HSBC hạ dự báo tăng trưởng Việt Nam xuống 6,2%

Tăng trưởng kinh tế. Ảnh: Vietnamplus.

Mặc dù cắt giảm nhẹ dự báo tăng trưởng của Việt Nam trong năm 2016 và 2017, tuy nhiên, tại Báo cáo triển vọng kinh tế vĩ mô châu Á quý IV/2016 mới phát hành, HSBC vẫn kỳ vọng Việt Nam sẽ "tốt hơn trong tương lai gần".

Cụ thể, theo đánh giá của HSBC, nền kinh tế Việt Nam đã tăng tốc trong quý III, đạt mức tăng trưởng 6,6% so với cùng kỳ năm ngoái. Dây là một sự tiến bộ rõ rệt từ mức tăng trưởng 5,6% đạt được trong hai quý đầu năm.

Trong nửa đầu năm nay, nền kinh tế đã tăng trưởng với tốc độ chậm đáng thất vọng. Điều này phản ánh tình hình hạn hán điễn ra trên diện rộng, do đó đã làm giảm sản lượng nông nghiệp (hạn chế chi tiêu tiêu dùng nông thôn).

Tuy nhiên, sự gián đoạn nguồn cung cấp này đã giảm trong vài tháng gần đây với các điều kiện sản xuất đang dần trở lại bình thường. Tăng trưởng trong quý III chính vì vậy đã phục hồi mặc dù đây vẫn là vẫn là điều thách thức để đạt được mục tiêu tăng trưởng cả năm do Chính phủ đề ra là khoảng 6,7%.

Sản xuất và xuất khẩu tiếp tục là hai điểm sáng của nền kinh tế. Chỉ số PMI thể hiện mức độ cải thiện thêm trong lĩnh vực sản xuất. Cả nhu cầu trong và ngoài nước đều tăng trong tháng 9, cùng với mức tăng sản lượng và nhân công việc làm.

Yếu tố bên ngoài cũng duy trì mức độ tăng trưởng mạnh. Xuất khẩu tháng 9 đã tăng 9% so với cùng kỳ, một lần nữa vượt xa các nước láng giềng trong khu vực.

Trong chín tháng đầu năm, đầu tư trực tiếp nước ngoài FDI đổ vào Việt Nam khoảng 11 tỷ USD, tăng 12,4% so với năm ngoái. Một số các nhà máy mới bắt đầu đi vào hoạt động trong năm nay và HSBC kỳ vọng đầu tư trực tiếp nước ngoài sẽ tiếp tục đưa xuất khẩu tăng mạnh hơn nữa.

Ngân hàng này cho rằng, Việt Nam vẫn duy trì năng lực cạnh tranh cao, đặc biệt là đối với hàng dệt may và sản xuất điện tử và sẽ còn giành thêm thị nhiều phần toàn cầu ngay cả khi thương mại toàn cầu vẫn còn mờ nhạt.

Tuy nhiên, các khoản nợ xấu kéo dài, những nguy cơ tiềm năng khiến lạm phát tăng, và tốc độ thoái vốn công chậm hơn so với kế hoạch là những khó khăn đối với nền kinh tế. Hiện tại, việc nới lỏng tiền tệ và tài khóa khá bị giới hạn.

Chính vì vậy, HSBC cắt giảm nhẹ dự báo tăng trưởng kinh tế (từ mức 6,3% xuống còn 6,2% cho năm 2016 và 6,6% xuống còn 6,5% cho năm 2017) trong khi vẫn tiếp tục kỳ vọng nền kinh tế sẽ tốt hơn trong tương lai gần. Ngân hàng cũng đã đưa ra mức dự báo tăng trưởng cho năm 2018 là 6,6%.

Những vấn đề về chính sách

Lạm phát tăng suốt mấy tháng nay, đạt mức 3,3% trong tháng 9. Mặc dù lạm phát có vẻ đang ở dưới mức mục tiêu 5% cho năm 2016, nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ khiến lạm phát gia tăng.

HSBC dẫn chứng, tình hình thời tiết và điều kiện thổ nhưỡng không thuận lợi nhiều khả năng đẩy giá lương thực tăng cao. Bất kỳ sự phục hồi giá nhiên liệu nào cũng có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế, đưa lạm phát tăng cao. Ngoài ra, chi phí quy định cho một số loại hình dịch vụ quan trọng như giáo dục và chăm sóc sức khỏe cũng sẽ tăng trong vài tháng tới.

Ngoài ra, tăng trưởng tín dụng nhanh sẽ tiếp thêm áp lực cho nguy cơ tăng lạm phát. Do đó, xem xét hết các yếu tố, phạm vi của việc nới lỏng tiền tệ thêm nữa cũng sẽ bị giới hạn trong thời gian này.

Tương tự như vậy, dư địa cho việc nới lỏng tài khóa cũng khá nhỏ. Thâm hụt ngân sách đến ngày 15/8/2016 đạt gần 111,5 ngàn tỷ đồng, tương đương với khoảng 44% dự toán cả năm.

Tuy nhiên, áp lực về thâm hụt ngân sách nhiều khả năng sẽ tăng trong những tháng còn lại vì đầu tư cơ sở hạ tầng dự kiến sẽ tăng sau khi một nghị quyết Chính phủ sẽ có hiệu lực.

Mặt khác, nguồn thu ngân sách từ dầu thô và các doanh nghiệp nhà nước (DNNN) đang tụt lại phía sau, do giá nhiên liệu thấp và tình hình thoái vốn cổ phần của Chính phủ trong các DNNN diễn ra khá chậm chạp.

Theo Bộ Tài chính, chỉ 1/3 doanh thu từ việc thoái vốn, tương đương khoảng 10 ngàn tỷ đồng được thu trong tám tháng đầu năm nay.

Những thách thức đối với nền kinh tế

Lĩnh vực ngân hàng vẫn tiếp tục đặt ra những thách thức, đang phải vật lộn với khối nợ xấu và lại một lần nữa chứng kiến tăng trưởng tín dụng cao. Đến tháng 6/2016, tỷ lệ nợ xấu chính thức đạt 2,6%.

Mặc dù tương đối nhỏ, nhưng vẫn còn khoảng 200 ngàn tỷ đồng nợ xấu bị mắc kẹt ở Công ty Quản lý Tài sản Việt Nam (VAMC) – một công ty nhà nước được thành lập để xử lý các khoản nợ xấu.

Việc Quốc hội Mỹ chưa phê chuẩn Hiệp định TPP cũng đang đặt ra một thách thức khác cho Việt Nam.

Được cho là quốc gia có lợi nhất từ TPP nhưng Chính phủ Việt Nam cũng vừa quyết định trì hoãn việc phê chuẩn TPP, thể hiện một sự cân nhắc về chiến thuật trong bối cảnh TPP đang bị cuộc bầu cử Quốc hội và Tổng thống Mỹ làm lu mờ.