Khi bất động sản lên cơn sốt: Trung Quốc sẵn sàng xẻ núi xây biệt thự, khu nghỉ dưỡng

Xẻ núi xây chung cư, biệt thự

Theo SCMP, núi Changyao nằm bên bờ đông của hồ Dianchi (tỉnh Vân Nam) là một kỳ quan thiên nhiên, là nơi trú ẩn của nhiều loài động vật hoang dã như sóc, sói, gấu và chim chóc. Những rặng thông sừng sững như gã khổng lồ, tạo nên không gian thanh mát cho người dân địa phương tránh khỏi cuộc sống xô bồ.

Tuy nhiên, giờ đây núi Changyao đã bị "bê tông hoá". Cần cẩu vây quanh hàng chục căn biệt thự đang xây dở dang như những chiếc hộp bê tông, rải rác xung quanh là những dãy chung cư đã hoàn thiện. Đất bị đào lên chất đông khắp nơi, phủ kín những tấm ni lông màu xanh.

Vụ bê bối được đưa ra ánh sáng vào tháng 5, khi các thanh tra môi trường phát hiện 813 căn biệt thự và 294 căn hộ được xây dựng trái phép trên sườn núi. Các công trình này chiếm dụng 230 ha đất, tương đương 92% bề mặt núi Changyao.

Các nhà môi trường cho biết, vụ bê bối là hình ảnh thu nhỏ của một mô hình tăng trưởng vốn rất phổ biến tại tỉnh Vân Nam và một số khu vực khác của Trung Quốc trong nhiều thập kỷ qua.

Sau cuộc điều tra, lãnh đạo tỉnh Vân Nam đã ra lệnh cho giới chức địa phương sớm cải cách và khắc phục vấn đề "phát triển quá mức". Tính đến cuối tháng 5, ít nhất 47 biệt thự đang xây dựng đã bị phá bỏ và 36 biệt thự đã hoàn thành cũng bị tháo dỡ.

SCMP đưa tin, tỉnh Vân Nam còn đưa ra hạn chót là tháng 9 năm nay để các công ty xây dựng dỡ bỏ toàn bộ công trình bất hợp pháp trên núi Changyao - một khu bảo tồn thiên nhiên quan trọng của Trung Quốc.

Đồng thời, 390 biệt thự ở khu vực phía ngoài hoặc khu thứ cấp của núi Changyao cũng phải tạm ngưng trước hạn chót trên. Ngoài ra, giới chức còn yêu cầu người dân phải trồng cây xung quanh núi Changyao để giúp khôi phục hệ sinh thái.

Hệ lụy lan tràn của cơn sốt bất động sản

Theo thông tin từ các nhà môi trường, khu vực xung quanh hồ Dianchi bắt đầu bị tàn phá từ những năm 1980, khi hoạt động khai thác mỏ, khai thác đá và sản xuất hóa chất xuất hiện ở tỉnh Vân Nam.

Một chuyên gia địa phương cho biết, chất lượng nước của hồ Dianchi đã giảm xuống "dưới mức V", mức thấp nhất trong thang đó tiêu chuẩn an toàn nước của Trung Quốc.

Điều này đồng nghĩa rằng trong những năm 1980, nước hồ không phù hợp để tưới tiêu nông nghiệp và sản xuất công nghiệp. Đến thập niên 1990, hồ Dianchi là một trong những vùng nước ô nhiễm nhất ở Trung Quốc.

Chính quyền tỉnh Vân Nam đã đóng cửa hàng loạt nhà máy vào những năm 2000 để kiểm soát nạn ô nhiễm, nhưng cùng lúc đó làn sóng phát triển bất động sản cũng bùng nổ.

"Thành phố Côn Minh (tỉnh Vân Nam) có khí hậu tốt và cảnh quan thiên nhiên đẹp. Đó là lý do tại sao khu vực này thu hút khách du lịch từ khắp đất nước, bao gồm cả những người muốn mua nhà và sinh sống ở đây", một nhà môi trường tại Côn Minh tiết lộ.

Vị chuyên gia cho biết, người dân chào đón cơn sốt bất động sản nhưng lại không lường trước những hậu quả không mong muốn. "Các quan chức địa phương muốn phát triển kinh tế và bất động sản là cách có lợi nhất. Song, họ cần cân bằng giữa phát triển và bảo tồn" ông cảnh báo.

Ông Gu Su, chuyên gia khoa học chính trị tại Đại học Nam Kinh, cho biết những vấn đề như vậy là rất phổ biến ở Trung Quốc. "Hành vi xây dựng trái phép luôn tồn tại vì những lợi ích to lớn đi kèm. Hơn nữa, sự nghiệp của các quan chức địa phương cũng gắn chặt với tăng trưởng kinh tế, nên họ đặt tăng trưởng lên hàng đầu", ông Gu nhấn mạnh.

"Ngoài ra, còn có vấn đề quyền lực tập trung. Bất luận dự án đó là khu du lịch nghỉ dưỡng, nhà máy gây ô nhiễm hay bất động sản, doanh nghiệp có thể bắt đầu xây dựng ngay sau khi nhận được phê duyệt. Các cơ quan môi trường địa phương khó có thể ngăn chặn", ông gu tiếp tục nói.

Theo SCMP, khi các thanh tra môi trường trung ương đến Vân Nam vào năm 2016, họ chỉ ra rằng một số dự án bất động sản đang xâm phạm khu bảo tồn chính, nhưng sự can thiệp này là không đủ để chặn cơn sốt xây dựng.

Hai năm sau, hơn 160 biệt thự mọc lên trong khu bảo tồn thứ cấp của núi Changyao. Chính quyền địa phương cũng đưa ra các quy định mới để cho phép doanh nghiệp xây dựng các công trình "phục vụ mục đích du lịch, giải trí và văn hóa" trong khu bảo tồn thứ cấp.

Do đó, Kunming Northstar Group, một công ty phát triển bất động sản lớn của địa phương, đã xây dựng được 437 biệt thự trong khu vực núi Changyao dưới dạng "nhà chăm sóc sức khỏe và nhà điều dưỡng".

Khi vụ bê bối bị phanh phui vào tháng trước, quan chức cấp cao nhất phải chịu trách nhiệm là lãnh đạo của Khu du lịch Quốc gia Hồ Dianchi. Không quan chức cấp thành phố hoặc nhà đầu tư nào bị bêu tên.

Năm 2018, lãnh đạo tỉnh Thiểm Tây đã vướng vào một vụ bê bối tham nhũng lớn liên quan đến việc xây dựng bất hợp pháp trong khu bảo tồn thiên nhiên. Chủ tịch Tập Cận Bình nhiều lần yêu cầu phá dỡ các biệt thự nghỉ dưỡng trong khu vực nhưng quan chức địa phương bất tuân.

Sau đó, người đứng đầu chính quyền địa phương, ông Zhao Zhengyong bị kết tội nhận hối lộ 89 triệu USD từ các công ty bất động sản và vừa bị tuyên án tử hình vào năm ngoái.