HoREA: Doanh nghiệp địa ốc khó tiếp cận chính sách tài khóa, tiền tệ

Trong báo cáo gửi Đoàn Đại biểu Quốc hội TP HCM, Hiệp hội Bất động sản TP HCM (HoREA) cho biết các chính sách tài khóa, tiền tệ trong thời gian qua nhìn chung đã hỗ trợ hiệu quả trong việc phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội sau đại dịch COVID-19 và để ứng phó với các “cơn gió ngược” từ các xung đột địa chính trị, đứt gãy chuỗi cung ứng, lạm phát gia tăng và giảm tổng cầu trên phạm vi toàn cầu.

Kể từ cuối quý I/2023, thị trường bất động sản cả nước và TP HCM đã dần đi qua vùng đáy  khó khăn và đang trong quá trình phục hồi theo hướng tháng sau cao hơn tháng trước, quý sau cao hơn quý trước.

Tuy nhiên, HoREA nhận thấy chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ chương trình phục hồi phát triển kinh tế - xã hội chỉ áp dụng đối với một số ít đối tượng thuộc lĩnh vực bất động sản, chưa áp dụng đối với các doanh nghiệp chủ đầu tư và nhà đầu tư thứ cấp.

Đối với chính sách tài khóa, chính sách giảm 2% thuế suất thuế giá trị gia tăng trong năm 2022 chỉ được áp dụng đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất thuế giá trị gia tăng 10%, không áp dụng đối với một số lĩnh vực sản xuất kinh doanh, trong đó có các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản nên nhóm này không được hưởng chính sách trong hai năm 2022 - 2023.

Bên cạnh đó, chính sách hỗ trợ lãi suất (2%/năm) tối đa 40.000 tỷ đồng thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại cho một số ngành, lĩnh vực quan trọng, bao gồm cho vay cải tạo chung cư cũ, xây dựng nhà ở xã hội, nhà cho công nhân mua, thuê và thuê mua đến nay kết quả thực hiện quá thấp, chỉ giải ngân được khoảng 875 tỷ đồng, tương ứng thực hiện được 2,3% mục tiêu. Chính sách này không áp dụng đối với một số lĩnh vực sản xuất kinh doanh, trong đó có các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản nên đối tượng được hưởng chính sách bị thu hẹp.

Chính sách cho vay hỗ trợ cá nhân vay mua, thuê mua nhà ở xã hội tối đa 38.400 tỷ đồng nhìn chung chưa thực hiện được đáng kể vì thiếu nguồn nhà ở xã hội. Tại TP HCM, Ngân hàng chính sách xã hội cho biết trong hai năm 2022 và 2023 chỉ giải ngân được 35,7 tỷ đồng cho cá nhân mua, thuê mua nhà ở xã hội. Nếu tính suất vay bình quân 600 triệu đồng thì chỉ có khoảng 63 căn nhà ở xã hội đã được vay.

Đối với chính sách tiền tệ, HoREA đánh giá việc thực hiện tiết giảm chi phí hoạt động để phấn đấu giảm lãi suất cho vay khoảng 0,5% - 1% trong 2 năm 2022 và 2023, nhất là đối với lĩnh vực ưu tiên tại được các ngân hàng thương mại thực hiện khá chậm.

Theo theo quan sát của HoREA, các ngân hàng thương mại mới giảm lãi vay cho các khoản vay mới, với mức giảm lãi suất khoảng 1,5 - 2 điểm % so với đầu năm 2023, còn các khoản vay cũ vẫn chịu lãi suất khá cao. Tuy nhiên, cũng có nguyên nhân khách quan là trên 80% nguồn vốn huy động của các tổ chức tín dụng là nguồn vốn huy động ngắn hạn.

Ngoài ra, HoREA cho biết hoạt động tiếp tục cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ được NHNN chỉ đạo thực hiện sau 16 tháng kể từ khi Quốc hội ban hành. Nếu NHNN chỉ đạo sớm hơn trong năm 2022 thì sẽ có tác động rất tích cực đối với nền kinh tế, đối với các doanh nghiệp, người dân và nhà đầu tư.