Hai sân bay lớn nhất Việt Nam nguy cơ phải đóng cửa, có tiền không được sửa

Từ hơn 1 năm qua, Tổng Cty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) không ít lần báo cáo về tình trạng xuống cấp nghiêm trọng của hạ tầng khu bay (đường cất hạ cánh, đường lăn) sân bay Nội Bài (Hà Nội) và sân bay Tân Sơn Nhất (TPHCM). Tình trạng xuống cấp này có thể khiến sân bay phải đóng cửa 2 sân bay này. Dù ACV có tiền nhưng không được sửa do vướng quy định.

Xuống cấp nghiêm trọng do quá tải

Theo ACV,  hiện tại đường cất/hạ cánh 25R/07L của sân bay Tân Sơn Nhất và đường cất hạ cánh 11R/29L (1B) của sân bay Nội Bài đã xuống cấp nghiêm trọng,  do khai thác vượt công suất thiết kế. 

Với đường cất hạ cánh sân bay Tân Sơn Nhất được thiết kế đảm bảo khai thác tàu bay B777-300ER hoặc tương đương, với tần suất cất/hạ cánh 55.100 lần (trong 10 năm). Tuy nhiên, tính tới tháng 4/2018, tổng số lần cất/hạ cánh quy đổi của đường băng trên đã lên tới 126.600 lần (vượt hơn 70.000 lần cất/hạ cánh so với thiết kế).

Ngoài ra, sân bay cũng khai thác các loại tàu bay có tải trọng và áp suất bánh lớn hơn thiết kế như A350-900, B787-9 dẫn đến xuất hiện hư hỏng, mặt đường băng xuống cấp nghiêm trọng, thường xuyên bị bong bật, nứt vỡ.

Mặt đường lăn nứt vỡ, phụt bùn mỗi khi máy bay lăn qua tại sân bay Nội Bài-Hà Nội.

 Với sân bay Nội Bài, Cảng Hàng không quốc tế Nội Bài cho hay, đường cất hạ cánh 11L/29R đang xuất hiện hiện tượng hằn vệt bánh tàu bay; có thấy hiện tượng nứt chân chim. Còn đường cất hạ cánh 11R/29L bề mặt thường xuyên xuất hiện hư hỏng như nứt vỡ và phùi bùn; một số tấm bê tông xi măng có hiện tượng bị lún.

Cá biệt có những vị trí độ lệch giữa khe giữa hai tấm bê tông xi măng lên tới 3cm. Với đường lăn có kết cấu bê tông nhựa, một số vị trí đường lăn cũng xuất hiện hằn lún vệt bánh tàu bay, phùi bùn lên bề mặt.

Ngày 9/8 vừa qua, Cảng Nội Bài đã phải dừng khai thác đường lăn S3 trong 1 tuần vì không đảm bảo an toàn. Với đường lăn kết cấu bê tông xi măng (S1, S2…) cũng xuất hiện hư hỏng, nứt vỡ, phùi bùn. Trước tình trạng trên, sân bay Nội Bài đã phải thay đổi phương án khai thác để khắc phục, sửa chữa hư hỏng, hạn chế sử dụng những đường lăn xuống cấp nghiêm trọng.

“Các hạng mục về đầu tư và sửa chữa tài sản khu bay đều tạm dừng do vướng mắc về cơ chế. Do vậy, Cảng Nội Bài chỉ có thể thực hiện công tác duy tu, bảo dưỡng, sửa chữa thường xuyên và khắc phục sự cố của hệ thống sân đường. 

Đây chỉ là giải pháp sửa chữa tạm thời, tính chủ động không cao, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây mất an toàn cho hoạt động bay và thậm chí phải dừng khai thác bất cứ lúc nào, Cảng Nội Bài cho hay.

Tại cuộc họp của Ủy ban An ninh hàng không dân dụng quốc gia hôm 15/8 vừa qua, sau khi nghe ACV báo cáo tình trạng xuống cấp của hạ tầng khu bay sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất có thể ảnh hưởng đến an toàn, an ninh hàng không, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã có những chỉ đạo quyết liệt, yêu cầu sớm xử lý vướng mắc.

Phó Thủ tướng cho rằng, việc hạ tầng khu bay 2 sân bay này xuống cấp, ACV có tiền mà cơ chế không cho nâng cấp là rất vô lý. “Cơ chế vô lý như thế, phải tập trung tháo gỡ nhanh”, Phó Thủ tướng nói và chỉ đạo các cơ quan liên quan phải nhanh chóng xử lý các vấn đề liên quan để có thể sớm khởi công đầu tư, nâng cấp khu bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất.

Có tiền không được sửa

Được biết, vướng mắc chính liên quan tới đầu tư, sửa chữa hạ tầng khu bay sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất là do quy định hiện hành. 

Theo đó, phần hạ tầng là công sản, được đầu tư xây dựng, sửa chữa bằng ngân sách nhà nước, không được tính vào tài sản giao cho ACV. Do vậy, dù ACV có tiền cũng không được sửa. Lãnh đạo ACV cũng khẳng định, nếu được phép sẽ sử dụng ngay vốn doanh nghiệp để thực hiện.

Trước tình trạng hạ tầng xuống cấp khu bay của 2 sân bay trên, năm 2018 và tháng 3/2019, Bộ GTVT đã có văn bản kiến nghị Bộ Tài chính, Thủ tướng xem xét bổ sung danh mục và bố trí kế hoạch vốn trung hạn 2016 - 2020 từ nguồn dự phòng của Chính phủ cho sửa chữa đường băng sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất.

Bộ GTVT tính toán, để sửa chữa 2 đường bay trên cần khoảng 4.200 tỷ đồng. Tuy nhiên, do ngân sách nhà nước khó khăn, nên Bộ GTVT kiến nghị trước mắt, Bộ Tài chính cho phép ACV sử dụng nguồn tài chính của mình để sửa chữa trước, ngân sách nhà nước hoàn trả sau.

Trao đổi với PV Tiền Phong, TS Trần Chủng, nguyên Cục trưởng Cục Giám định nhà nước về chất lượng công trình xây dựng (Bộ Xây dựng) cho rằng, mỗi công trình đều có quy tắc về bảo trì, bảo dưỡng thường xuyên và đột xuất. 

“Để xảy ra tình trạng sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất xuống cấp trước mắt thuộc trách nhiệm của đơn vị quản lý khai thác 2 sân bay. Sau đó là của Bộ GTVT trên cương vị cơ quan quản lý nhà nước. Đặc biệt, nếu vướng cơ chế, Bộ GTVT phải có trách nhiệm giải quyết, hoặc báo cáo lên cấp cao hơn”, ông Chủng nói.

Theo ông Chủng, trước mắt cần khảo sát, đánh giá, xác định rõ nguyên nhân xảy ra hư hỏng, xuống cấp, để từ đó đề xuất giải pháp xử lý hiệu quả. “Không thể tuỳ ý nói do sân bay xuống cấp nên nguy cơ đóng cửa. 

Vì đây là vấn đề ảnh hưởng tới sinh mạng con người, bộ mặt quốc gia, cần hết sức nghiêm túc, không thể tuỳ tiện đưa ra đánh giá có thể gây hoang mang. Dù ngân sách khó khăn, nhưng không khó tới mức thiếu vài trăm, vài nghìn tỷ đồng”, ông Chủng nói.

Đường lăn sân bay Nội Bài bong tróc, phùi bùn. Ảnh Cảng hàng không Nội Bài cung cấp