Không có nhiều thông tin về hội nhập, doanh nghiệp vừa và nhỏ sẽ còn gặp khó khăn hơn trong tương lai

Vốn, công nghệ, thị trường là trở lực của SME

Tại Hội thảo "Các trợ lực để doanh nghiệp SME ngành sản xuất tăng tốc trong thời đại số" do Thời báo Kinh tế Sài Gòn phối hợp cùng Công ty Kizuna tổ chức ngày 3/10 tại TP HCM, nhiều chuyên gia cho rằng hàng loạt thách thức mà doanh nghiệp nhỏ và vừa tại Việt Nam đang đối mặt khiến doanh nghiệp "mãi không lớn".

Ông Trần Ngọc Liêm, Phó Giám đốc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), chi nhánh TP HCM cho biết Việt Nam có đến 97% doanh nghiệp SME và tỉ lệ này duy trì trong nhiều năm liền.

Mặc dù có nhiều hỗ trợ của Chính phủ, Bộ, ngành, nhưng SME vẫn gặp nhiều khó khăn trong phát triển bền vững cũng như hội nhập. 

Cụ thể, theo ông Liên doanh nghiệp SME không chỉ đối mặt với thách thức về tài chính, xây dựng nhà xưởng… mà còn vướng thủ tục hành chính, phương thức quản trị kinh doanh.

Đặc biệt, thị trường thương mại tự do và làn sóng công nghệ 4.0 đã và đang đặt bài toán nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp SME.  

Ông Trần Ngọc Liêm, Phó Giám đốc Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), chi nhánh TP HCM, phát biểu tại hội thảo. Ảnh: Như Huỳnh.

Báo cáo mới nhất từ công ty nghiên cứu thị trường InsinghtAsia cũng cho biết trong số những khó khăn lớn nhất của doanh nghiệp SME ở Việt Nam vấn đề dẫn đầu là về nguồn vốn để đầu tư nhà xưởng, máy móc, nguồn khách hàng, pháp lí.

Cụ thể, 62% chủ doanh nghiệp được hỏi cho rằng họ gặp khó về nguồn vốn, trong đó chủ yếu là để đầu tư nhà xưởng, máy móc. 60% chủ doanh nghiệp nói nguồn khách hàng là khó khăn thứ hai. Khó khăn tiếp theo là nhà xưởng và pháp lí với tỉ lệ tương ứng 55% và 45%.

Đối tượng tham gia khảo sát của Insight Asia là các SME và start-up thuộc 4 lãnh vực F&B, công nghiệp hỗ trợ, may mặc thời trang và hoá mỹ phẩm. 

Bà Trần Thị Liên Phương, Giám đốc nghiên cứu InsightAsia, cho rằng trong số các SME gặp khó một phần lớn là doanh nghiệp ngành sản xuất. Những rào cản về chính nội lực như vốn, kinh nghiệm quản trị...và ngoại lực như môi trường, chính sách khiến các SME không thể phát triển mạnh trong thời gian qua.

Ngoài ra, theo các chuyên gia những điểm yếu của doanh nghiệp SME cùng với những thay đổi nhanh chóng của tình hình kinh tế thế giới được dự đoán khiến họ sẽ còn gặp khó trong tương lai, nhất là khi SME không có nhiều thông tin về hội nhập.

Số doanh nghiệp không biết hoặc không biết gì sâu về hiệp định CPTPP chiếm tới 74% đối với doanh nghiệp siêu nhỏ, và lần lượt là 72%, 65% và 50% đối với doanh nghiệp qui mô nhỏ, vừa và lớn.

Tận dụng tốt công nghệ để chuyển đổi số

Mẫu khảo sát của Microsoft toàn cầu cho biết tại Việt Nam có 86% doanh nghiệp SME tiếp cận tốt với công nghệ thông tin, cao hơn tỉ lệ này ở rất nhiều nước tại châu Á như Malaysia, Trung Quốc, Nhật Bản…

Ông Đỗ Khắc Cương, Giám đốc quốc gia phụ trách SME, Microsoft Việt Nam cho rằng: "Để có thể trở thành các doanh nghiệp tiên phong chuyển đổi số, các doanh nghiệp cần phải thiết lập một văn hoá số, xây dựng hệ sinh thái thông tin dữ liệu, chuyển đổi từ những chiến dịch nhỏ. Đồng thời, họ nên phát triển những kĩ năng cần thiết cho nhân viên và chính doanh nghiệp".

Bởi theo ông Cương, trước đây chỉ những doanh nghiệp lớn mới có điều kiện để mua công nghệ hoặc xây dựng trung tâm dữ liệu của doanh nghiệp. Ngày nay các doanh nghiệp SME vẫn có thể tiếp cận công nghệ thông tin tốt thông qua hình thức thuê bao, điện toán trên đám mây với chi phí cực thấp.

Toàn cảnh hội thảo "Các trợ lực để doanh SME ngành sản xuất tăng tốc trong thời đại số" diễn ra ngày 3/10 tại TP HCM. Ảnh: Như Huỳnh.

Bà Trần Thị Liên Phương cho rằng việc cần làm của khối doanh nghiệp này là phải chủ động trước cơ hội lẫn thách thức. Về lâu dài, doanh nghiệp SME cần phải có chiến lược phù hợp để thích nghi với sự thay đổi và diễn biến thị trường.

Còn theo ông Trần Ngọc Liêm, để có thể thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp SME Việt Nam trong thời gian tới, việc cải thiện môi trường kinh doanh là cần thiết, giúp doanh nghiệp xóa bỏ các loại chi phí không chính thức mà họ đang phải gánh chịu như hiện nay, giảm bớt các cuộc thanh kiểm tra không cần thiết với doanh nghiệp SME. 

Thêm vào đó những chính sách và pháp luật có liên quan tới doanh nghiệp SME cần thực hiện nhằm tháo gỡ những khó khăn mà các doanh nghiệp SME đang gặp phải. 

Bên cạnh đó, các chính sách phải thật thiết thực, gần gũi với doanh nghiệp nhỏ, cụ thể như hỗ trợ tiếp cận vốn, đất đai, tìm kiếm khách hàng, nhà cung cấp.