng xấu, đồng thời cũng giúp thị trường bất động sản hoạt động lành mạnh, ổn định hơn.
NHNN nhận định Thông tư sẽ không ảnh hưởng đến nhu cầu vay vốn để mua nhà ở xã hội, mua nhà theo các chương trình, dự án của Chính phủ, nhà ở có giá dưới 1,5 tỉ đồng/căn cũng như nhu cầu vay vốn để phục vụ sinh hoạt thiết yếu hàng ngày của khách hàng (hệ số rủi ro không thay đổi).
Thông tư này dự kiến có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2021.
Theo Dự thảo Thông tư
(i) Nhóm tài sản Có có hệ số rủi ro 50% đối với:
Các khoản phải đòi được bảo đảm toàn bộ bằng nhà ở (bao gồm cả nhà ở hình thành trong tương lai), quyền sử dụng đất, công trình xây dựng gắn với quyền sử dụng đất của bên vay và đáp ứng một trong các điều kiện sau đây:
(a) Là khoản cho vay để phục vụ hoạt động kinh doanh theo quy định của Ngân hàng Nhà nước quy định hoạt động cho vay của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài;
(b) Là khoản cho vay cá nhân để khách hàng mua nhà ở xã hội, mua nhà ở theo các chương trình, dự án hỗ trợ của Chính phủ;
c) Là khoản cho vay cá nhân để khách hàng mua nhà ở mà số tiền thỏa thuận cho vay/mức cho vay tại hợp đồng tín dụng dưới 1,5 tỉ đồng. Mỗi khách hàng chỉ được áp dụng hệ số rủi ro này cho 1 khoản vay.
(ii) Nhóm tài sản Có có hệ số rủi ro 120% (có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2021 đến hết ngày 31/12/2021) và 150% (có hiệu lực kể từ ngày 01/01/2022) đối với:
Các khoản phải đòi đối với cá nhân phục vụ nhu cầu đời sống mà tổng số tiền thỏa thuận cho vay/mức cho vay tại các hợp đồng tín dụng của khách hàng đó từ 4 tỉ đồng trở lên (sau khi trừ đi khoản phải đòi của khách hàng đó đã áp dụng hệ số rủi ro 50%).
Những qui định mới này được đưa ra nhằm hạn chế rủi ro của việc tập trung tín dụng vào một khách hàng hoặc một khách hàng và người có liên quan dẫn đến tập trung rủi ro. Đồng thời, tránh tác động lan truyền rủi ro của một số đối tượng trong nhóm khách hàng có liên quan.
