Meta có năm 2023 rực rỡ nhờ nỗ lực cắt giảm chi phí của Mark Zuckerberg

Thay đổi lớn

Vào thời điểm này năm ngoái, Meta đang chới với trong một cuộc khủng hoảng về lòng tin. Doanh số của công ty sụt giảm, TikTok trỗi dậy, ván cược lớn của CEO Mark Zuckerberg vào metaverse trông giống như hố đen nuốt tiền. Nhưng trong năm 2023, Phố Wall có cái nhìn rất khác về Meta.

Tính từ đầu năm đến hết phiên 18/12, giá cổ phiếu Meta đã tăng hơn 186%, trên đà ghi nhận năm tích cực nhất trong lịch sử công ty. Mức giá hiện tại của Meta là 344,6 USD/cp, chỉ còn cách 9% so với kỷ lục thiết lập hồi tháng 9/2021. Trong chỉ số S&P 500, nhà sản xuất chip Nvidia là cổ phiếu duy nhất có năm 2023 thành công hơn Meta với mức tăng 235% tính từ đầu năm.

Cuộc phục hồi ngoạn mục của Meta chứng minh Mark Zuckerberg đã thành công trong việc biến 2023 thành “năm của hiệu quả” sau khi giá cổ phiếu lao dốc 64% trong năm 2022. Ưu tiên hàng đầu của Zuckerberg là cắt giảm chi phí và trong vòng 12 tháng, công ty mẹ của Facebook đã sa thải hơn 20.000 nhân viên.

Vị CEO cũng thừa nhận rằng môi trường kinh tế thách thức, cạnh tranh gia tăng và hoạt động quảng cáo đi xuống “đã khiến doanh thu đạt được trong thực tế thấp hơn nhiều kỳ vọng".

Năm ngoái, Meta có ba quý liên tiếp ghi nhận doanh thu giảm. Năm nay, gã khổng lồ công nghệ đã tìm lại được đà tăng trưởng. Đến quý III, công ty ghi nhận tốc độ tăng trưởng doanh thu 23% so với cùng kỳ, mức tăng mạnh nhất trong hai năm. Kết quả này đạt được là nhờ mảng quảng cáo kỹ thuật số phục hồi và thị phần của công ty tăng lên so với các đối thủ Alphabet và Snap.

Theo ông Jake Dollarhide, CEO Longbow Asset Management, chất xúc tác lớn nhất của Meta là việc Zuckerberg “thay đổi thái độ” và chấp nhận lắng nghe nỗi lo của cổ đông thay vì gạt bỏ chúng để vận hành công ty theo ý thích như trong năm 2022.

Zuckerberg vẫn coi metaverse là tương lai của công ty và tiếp tục đầu tư mạnh mẽ vào vũ trụ ảo này. Tuy nhiên, ông đã điều chỉnh hoạt động kinh doanh, tập trung vào những gì thực sự quan trọng ngay lúc này – quảng cáo – và phản ứng với những lo ngại của nhà đầu tư về chi phí vượt ngoài tầm kiểm soát. 

Quá trình chuyển mình

Vào năm 2021, Apple đã cập nhật hệ điều hành iOS theo hướng giới hạn khả năng theo dõi người dùng của các nhà phát triển ứng dụng. Bản cập nhật này giáng đòn đau vào hoạt động kinh doanh quảng cáo của Facebook và khiến đại gia công nghệ mất hàng tỷ USD doanh thu.

Meta nhanh chóng lao vào nghiên cứu để thay đổi công nghệ quảng cáo bằng khoản đầu tư lớn vào trí tuệ nhân tạo (AI). Trong quý gần nhất, công ty báo cáo tốc độ tăng trưởng doanh thu lớn hơn nhiều Google hay Snap.

Trung Quốc là một phần quan trọng của câu chuyện. Các doanh nghiệp Trung Quốc đang mạnh tay chi tiền trên Facebook và Instagram để phát quảng cáo có mục tiêu tới hàng tỷ người dùng mạng xã hội của Meta trên khắp thế giới.

Ngoài sự thay đổi của Apple thì trong năm 2022, Meta cũng bị ảnh hưởng bởi sự trỗi dậy nhanh chóng của TikTok và sự quay lưng của các nhà đầu tư đối với cổ phiếu công nghệ do lãi suất và lạm phát tăng cao. Cùng lúc đó, ván cược lớn của Meta vào metaverse tiếp tục gây ra các khoản lỗ hàng tỷ USD.

Đến tháng 10/2022, CEO Brad Gerstner của Altimeter Capital đã viết thư ngỏ tới Meta và Zuckerberg, kêu gọi công ty “trở nên tinh gọn và tập trung” bằng cách cắt giảm nhân sự và giảm đầu tư vào metaverse.

Vài tuần sau lá thư của Altimeter, Zuckerberg thông báo đợt sa thải đầu tiên ảnh hưởng đến 25% nhân sự của công ty. Zuckerberg thừa nhận ông đã tính toán sai diễn biến sau khi nền kinh tế mở cửa trở lại. Tính từ đó đến nay, Meta đã tiến hành tổng cộng ba đợt cắt giảm nhân sự quy mô lớn.

Thách thức phía trước

Đợt sa thải đầu tiên vào năm 2022 đã giúp giá cổ phiếu Meta bắt đầu phục hồi. Đến tháng 2/2023, Meta hạ ước tính chi phí cho cả năm 2023 xuống khoảng 89 - 95 tỷ USD, thấp hơn ước tính trước đó là 94 - 100 tỷ USD. Giá Meta nhảy vọt 76% trong quý đầu năm. Chi phí thực tế của Meta có vẻ sẽ còn thấp hơn ước tính mới. Trong tháng 10, Meta cho biết tổng chi phí của năm 2023 sẽ nằm trong khoảng 87 - 89 tỷ USD.

Nhưng cho tới nay, Zuckerberg vẫn tránh cắt giảm nhân lực của Reality Labs, bộ phận phát triển phần cứng và phần mềm dành cho metaverse. Tờ CNBC cho hay đơn vị này lỗ 3,7 tỷ USD trong quý III và hơn 11 tỷ USD trong 9 tháng đầu năm.

Bất chấp thành tích mạnh mẽ của Meta trong năm 2023, nhà phân tích Laura Martin của công ty quản lý tài sản Needham vẫn có những mối lo ngại. Theo bà, Meta vẫn còn phải đối mặt với những vấn đề mang tính sống còn trong năm 2024.

Do không kiểm soát được các nền tảng riêng như iOS của Apple hay Android của Google, Meta luôn phải chịu rủi ro từ những thay đổi chính sách lớn của hai ông lớn công nghệ này.

Sau thử thách với bản cập nhật iOS, giờ đây Meta phải đương đầu với kế hoạch sắp tới của Google là loại bỏ dần cookie của bên thứ ba vào năm 2024. Rất có thể sự thay đổi này sẽ có tác động tiêu cực tới mảng kinh doanh quảng cáo trực tuyến của Meta tương tự như động thái của Apple.

Meta cũng gặp rắc rối về các influencer. Những người sáng tạo nội dung nổi tiếng đang tập trung hoạt động trên TikTok và YouTube nhằm phục vụ đối tượng khán giả trẻ hơn. Một nghiên cứu gần đây của Pew Research Center cho thấy gần 1 trong 5 thanh niên nói rằng họ sử dụng hai ứng dụng phát video đó “gần như liên tục”.