Loạt đại gia ngành thép báo 'tin buồn’ trong quí đầu năm, vì đâu nên nỗi?

Theo thống kê của FiinPro, 20 doanh nghiệp đại chúng ngành thép đạt tổng doanh thu thuần 33.679 tỉ đồng trong quí I/2019, tăng trưởng 4,62% so với cùng kì 2018. Tổng lợi nhuận sau thuế 1.686 tỉ đồng. Đáng chú ý, riêng CTCP Tập đoàn Hòa Phát (Mã: HPG) đã có lợi nhuận ròng 1.801 tỉ đồng, tuy nhiên do nhiều doanh nghiệp thua lỗ nên tổng toàn ngành thấp hơn số của riêng Hòa Phát.

Lợi nhuận ròng quí I/2019 của các doanh nghiệp sản xuất thép. Nguồn số liệu: FiinPro.

Pomina lần đầu lỗ từ quí I/2015

CTCP Thép Pomina (Mã: POM) – một doanh nghiệp hoạt động mạnh ở khu vực phía Nam – bất ngờ báo lỗ ròng gần 84 tỉ đồng trong quí I/2019. Đây là quí thua lỗ đầu tiên của Pomina trong 4 năm qua. 

Quí I /2018, công ty này vẫn có lãi 209,5 tỉ đồng. Tuy vậy, dấu hiệu sa sút trong hoạt động của công ty đã xuất hiện từ lâu, cụ thể là biên lợi nhuận ròng liên tục giảm từ mức 6,9% trong quí I/2018 xuống còn 1% trong quí IV và -2,7% sang quí I năm nay vì thua lỗ.

Kết quả kinh doanh hàng quí của Pomina. Nguồn: Kiên Dương tổng hợp.

Trong công văn giải trình chênh lệch lợi nhuận, Pomina cho biết giá vốn kì này tăng so với cùng kì năm trước. Ngoài ra, do ảnh hưởng giá nguyên vật liệu giảm từ quí IV/2018 nên giá bán của công ty phải giảm theo nhưng tốc độ giảm giá bán nhanh hơn giá nguyên vật liệu tồn kho, dẫn đến kết quả thua lỗ trong quí I.

Cụ thể, doanh thu thuần của công ty tăng 2,7% lên 3.121 tỉ đồng nhưng giá vốn tăng tới 13,3% lên 3.103 tỉ đồng. Lợi nhuận gộp của Pomina vì vậy mà giảm từ 301 tỉ đồng trong quí I năm ngoái xuống còn hơn 18 tỉ đồng trong quí I năm nay.

Nam Kim lỗ ròng hai quí liên tiếp

Công ty cổ phần Thép Nam Kim (Mã: NKG) còn trong hoàn cảnh bi đát hơn khi công ty này không chỉ lỗ ròng mà còn lỗ gộp.

Cụ thể, doanh thu thuần quí vừa qua của Nam Kim đạt 2.943,4 tỉ đồng, giảm 18% so với cùng kì năm ngoái, trong đó doanh thu xuất khẩu giảm 35%. Giá vốn hàng bán lên tới 2.944,7 tỉ đồng, do vậy Nam Kim lỗ gộp hơn 1,2 tỉ đồng. Năm ngoái, công ty còn có lãi gộp gần 296 tỉ đồng. 

Sau khi trừ các loại chi phí, trong quí I/2019 công ty lỗ ròng 102 tỉ đồng.

Trong quí liền trước đó (quí IV/2018), Nam Kim ghi nhận lợi nhuận gộp giảm tới 94% còn 20 tỉ đồng, lỗ sau thuế hơn 173 tỉ đồng. Như vậy, công ty này đã có hai quí thua lỗ liên tiếp.

Kết quả kinh doanh hàng quí của Nam Kim. Nguồn: Kiên Dương tổng hợp.

Giải trình về nguyên nhân thua lỗ trong quí trước cũng như quí này, Nam Kim chỉ nói ngắn gọn: "Giá nguyên vật liệu biến động lớn ảnh hưởng trực tiếp tới kết quả kinh doanh"

Biên lãi ròng của Nam Kim cũng đang trong xu thế giảm dài hạn từ quí I/2017 đến nay.

Một doanh nghiệp thép khác là CTCP Thép Việt - Ý (Mã: VIS) cũng báo lỗ ròng 33,6 tỉ đồng trong quí vừa qua. Khoản lợi nhuận chưa phân phối tại ngày 31/3 của VIS đang là âm 360 tỉ đồng.

CTCP Thép Tiến Lên (Mã: TLH) báo lãi ròng chỉ 31 tỉ đồng, giảm 69% so với cùng kì năm ngoái.

Hoa Sen lãi giảm 39%

Trong quí I/2019 tức quí II của niên độ tài chính 2018-2019 của CTCP Tập đoàn Hoa Sen, doanh nghiệp này đạt doanh thu thuần 6.911 tỉ đồng, giảm 10% so với cùng kì năm trước. Lợi nhuận gộp đạt 782,4 tỉ đồng, giảm 24,6%. 

Biên lãi gộp đạt 11,3%, thấp hơn đáng kể so với mức 13,5% của cùng kì năm 2018. Sau khi trừ đi các khoản chi phí khác, Hoa Sen báo lãi sau thuế 53,2 tỉ đồng, giảm gần 39% và tương ứng với biên lãi gộp chi 0,8%.

Kết quả kinh doanh hàng quí của Hoa Sen. Nguồn: Song Ngọc tổng hợp.

Theo công văn giải trình do Tổng Giám đốc Trần Quốc Trí kí tên, một trong những nguyên nhân khiến lợi nhuận sụt giảm là do giá thép thị trường thế giới và thị trường nội địa diễn biến theo chiều hướng bất lợi.

Công ty cũng đưa ra nhận định, từ đầu tháng 3/2019, hoạt động kinh doanh của Hoa Sen đã ổn định cùng với các biện pháp tiết giảm chi phí tài chính, chi phí bán hàng và chi phí quản lí doanh nghiệp được triển khai đồng bộ trong thời gian qua nên lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh và lợi nhuận sau thuế hợp nhất trong các tháng tới được kì vọng sẽ có sự cải thiện đáng kể.

Hòa Phát tăng doanh thu, giảm lợi nhuận

Đại gia lớn nhất ngành thép là CTCP Tập đoàn Hòa Phát (Mã: HPG) cũng không thoát khỏi xu thế sụt giảm chung.

Quí vừa qua Hòa Phát đạt doanh thu thuần 14.963 tỉ đồng, tăng trưởng 15% so với cùng kì năm ngoái nhưng do giá vốn hàng bán tăng cao nên lợi nhuận gộp giảm 11,7% xuống còn 2.620 tỉ đồng. Lợi nhuận ròng của công ty cũng giảm tới 19% xuống còn 1.810 tỉ đồng.

Trong các quí gần đây, doanh thu của Hòa Phát tăng trưởng không ngừng, tuy nhiên biên lãi ròng của công ty lại đang có dấu hiệu đi xuống.

Kết quả kinh doanh hàng quí của Hòa Phát. Nguồn: Song Ngọc tổng hợp.

Giá nguyên liệu tăng đáng kể

Có thể thấy, các doanh nghiệp lớn ngành thép thua lỗ trong quí vừa qua đều là do giá vốn hàng bán cao, khiến cho lợi nhuận gộp giảm – thậm chí là âm.

Tại đại hội cổ đông thường niên năm 2019 của Tập đoàn Hòa Phát, Chủ tịch Trần Đình Long đã dự báo 2019 sẽ là một năm khó khăn của Hòa Phát nói riêng và ngành thép nói chung vì giá nguyên vật liệu tăng cao.

Cụ thể, Hòa Phát đặt mục tiêu doanh thu tăng 22% lên 70.000 tỉ đồng. Ngược lại, mục tiêu lợi nhuận ròng chỉ ở mức 6.700 tỉ đồng, giảm 22% so với thực hiện năm 2018. Theo ông Long, sau vụ vỡ đập của tập đoàn Vale ở Brazil, giá quặng thép tăng từ khoảng 63-65 USD lên 85-90 USD/tấn. 

Quặng thép lại là nguyên liệu sản xuất chính của Hòa Phát, để sản xuất 1 tấn thép, Hòa Phát cần 1,6 tấn quặng, chi phí đầu vào tăng là lí do chủ yếu khiến cho lợi nhuận giảm. (Vale là tập đoàn sản xuất quặng sắt và nickel lớn nhất thế giới).

Theo số liệu của Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), giá quặng sắt 62%Fe ngày 8/4 giao dịch ở mức 92-93 USD/tấn CFR cảng Thiên Tân, Trung Quốc, tăng khoảng 10 USD/tấn so với hồi đầu tháng 3.

Giá thép cuộn cán nóng (HRC) ngày 8/4 ở mức 534 USD/tấn CFR cảng Đông Á, giảm khoảng 6 USD/tấn với đầu tháng 2 nhưng tăng khoảng 50 USD/tấn so với đầu năm 2019.