Loạt địa phương chưa bố trí đủ quỹ đất làm nhà ở xã hội

Trong tài liệu gửi tới Quốc hội, Kiểm toán Nhà nước (KTNN) đã có báo cáo chi tiết kết quả kiểm toán chuyên đề về việc quản lý quy hoạch, cấp phép xây dựng tại các đô thị giai đoạn 2017 - 2020.

Theo đó, KTNN đã chỉ ra nhiều tồn tại trong công tác lập, thẩm định, phê duyệt và điều chỉnh đồ án quy hoạch đô thị tại 18 tỉnh/thành phố.

Cụ thể, đồ án quy hoạch chung đô thị chưa phù hợp, thống nhất và còn chậm như ở Khánh Hòa, An Giang, Đồng Tháp; Đồ án quy hoạch phân khu chưa đảm bảo, xác định các thành phần sử dụng đất còn thiếu như ở Đà Nẵng, TP HCM, Cần Thơ, Bắc Ninh, Tuyên Quang, Bình Định, An Giang.

Đồ án quy hoạch chi tiết chưa phù hợp với quy hoạch chung, quy hoạch vùng, quy hoạch phân khu về mục đích sử dụng đất như Quảng Nam, Quảng Ngãi, Thái Nguyên, Khánh Hòa, Vĩnh Long, Bình Định, Hà Nội, Đà Nẵng, Cần Thơ, TP HCM.

Ngoài ra, quá trình lập, thẩm định, phê duyệt đồ án quy hoạch chi tiết chưa thực hiện Luật Quy hoạch đô thị như tỉnh Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Bắc Ninh, Lạng Sơn, Thái Nguyên, Vĩnh Long, Tuyên Quang, Khánh Hòa, Đồng Tháp, TP Hà Nội, TP Đà Nẵng, TP Cần Thơ, TP HCM.

Một số địa phương như Bình Định, Quảng Ngãi, Quảng Nam, Yên Bái, Thái Nguyên, Kiên Giang, Khánh Hòa, TP HCM bố trí chưa đủ quỹ đất để phát triển nhà ở xã hội; hay Quảng Nam thì chưa đảm bảo 20% diện tích đất ở hoặc chuyển thành đất nhà ở thương mại.

Thậm chí có địa phương không dành 20% tổng diện tích đất ở trong các đồ án quy hoạch chi tiết để xây dựng nhà ở xã hội như hai tỉnh Thái Nguyên và Khánh Hòa.

Việc thẩm định, phê duyệt điều chỉnh đồ án quy hoạch chi tiết, quy hoạch chung điều chỉnh, quy hoạch phân khu chưa có ý kiến cơ quan có thẩm quyền ở Quảng Ngãi; chưa tổ chức xin ý kiến cộng đồng dân cư ở Bình Định hoặc cơ quan, tổ chức có liên quan như ở Quảng Nam.

Giao đất, cho thuê đất còn nhiều bất cập

Về công tác quản lý và sử dụng đất, báo cáo kiểm toán cho biết, việc lập, điều chỉnh kế hoạch sử dụng đất và quy hoạch sử dụng đất điều chỉnh đến năm 2020 của cấp tỉnh, thành phố chưa đảm bảo quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; không bố trí đủ vốn để triển khai thực hiện các dự án như ở Quảng Ngãi, Yên Bái, TP Cần Thơ.

KTNN cũng chỉ ra rằng, việc thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất dự án trong đô thị tại một số địa phương còn nhiều tồn tại, bất cập.

Cụ thể, quy hoạch sử dụng đất và quy hoạch phân khu thiếu đồng bộ khiến tình trạng tổ chức, cá nhân được chuyển mục đích sử dụng đất từ đất nông nghiệp sang đất ở, đất sản xuất, kinh doanh nhưng lại không đủ điều kiện cấp phép xây dựng do mục đích sử dụng đất không phù hợp với chức năng sử dụng đất trong quy hoạch phân khu ở TP HCM.

Việc chuyển đổi đất trồng lúa sang đất phi nông nghiệp lớn hơn diện tích theo văn bản chấp thuận của Thủ tướng Chính phủ ở tỉnh Vĩnh Long.

Hồ sơ thuê đất, giao đất chưa phù hợp với quy hoạch chi tiết 1/500, chưa phù hợp quy hoạch sử dụng đất ở giai đoạn 2015 - 2020 ở TP Cần Thơ; dự án đã giao đất thi công hạ tầng khu dân cư nhưng Sở Tài nguyên và Môi trường chưa tham mưu ban hành quyết định giao đất ở Đà Nẵng.

Ngoài ra, kiểm toán phát hiện việc thẩm định về nhu cầu và điều kiện giao đất có diện tích giao đất lớn hơn kế hoạch sử dụng đất được duyệt ở Quảng Ngãi.

Một số đồ án quy hoạch chưa hướng dẫn cho các chủ đầu tư thực hiện các thủ tục về đất đai và tham mưu cho cơ quan có thẩm quyền giao đất, cho thuê đất theo quy định (Bình Định), chưa có quyết định thu hồi đất, giao đất của các cấp thẩm quyền, nhưng nhà đầu tư đã triển khai thực hiện đầu tư xây dựng các công trình hạ tầng kỹ thuật (Kiên Giang).

Bên cạnh đó, một số dự án có điều chỉnh quy hoạch phải xác định lại nghĩa vụ tài chính hoặc đang được địa phương chỉ đạo kiểm tra, rà soát xác định lại nhưng chưa thực hiện đúng quy định như tại TP Hà Nội, Đà Nẵng; các tỉnh Quảng Ngãi, Bắc Ninh, Bình Định, An Giang, Vĩnh Long.