Liệu Đảng Dân chủ có thể lựa chọn ứng viên tổng thống nào khác ngoài ông Biden?

Cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sẽ diễn ra trong chưa đầy một năm nữa. Rất có thể nước Mỹ và cả thế giới sẽ chứng kiến màn tái đấu giữa hai ông Donald Trump và Joe Biden.

Đương kim Tổng thống Biden nói ông muốn có nhiệm kỳ thứ hai để “hoàn tất công việc”. Song, tờ Economist cho biết theo khảo sát gần đây, gần 40% cử tri Đảng Dân chủ muốn ông về hưu. Hơn 55% người Mỹ không tín nhiệm ông chủ Nhà Trắng hiện tại.

Hầu hết các khảo sát mới nhất phát hiện rằng khả năng chiến thắng của ông Biden ngang ngửa với cựu Tổng thống Trump hoặc theo sau sát nút. Liệu Đảng Dân chủ có bắt buộc phải chọn ông Biden làm ứng viên tổng thống chính thức?

Về mặt kỹ thuật, câu trả lời là “không”. Để trở thành ứng viên chính thức của Đảng Dân chủ, ông Biden phải nhận được sự ủng hộ của đa số đại biểu tại đại hội đảng. Hầu hết đại biểu là các nhà hoạt động chính trị, lãnh đạo đảng tại các bang,..., phần còn lại là các thành viên có quyền lực trong Đảng Dân chủ. Số đại biểu mà mỗi ứng viên giành được được quyết định thông qua các buổi họp kín và bầu cử sơ bộ. 

Mùa bầu cử sơ bộ bắt đầu vào ngày 23/1/2024 tại New Hampshire và kéo dài cho đến đầu tháng 6. Trong tháng 8, các đại biểu sẽ tập trung tại Đại hội Đảng Dân chủ ở Chicago để bỏ phiếu đại diện cho bang hoặc vùng lãnh thổ của họ.

Nhưng ông Biden có lợi thế áp đảo so với các ứng viên khác. Ông có sự hẫu thuận từ bộ máy vận động tranh cử của Ủy ban Quốc gia Đảng Dân chủ và sự ủng hộ của hầu hết mọi nhân vật cấp cao trong đảng. Các đảng phái tại Mỹ hầu như luôn đề cử lại tổng thống đương nhiệm của họ.

Hiện tại, ông Biden còn có lợi thế là chưa có đối thủ xứng tầm nào xuất hiện. Hai thành viên Đảng Dân chủ khác đang đối đầu với ông là bà Marianne Williamson, tác giả chuyên về dòng sách tự lực (self-help) và ông Dean Phillips, triệu phú ít người biết đến trong ngành chưng cất rượu và là một thành viên trong Hạ viện Mỹ. Hai người gần như chỉ có đủ sự ủng hộ để được nhắc đến trong các cuộc thăm dò ý kiến.

Phó Tổng thống Kamala Harris có tỷ lệ tín nhiệm còn thấp hơn cả ông Biden. Khoảng 2/3 cử tri Đảng Dân chủ cho rằng ông Biden không nên tái tranh cử nhưng họ cũng không biết ai nên thay thế ông. Đối với 1/3 cử tri còn lại, Thống đốc Gavin Newsom của bang California là lựa chọn khả dĩ nhất. Nhưng ông Newsom được cho là đang vun đắp nguồn lực và chờ đợi thời cơ cho năm 2028.

Ngay cả khi một đối thủ mạnh quyết định tham gia cuộc đua chống lại ông Biden thì họ cũng đã bị tụt lại phía sau. Mỗi tuần trôi qua, lại có thêm bang đóng thời hạn đăng ký tham gia bầu cử sơ bộ. Thời hạn ở các bang quan trọng tổ chức bầu cử sơ bộ sớm, như Nevada, Nam Carolina và Michigan, đều đã trôi qua.

Các ứng viên đến muộn sẽ bỏ lỡ cơ hội giành được sự ủng hộ của đại biểu ở những bang đó, cũng như tiềm năng huy động quỹ và xuất hiện rộng rãi trên truyền thông trong giai đoạn đầu. Việc không tham gia cuộc đua từ sớm khiến việc giành được phiếu bầu trở nên khó khăn hơn rất nhiều.

Kịch bản khác là ông Biden rời khỏi cuộc đua mà không có đối thủ đáng gờm. Nhưng nếu bây giờ ông rút lui thì Đảng Dân chủ sẽ gặp khủng hoảng. Do đó, khả năng này là cực kỳ thấp, trừ khi ông Biden gặp vấn đề sức khỏe nghiêm trọng. Còn nếu điều này thực sự xảy ra thì các đại biểu của ông Biden sẽ phải bầu cho người khác tại đại hội đảng ở Chicago.

Đối với nhiều người, ông Biden có vẻ không phải ứng viên tổng thống tốt nhất của Đảng Dân chủ trong năm 2024. Nhưng tại thời điểm này, Đảng Dân chủ có ít lựa chọn nào khác. Một cuộc chiến nội bộ quá gần với thời điểm bầu cử có thể khiến Đảng Dân chủ suy yếu rõ rệt ngay trước cuộc đối đầu quan trọng với ông Trump.