Ngân hàng trung ương Canada có thể tiếp tục nâng lãi suất trong tháng này
Ngân hàng Trung ương Canada (BoC). Ảnh: Reuters
Hồi tháng 12/2022, BoC đã báo hiệu về khả năng sắp kết thúc chiến dịch chống lạm phát, khi chi phí đi vay đã được tăng bảy lần liên tiếp trong năm 2022. BoC cho biết sự lựa chọn giữa việc tiếp tục tăng lãi suất hay tạm dừng sẽ phụ thuộc vào dữ liệu sắp tới.
Kể từ đó, hầu hết các chỉ số kinh tế đều tăng mạnh hơn dự kiến. Tỷ lệ thất nghiệp vẫn ở gần mức thấp kỷ lục và chi tiêu của người tiêu dùng giữ ở mức tương đối tốt trong bối cảnh giá cả cao hơn và chi phí đi vay tăng. Lạm phát tiếp tục có xu hướng giảm, đứng ở mức 6,3% trong tháng 12/2022, so với mức đỉnh 8,1% hồi tháng 6/2022, nhưng vẫn cao hơn nhiều so với mục tiêu 2% của BoC.
Thị trường tài chính dự báo có tới 70% lãi suất sẽ được tăng thêm 0,25% trong tháng này, đưa lãi suất chủ chốt của BoC lên 4,5%. Hầu hết các nhà phân tích nhận định đây sẽ là "cú hích" cuối cùng trong chu kỳ thắt chặt hiện tại. Mặc dù BoC vẫn chưa đẩy lùi lạm phát, nhưng những thay đổi từ chính sách lãi suất có độ trễ khá lớn, thường mất 6 đến 8 quý để có tác động đầy đủ đến lạm phát. Trên thực tế, phần lớn tác động từ các đợt tăng lãi suất trong năm 2022 vẫn chưa được nền kinh tế "cảm nhận", ngoài thị trường nhà đất.
Điều này có thể thay đổi trong những tháng tới. Chi tiêu của người tiêu dùng dự kiến sẽ giảm khi nhiều chủ nhà đến kỳ gia hạn các khoản thế chấp với lãi suất cao hơn và người tiêu dùng cắt giảm các khoản mua sắm không thiết yếu. Khảo sát mới đây của BoC cho thấy phần lớn các doanh nghiệp và người tiêu dùng dự báo một cuộc suy thoái trong năm 2023. BoC cũng nhận định rằng nền kinh tế sẽ đình trệ trong nửa đầu năm 2023, tăng trưởng gần như bằng 0.
BoC đang nỗ lực làm chậm lại sức tăng của nền kinh tế, nâng chi phí đi vay để hạn chế chi tiêu cho hàng hóa và dịch vụ và làm chậm tốc độ tăng giá. Nhưng BoC cũng đang cố gắng không lạm dụng việc nâng lãi suất - một nhiệm vụ khó khăn do độ trễ giữa các đợt tăng lãi suất và tác động dự kiến của chúng.
Thống đốc BoC, Tiff Macklem, cho biết trong một bài phát biểu vào tháng 12/2022: “Nếu tăng lãi suất quá nhiều, chúng ta có thể đẩy nền kinh tế vào một cuộc suy thoái đau đớn không cần thiết và không đạt được mục tiêu lạm phát. Nếu không tăng lãi suất đủ, lạm phát sẽ vẫn tăng cao, và các hộ gia đình cũng như doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với lạm phát cao liên tục".
Nhưng theo ông Tiff Macklem, không làm đủ sẽ gây ra “rủi ro lớn hơn”.
Sức mạnh của thị trường lao động là một thách thức đặc biệt đối với BoC. Canada đã tạo thêm 104.000 việc làm trong tháng 12/2022 và tỷ lệ thất nghiệp giảm xuống 5%, chỉ cao hơn một chút so với mức thấp kỷ lục 4,9% đạt được vào mùa Hè năm ngoái. Thị trường việc làm thắt chặt đang thúc đẩy tăng trưởng tiền lương.
Đó là tin tốt đối với người lao động Canada, nhưng nó khiến công việc kiểm soát lạm phát của BoC trở nên khó khăn hơn, vì tiền lương tăng dẫn đến lạm phát, đặc biệt là trong lĩnh vực dịch vụ.
Dữ liệu về Chỉ số giá tiêu dùng mới nhất do Cơ quan Thống kê Canada công bố vào tuần trước cho thấy lạm phát đang đi đúng hướng. Các nhà kinh tế kỳ vọng lạm phát sẽ tiếp tục giảm. Hồi tháng 10/2022, BoC dự kiến lạm phát sẽ ở mức khoảng 3% vào cuối năm 2023 và trở lại mức mục tiêu 2% vào cuối năm 2024.
