Nguyên nhân kiểm soát xuất khẩu gạo giữa lúc nhu cầu thế giới tăng cao
Theo báo Chính phủ, sáng 21/4, tại cuộc họp Ban Chỉ đạo điều hành giá, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đã nói rõ tại sao có chủ trương xuất khẩu có kiểm soát đối với gạo.
Thủ tướng cho biết, một số nước xuất khẩu gạo lớn gặp khó khăn trong khi một số nước gia tăng nhu cầu nhập khẩu gạo. Do đó, nếu không có sự quản lí, để cho thị trường tự do thì dẫn tới tình trạng tư thương mua vét, xuất khẩu vì quyền lợi trước mắt.
Nhắc lại câu chuyện người dân từng đổ xô đi mua tích trữ gạo (sau khi công bố ca nhiễm COVID-19 thứ 17), Thủ tướng cho rằng, khi đó, nếu không cơ số dự trữ thì không thể ổn định tình hình.
Do đó, cần có biện pháp quản lí giá lương thực trên cơ sở bảo đảm quyền lợi của nông dân trồng lúa, bảo đảm an ninh lương thực, không để xảy ra tình trạng khan hiếm lương thực.
“Đẩy mạnh xuất khẩu, đúng. Tự do lưu thông, càng đúng hơn. Nhưng dự trữ Nhà nước, dự trữ trong dân, gối đầu vụ rất quan trọng”, Thủ tướng nói.
Theo đó, Thủ tướng nhấn mạnh việc xuất khẩu có kiểm soát để bảo đảm an ninh lương thực và quyền lợi cho người nông dân. Đồng thời chấn chỉnh những lệch lạc vừa qua, xử lí nghiêm sai phạm.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì cuộc họp Ban Chỉ đạo điều hành giá. Ảnh: VGP
Thực tế quá trình điều hành xuất khẩu gạo vừa qua có nhiều vấn đề khiến dư luận, báo chí, cộng đồng doanh nghiệp phản ánh gay gắt.
Tại cuộc họp với các bộ ngành tháo gỡ một số khó khăn trong việc xuất khẩu, dự trữ gạo ngày 20/4, Phó Thủ tướng Trịnh Đình Dũng yêu cầu các bộ, ngành khắc phục ngay những bất cập hiện nay.
Bộ Công thương phối hợp với Bộ Tài chính kiểm tra thực tế các doanh nghiệp có gạo đang tồn đọng tại cảng nhưng chưa mở được tờ khai, phát hiện những doanh nghiệp khai khống hoặc được cấp hạn ngạch nhưng chưa có gạo nhằm điều hoà, không để thiệt hại cho doanh nghiệp. Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính chịu trách nhiệm mua đủ lượng dự trữ quốc gia.
Phó Thủ tướng cũng yêu cầu tạm ứng trước 100.000 tấn gạo từ hạn ngạch xuất khẩu trong tháng 5 để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp hiện có gạo tồn đọng tại cảng nhưng chưa mở được tờ khai hải quan.
Trước mắt, việc xuất khẩu gạo nếp vẫn diễn ra bình thường, đồng thời rà soát, đánh giá tổng thể cung cầu thị trường trong nước để điều hành xuất khẩu đảm bảo không để xảy ra thiếu hụt.
Cũng trong ngày 20/4, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Thanh tra Chính phủ tiến hành thanh tra đột xuất việc chấp hành các qui định của pháp luật trong công tác quản lí nhà nước về xuất khẩu gạo thời gian qua, làm rõ thông tin báo chí phản ánh về việc công khai, minh bạch liên quan đến việc làm thủ tục hải quan và việc đăng kí mở tờ khai hải quan khi xuất khẩu gạo; báo cáo Thủ tướng Chính phủ trong tháng 6/2020.
