Đồng Nai lí giải nguyên nhân chậm giải ngân gần 11.500 tỉ đồng vốn dự án sân bay Long Thành

UBND tỉnh Đồng Nai vừa có thông cáo báo chí về tình hình triển khai dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành, trong đó giải thích nguyên nhân chậm tiến độ giải ngân phần vốn gần 11.500 tỉ đồng mà Chính phủ đã giao.

Theo đó, Đồng Nai đã được Chính phủ giao chỉ tiêu kế hoạch vốn ngân sách nhà nước để thực hiện dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư Cảng hàng không quốc tế Long Thành qua 2 đợt (năm 2018 và 2019) là 11.490 tỉ đồng.

Hiện Đồng Nai mới giải ngân được khoảng 123 tỉ đồng trong tổng số gần 11.500 tỉ đồng vốn được Chính phủ giao để thực hiện dự án thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư sân bay Long Thành. (Ảnh tư liệu: Báo Đồng Nai)

Đến nay, phần vốn này mới giải ngân được khoảng 123 tỉ đồng, đạt 1,07% tổng vốn trung ương đã bố trí, chủ yếu là chi phí thuê đơn vị tư vấn lập hồ sơ, thủ tục.

Dự kiến đến cuối năm 2019, các đơn vị sử dụng vốn sẽ tiếp tục giải ngân được khoảng 1.768,5 tỉ đồng nữa, đạt 15,4% kế hoạch.

Trong đó, 1.568,5 tỉ đồng sẽ được dành để chi trả bồi thường vườn cây cao su 2.170 ha, chi phí lập Báo cáo Nghiên cứu khả thi và kinh phí thực hiện công tác bồi thường đất tổ chức; 200 tỉ đồng là tiền tạm ứng dự án thành phần 1.

Kế hoạch giải ngân dự kiến đến cuối năm 2019. (Nguồn: UBND tỉnh Đồng Nai)

Phần vốn còn lại sẽ được tỉnh tiếp tục giải ngân chi trả tiền bồi thường hỗ trợ cho 17 tổ chức còn lại, các hộ gia đình cá nhân (ưu tiên vị trí triển khai giai đoạn 1), chi phí đầu tư xây dựng hạ tầng 2 khu tái định cư và tái lập hạ tầng ngoài hàng rào dự án, tập trung trong năm 2020.

Tỉnh Đồng Nai giải thích, tháng 7/2018, tỉnh đã có Tờ trình đề nghị Thủ tướng duyệt Báo cáo nghiên cứu khả thi dự án, trong đó phân kì nhu cầu vốn theo 4 năm. Trong năm đầu tiên, tỉnh đã dự đoán công tác giải ngân chỉ tập trung vào chi trả cho đất tổ chức (Tập đoàn công nghiệp cao su Việt Nam) và các chi phí lập hồ sơ, thủ tục tái định cư khoảng 1.533 tỉ đồng.

Theo Quyết định Thủ tướng đã duyệt, năm đầu tiên triển khai dự án là năm 2019. Dự kiến đến cuối năm 2019, các đơn vị sử dụng vốn sẽ tiếp tục giải ngân được khoảng 1.768,5 tỉ đồng – như vậy là cao hơn con số đã trình Thủ tướng phê duyệt trước đó.

Trong khi đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã bố trí cho Đồng Nai 11.490 tỉ đồng ngay trong năm đầu tiên – là quá cao so với nhu cầu vốn thực tế, điều này dẫn đến việc giải ngân chỉ đạt 15,4% kế hoạch.

Nói về nguyên nhân chậm giải ngân, tỉnh Đồng Nai còn nêu ra hàng loạt khó khăn trong công tác đo đạc, kiểm đếm, xác định nguồn gốc đất; khó khăn trong việc phê duyệt thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ cho hộ gia đình và trong công tác điều chỉnh địa giới hành chính…

Cụ thể, nhiều hộ dân trong phạm vi qui hoạch dự án đã tự ý chia tách, chuyển nhượng giấy tay, phân chia thừa kế cho con, dẫn đến khó khăn trong việc kiểm đếm xác định nguồn gốc đất, chủ đất.

Chưa kể, tỉnh Đồng Nai đã điều chỉnh địa giới hành chính 5 xã: Bình Sơn, Cẩm Đường, Long An, Long Phước, Bàu Cạn và giải thể xã Suối Trầu thuộc huyện Long Thành để sáp nhập vào xã Bình Sơn. Tuy nhiên, các cán bộ địa chính xã Bình Sơn gặp khó khăn trong việc xác định nguồn gốc đất do chưa nắm chắc địa bàn quuanr lí, chậm trong công tác xác định nguồn gốc đất.

Đối với công tác phê duyệt thu hồi đất và bồi thường, hỗ trợ cho hộ gia đình, theo qui định của Luật đất đai (2013): chỉ được thu hồi đất sau khi hoàn thành xây dựng nhà ở hoặc cơ sở hạ tầng của khu tái định cư.

Trong khi đó, Khu tái định cư Lộc An – Bình Sơn cuối 2019 mới khởi công xây dựng và hoàn thành trong 2020. Do đó, sau khi khi khởi công xây dựng hạ tầng Khu tái định cư Lộc An – Bình Sơn, tỉnh sẽ cho các hộ dân bốc thăm tái định cư song song với xây dựng nhà tái định cư. Khi đó, tỉnh mới phê duyệt toàn bộ thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ cho các hộ gia đình, cá nhân trong năm 2020.

Hiện tại, tỉnh đã nhận bàn giao đất sạch và đã giải phóng mặt bằng hai khu tái định cư: Lộc An – Bình Sơn và Bình Sơn với diện tích khoảng 358 ha, đang thực hiện rà phá bom mìn để chuẩn bị khởi công cuối năm 2019.

Tỉnh cũng sẽ tập trung chỉ đạo triển khai 5 dự án thành phần có cấu phần xây dựng để đồng bộ hạ tầng, phục vụ tốt khi bố trí tái định cư cho các hộ dân khi về sinh sống. Dự kiến bắt đầu khởi công xây dựng Khu tái định cư Lộc An – Bình Sơn trong cuối năm 2019, 4 dự án thành phần còn lại sẽ khởi công trong năm 2020.

Đối với các hộ gia đình cá nhân, tỉnh sẽ tập trung duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ cho các hộ gia đình, cá nhân có đất thu hồi thuộc giai đoạn 1 trong quí I/2020 và các hộ còn lại trong năm 2020. Mục đích nhằm đảm bảo giao đất sạch giai đoạn 1 với diện tích 1.810 ha cho chủ đầu tư trước ngày 30/10/2020 theo kế hoạch và giao toàn bộ 5.000 ha trong quí I/2021.

Báo cáo nêu, về qui trình, thủ tục bồi thường, huyện Long Thành phải thực hiện 13/14 bước trong thủ tục lập, thẩm định, phê duyệt hồ sơ bồi thường (chưa tính thời gian cưỡng chế thu hồi đất) theo qui định hoàn thành và duyệt trong quí I/2020 là phù hợp, đúng qui định.