Kiểm toán Nhà nước bóc chiêu 'cải thiện ảo' hệ số CAR của các ngân hàng

Ảnh minh hoạ

Theo báo cáo tổng hợp kết quả kiểm toán năm 2018, Kiểm toán Nhà nước đánh giá việc điều hành chính sách tiền tệ và hoạt động ngân hàng của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) năm 2017 đã góp phần hoàn thành kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và mục tiêu chính sách tiền tệ.

Tuy nhiên, tăng trưởng tín dụng một số tổ chức tín dụng (TCTD) vượt mức cho phép của NHNN như: BaoVietBank, SeABank, Nam A Bank, PVcomBank, VietBank với tổng dư nợ vượt 6.988 tỉ đồng. 

Một số tổ chức vi phạm qui định về giới hạn góp vốn, mua cổ phần. Cụ thể, Sacombank và Kienlongbank sở hữu cổ phần trực tiếp qua lại lẫn nhau; 5 TCTD (Maritime Bank, Vietcombank, CBBank, OceanBank và Agribank) nắm giữ cổ phần của hơn 2 TCTD khác.

Kiểm toán Nhà nước cũng nhận định Công ty Quản lý Tài sản (VAMC) chưa thực hiện vai trò trong việc mua và xử lí nợ xấu. VAMC đã không thẩm định giá mua (giá mua bằng dư nợ trừ (-) dự phòng rủi ro do TCTD tự xác định); không kiểm tra, đánh giá khách hàng vay, tính trung thực, chính xác của hồ sơ, tài liệu và tài sản đảm bảo của khoản nợ...

VAMC xử lí nợ xấu sau khi mua chủ yếu thông qua việc ủy quyền lại cho các TCTD bán nợ.

Đáng chú ý, hệ số an toàn vốn (CAR) toàn hệ thống được đánh giá là chưa tin cậy. Loại trừ các ngân hàng yếu kém và các ngân hàng được NHNN mua 0 đồng, một số ngân hàng thương mại (NHTM) đầu tư trái phiếu chéo lẫn nhau, làm "cải thiện ảo" hệ số CAR. Nhiều NHTM phân loại nợ không đúng làm ảnh hưởng đến lợi nhuận, tác động giảm hệ số CAR.

Cùng với đó, báo cáo cũng chỉ ra NHNN chưa xây dựng lộ trình giảm tỉ trọng tiền mặt xuống dưới 10% tổng phương tiện thanh toán theo Đề án phát triển thanh toán không dùng tiền mặt tại Việt Nam giai đoạn 2016 - 2020. Giai đoạn 2011 - 2017, tỷ lệ tiền mặt/tổng phương tiện thanh toán ở mức gần 12%.

Báo cáo cũng chỉ ra một số lỗi chậm quyết toán các chương trình hỗ trợ lãi suất tại các NHTM Nhà nước, việc xử lí nợ công tồn đọng chưa dứt điểm, hạch toán chưa phù hợp, chính xác,...