Lạm phát của Việt Nam liệu có tăng mạnh như các nước châu Âu hay Mỹ?
Tại Talk show Phố Tài chính trên VTV8, ông Trần Thăng Long, Giám đốc phân tích CTCK BIDV (BSC) cho biết mặt bằng giá nguyên vật liệu năm nay cao hơn nhiều so với năm ngoái.
Theo ông, các doanh nghiệp hiện đang chịu tác động từ việc giá nguyên liệu tăng mạnh. Có hai nhóm, nhóm thứ nhất liên quan đến các mặt hàng năng lượng như gas, xăng, dầu hay than đá đều tăng rất mạnh.
Trong đó, giá dầu đã tăng khoảng 60% so với cả cùng kỳ năm ngoái, than đá thậm chí còn tăng 2, 3 lần so với cách đây hơn một năm, đã ảnh hưởng trực tiếp tới rất nhiều các hoạt động kinh tế vì gần như hoạt động nào cũng cần sử dụng các dịch vụ logistics, vận chuyển. Điều này khiến những doanh nghiệp không trực tiếp từ nhóm này cũng chịu ảnh hưởng từ chi phí vận chuyển gia tăng.
Ngoài ra, những mặt hàng phái sinh từ các sản phẩm năng lượng như nhựa, chất dẻo hay hóa chất cũng đều có mức tăng không kém giá xăng dầu, điều này ảnh hưởng đến đầu vào của rất nhiều doanh nghiệp.
Một điểm quan trọng nữa, theo đại diện BSC, khi lạm phát gia tăng, không chỉ doanh nghiệp thiệt hại mà người tiêu dùng cũng sẽ bị ảnh hưởng, sức cầu của người tiêu dùng suy giảm đi.
Ông Long cho rằng có hai nguyên nhân dẫn tới lạm phát. Thứ nhất là khi các chính phủ hỗ trợ nền kinh tế quá nhiều và đưa ra lượng cung tiền tương đối lớn để xoa dịu những khó khăn của dịch bệnh hoặc khủng hoảng kinh tế, làm cho cán cân mất cân bằng và giá cả của hàng hóa đi lên.
Trường hợp thứ hai là chi phí đẩy gia tăng trong nền kinh tế vì rất nhiều hàng hóa Việt Nam phải nhập khẩu. Việt Nam là nền kinh tế mở, tổng xuất nhập khẩu/GDP là 183%. Do vậy những biến động lớn của giá cả hàng hóa trên thế giới đều khiến nước ta chịu ảnh hưởng trực tiếp.
"Những mặt hàng cơ bản nhất như năng lượng, hóa chất, chất dẻo, nhựa,…đều gia tăng từ năm ngoái đã gián tiếp làm tăng những mặt hàng hóa khác nữa. Chẳng hạn, khi phân bón trên thế giới tăng giá và Việt Nam cũng tăng giá, một thời gian sau chúng ta sẽ thấy chi phí của người nông dân trong việc chăm sóc cây trồng sẽ gia tăng và ảnh hưởng tới chi phí lương thực, thực phẩm", ông Long nói.
Theo Giám đốc phân tích BSC sẽ mất khoảng 3 tháng đến 6 tháng để nhìn thấy rõ vòng tăng giá như vậy. Ở một số quốc gia như châu Âu và Mỹ đã xảy ra rồi. Việt Nam là một quốc gia vẫn chủ động được nguồn nguyên liệu. Do vậy lạm phát ở Việt Nam chưa phải lớn như các quốc gia ở châu Âu hay Mỹ, hiện họ đang khoảng 8,1%-8,3%. Còn khu vực châu Á, Việt Nam, Trung Quốc, Nhật Bản đều có mức CPI tăng so với cùng kỳ khoảng 2,5%-2,6%.
Ông Trần Thăng Long đánh giá nếu các Ngân hàng Trung ương lớn trên thế giới tăng lãi suất để kiềm chế lạm phát sẽ ảnh hưởng đến dòng tiền đầu tư vào các thị trường mới nổi, trong đó có thị trường Việt Nam và tạo nên sức ép đến mặt bằng lãi suất trong nước. Tuy nhiên, Việt Nam vẫn có một số lợi thế nhất định khi chủ động được rất nhiều nguồn nguyên liệu thô, đặc biệt là liên quan đến chuỗi lương thực và thực phẩm.
Do vậy, ảnh hưởng của lạm phát ở Việt Nam có thể sẽ không lớn như những quốc gia ở châu Âu hay ở Bắc Mỹ nên những điều chỉnh nhất định về chính sách tiền tệ nếu có cũng sẽ thấp hơn so với những quốc gia khác và ảnh hưởng đến giá trị đầu tư của nhà đầu tư cũng sẽ không quá lớn.
Mới đây, tại phiên chất vấn của Quốc hội, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc thông tin hiện Mỹ lạm phát đã là 8,3%, châu Âu 8%, Singapore 5,4%, Hàn Quốc 4,8%, Thái Lan 4,6%, còn Việt Nam là 2,25%.
Nền kinh tế nước ta đang hội nhập sâu rộng với thế giới, nguồn nguyên vật liệu chưa sản xuất được, phụ thuộc nước ngoài. Giá nguyên vật liệu nước ngoài tăng đương nhiên kéo theo giá nguyên vật liệu trong nước cũng sẽ tăng lên, kéo theo lạm phát, như xăng dầu, thép, phân bón.
Nhưng theo Bộ trưởng, Việt Nam có thế mạnh là tự chủ được lương thực thực phẩm vốn chiếm 40% rổ hàng hóa, nên áp lực lạm phát ít hơn. "Đây cũng là thời điểm vàng để chúng ta bứt phá phát triển. Nếu ta tận dụng được cơ hội này chắc chắn sẽ bật lên. Các nước áp lực lạm phát cao nhưng Việt Nam có độ trễ và tự chủ được tiêu dùng trong nước", ông Phớc nói.
