Nghịch lý cá tra tăng giá

Ông Lê Chí Bình, Thường trực Hiệp hội Cá tra Việt Nam kiêm Phó Chủ tịch Hiệp hội Nghề nuôi và Chế biến Thủy sản An Giang (AFA), cho biết giá cá tra đang được giữ ổn định ở mức khá cao nhưng do đa số người nuôi bị thua lỗ trong thời gian dài dẫn đến diện tích nuôi trồng bị thu hẹp, thiếu nguồn cá nguyên liệu dùng cho chế biến xuất khẩu.

Trên thực tế, theo ông Bình, giá cá tra đang xác lập kỷ lục mới (mua tại ao từ 32.000-33.000 đồng/kg) sau hàng chục năm xuất khẩu nhưng nghịch lý là những người gắn bó với nghề nuôi này đã không còn vốn tái đầu tư.

Ông Huỳnh Văn Hồ (xã Vĩnh Tế, TP Châu Đốc, tỉnh An Giang) có hàng chục năm trong nghề nuôi cá basa lồng bè rồi đến cá tra ao hầm, từng được xem là "đại gia cá tra". Tuy nhiên, do những năm qua liên tiếp thua lỗ nên từ đầu năm đến nay, ông Hồ chuyển sang nuôi cá rô phi.

Theo ông Tư Ngô, bài học đắt giá của năm 2012 vẫn ám ảnh với những người nuôi cá tra. Thời điểm đó, giá cá tăng lên mức 28.500 đồng/kg sau nhiều năm khủng hoảng nên nhà nhà, người người thả nuôi trở lại. Thế nhưng, đến kỳ thu hoạch thì giá tuột dốc không phanh, làm cho mọi người điêu đứng. Người nuôi không thể để cá trong ao lâu vì sợ lỗ nặng hơn. Lúc này, xuất hiện nhiều tổ chức đi mua cá với giá cao hơn thị trường khoảng 1.000 đồng/kg bằng hình thức trả sau. Nhiều hộ nuôi từ TP Châu Đốc, huyện Châu Phú cho đến TP Long Xuyên ồ ạt bán cá để rồi sau đó bị giật tiền. Không ít người đến giờ đã tán gia bại sản.

Một hộ nuôi cá tra ở xã Khánh Hòa, huyện Châu Phú, tỉnh An Giang

Theo ông Nguyễn Hữu Nguyên, Giám đốc HTX Nuôi cá tra ở huyện Châu Phú, tỉnh An Giang, khó khăn lớn nhất hiện nay đối với các xã viên của HTX vẫn là không còn vốn để thả nuôi nên đành phải treo ao vô thời hạn. Vả lại, do thời tiết bất lợi nên nguồn con giống đang cạn kiệt, vì thế dù có tiền vẫn không thể thả nuôi được. Đã có một số trường hợp bị mất trắng sau khi cố công tìm mua được có giống thả nuôi vì cá chết hàng loạt.

Ông Nguyên cho rằng giá cá tăng cao như hiện nay là do thị trường Trung Quốc tiêu thụ mạnh. Họ có thể mua hết toàn bộ các loại cá cỡ nhỏ hay cỡ lớn với cùng mức giá cao nên cũng có một số người "hốt bạc". Tuy nhiên, mọi người cần hết sức tỉnh táo trong việc mở rộng ao nuôi hoặc thả nuôi trở lại để tránh tình trang "được mùa mất giá".

Ông Lê Chí Bình khuyến cáo "Thị trường Trung Quốc đã giúp người nuôi và các doanh nghiệp xuất khẩu cá tra có nơi tiêu thụ sản phẩm với số lượng lớn mà không chịu những rào cản gắt gao như các thị trường truyền thống lâu nay như Mỹ hay châu Âu. Giá cá luôn tác động mạnh đến tâm lý người nuôi nhưng không vì thế mà tái diễn tình trạng thả nuôi ồ ạt trở lại vì đa số không còn khả năng. Hơn nữa, việc giá cả các nguyên liệu đầu vào như con giống, thức ăn chăn nuôi cũng đang tăng cao nên phần lợi nhuận sẽ bị giảm lại và làm cho nhiều người ngán ngại khi quyết định đi vay mượn tiền thả nuôi".