'Kinh tế Việt Nam còn ảm đạm nhưng vẫn sáng phía chân trời'

Ngành sản xuất là một trong 3 điểm sáng theo HSBC. (Ảnh: AP).

Theo báo cáo công bố mới đây về tình hình kinh tế vĩ mô Việt Nam, HSBC đưa ra ba con số ấn tượng nhất.

Đầu tiên là tăng trưởng kinh tế GDP. Ngân hàng này đánh giá, kết quả tăng trưởng kinh tế khá thất vọng trong hai quý đầu năm, nhưng trong quý III đã tăng tốc đạt mức 6,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Tuy nhiên, để đáp ứng mục tiêu tăng trưởng chính thức của năm 2016, GDP quý IV cần phải tăng mạnh hơn nữa.

"Chúng tôi tin rằng nếu xuất khẩu và FDI tiếp tục thể hiện sức bền, cùng với tăng trưởng tín dụng trong nước mạnh mẽ sẽ giúp Việt Nam đạt được mục tiêu cả năm", HSBC cho biết.

Dự báo các chỉ số kinh tế Việt Nam. (Số liệu: HSBC)

Tuy nhiên, chính ngân hàng này cũng cảnh báo, khi cho rằng Việt Nam khó có khả năng duy trì bền vững đà tăng trưởng kinh tế trong thời gian trung và dài hạn không khi lợi thế giá nhân công rẻ không còn.

"Năng suất lao động thấp" và "thiếu khả năng cạnh tranh" là lực cản đối với tăng trưởng kinh tế trong trung hạn. Không có cách nào khác cho trăng trưởng trừ khi các vấn đề này được giải quyết. Chưa kể các rủi ro khác bao gồm những cú sốc tiêu cực từ nhu cầu nước ngoài trong bối cảnh bản cân đối tài khóa bị phóng đại.

Để riêng những đánh giá chính thức sang một bên, HSBC cho rằng, còn có những yếu tố khác có thể cản trở nền kinh tế tăng trưởng ở tốc độ mong muốn trong thời điểm trung hạn.

Đứng đầu trong số đó là những rủi ro từ như cầu thị trường bên ngoài. Hoạt động thương mại có thể chậm lại nếu như các ngành công nghiệp trọng điểm không tập trung tốc độ, hoặc nếu như Trung Quốc – một đối tác thương mại quan trọng của Việt Nam tăng trưởng chậm lại.

Bên cạnh đó, tăng trưởng còn ảnh hưởng bởi thâm hụt tài chính, các tài khoản của Chính phủ "bị kéo căng" đến mức khó cảm thấy an tâm, HSBC lo ngại. Nợ công năm nay được đề ra mục tiêu ở mức 64% GDP, nhưng Quốc hội vừa bày tỏ quan ngại khi nợ công đã chạm trần 65% GDP, nếu như tăng trưởng thất bại trong việc đạt được mục tiêu.

Cuối cùng, cơ quan xếp hạng tín dụng Fitch lưu ý rằng hồ sơ đánh giá của Việt Nam khá căng không chỉ từ "nợ công đang tăng", mà còn từ "tăng trưởng tín dụng lại tăng nhanh".

Tuy nhiên, HSBC cho rằng tốc độ tăng trưởng khá mạnh nhưng đây là mức tăng thấp nhất trong 17 tháng qua.

Trong tháng 8, tổng dư nợ tín dụng tăng 16,7% so với cùng kỳ năm ngoái. Vì thế, tăng trưởng tín dụng vẫn được coi là điểm sáng thứ 2 trong báo cáo của HSBC.

Ngân hàng đánh giá, tỷ lệ nợ xấu đã giảm xuống chủ yếu do việc thành lập Công ty Quản lý Tài sản Việt Nam (VAMC) thu mua các khoản nợ xấu ngân hàng để kiếm soát quá trình thu hồi nợ. Tuy nhiên, HSBC vẫn lo ngại, thực chất nợ xấu chỉ là chuyển từ sổ sách kế toán của ngân hàng sang công ty VAMC và đến thời điểm hiện tại hầu như chưa giải quyết được.

Bởi vậy, ngân hàng vẫn còn rủi ro kinh tế do các khoản cho vay có vấn đề, các khoản nợ xấu kéo dài vẫn chưa được loại bỏ hoàn toàn.

Điểm sáng tiếp theo là chỉ số PMI ngành sản xuất đạt mực cao của 16 tháng qua với 52,9 điểm trong tháng 9 so với 52,2 điểm trong tháng 8. Chỉ số này thể hiện ngành sản xuất đã mạnh hơn trong từng tháng suốt 10 tháng qua.

Theo đó, nhân công việc làm đã tăng nhanh nhất trong vòng năm năm qua cùng với những yêu cầu về sản xuất tăng thêm. Ngoài ra, cùng với việc tăng đơn hàng mới, sản lượng cũng đã tăng ở mức cao của ba tháng. Các doanh nghiệp cũng thể hiện tinh thần lạc quan của mình thông qua việc đang tích trữ hàng tồn kho.

Nhìn chung, HSBC nhận định kinh tế dù "ảm đạm nhưng vẫn có ánh sáng cuối chân trời". Triển vọng tăng trưởng của Việt Nam vẫn còn hứa hẹn mặc dù có nhiều thách thức.