EuroCham: Việt Nam có 'át chủ bài' ứng phó biến động thương mại

Nhận định được nêu trong "Sách Trắng 2025" do Hiệp hội Doanh nghiệp Châu Âu tại Việt Nam (EuroCham) công bố hôm 11/4. Trong ấn phẩm, Hiệp hội đánh giá thế giới đang vào thời điểm mang tính then chốt.

Theo đó, những thay đổi liên tục trong chính sách thuế đối ứng từ Mỹ và tình hình địa chính trị ngày càng phức tạp khiến nền kinh tế nặng về xuất khẩu như Việt đang chịu áp lực lớn hơn bao giờ hết.

Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert dự báo nguy cơ các mức thuế quan khắt khe có thể được áp dụng trong thời gian tới. "Tuy nhiên, tôi tin chắc rằng Việt Nam sở hữu những quân át chủ bài mà không quốc gia nào khác có", ông tuyên bố.

Chúng bao gồm: vị trí địa lý trọng yếu, trữ lượng khoáng sản đất hiếm dồi dào, nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú, lực lượng lao động năng động và một Chính phủ cam kết hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.

Theo ông Bruno, thay vì chi phối bởi ngoại lực, chính khả năng nội tại trong việc thích ứng, thu hút đầu tư và duy trì tăng trưởng bền vững mới là yếu tố quyết định quỹ đạo dài hạn của Việt Nam trên bản đồ kinh tế toàn cầu.

Để kích hoạt các "át chủ bài", Sách Trắng 2025 của EuroCham đề xuất khung sáng kiến liên ngành, xoay quanh 5 "ưu tiên chiến lược" cần cải thiện để cải thiện môi trường kinh doanh, gồm: chính sách thị thực; thủ tục nhập cảnh và hạ tầng sân bay; giấy phép lao động; hoàn thuế giá trị gia tăng (VAT); thủ tục hải quan.

Theo khảo sát chỉ số niềm tin kinh doanh (BCI) quý I của EuroCham, 37% doanh nghiệp xem phát triển cơ sở hạ tầng cần ưu tiên hàng đầu; 29% kỳ vọng tinh giản thủ tục hành chính; 24% muốn nới lỏng quy trình cấp thị thực và giấy phép lao động cho chuyên gia nước ngoài; 21% mong luật pháp minh bạch.

Song song đó, EuroCham khuyến nghị Việt Nam tận dụng tối đa vị thế cửa ngõ chiến lược kết nối giữa Liên minh châu Âu và khu vực ASEAN. Đại sứ Liên minh châu Âu tại Việt Nam Julien Guerrier nói khối này quyết tâm hợp tác với Việt Nam cùng ứng phó với thực tế mới của nền kinh tế toàn cầu.

Theo ông, Việt Nam nên tiếp tục đa dạng hóa thương mại, cùng EU khai thác thêm cơ hội trong Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA). Năm ngoái, châu Âu là thị trường xuất khẩu lớn thứ ba của Việt Nam, đạt 52,1 tỷ USD, tăng 19,3% so với cùng kỳ 2023, theo Cục Hải quan.

Sau 4 năm thực thi EVFTA, kim ngạch xuất khẩu sang EU đạt hơn 200 tỷ USD, tương đương tăng 12-15% mỗi năm. "Chúng ta cần khai thác tối đa hiệp định này để mở khóa toàn bộ tiềm năng mà nó mang lại", Đại sứ Julien Guerrier nói.

Mặt khác, để hạn chế các tác động tiềm tàng từ thuế đối ứng của Mỹ, Chủ tịch EuroCham Bruno Jaspaert khuyến nghị Việt nam cải thiện năng lực chuỗi cung ứng. "Nếu trừ kim ngạch xuất khẩu cho kim ngạch nhập khẩu đầu vào từ Trung Quốc thì giá trị còn lại khá ít. Vấn đề của Việt Nam là phải nâng năng lực tự chủ, đa dạng đầu vào", ông Bruno nói.

Ông Nguyễn Lương Hiền, Phó tổng Giám đốc phụ trách Tư vấn chiến lược - Tư vấn thương vụ của PwC Việt Nam cho rằng về dài hạn nên bớt phụ thuộc vào xuất khẩu. Tuy nhiên, để phát triển hơn nữa kinh tế trong nước, Việt Nam cần tiếp tục cải thiện cơ sở hạ tầng.