Đối tác của Apple ‘khát’ công nhân tại Việt Nam

Một cuối tuần tháng 8, các công nhân đã xếp hàng bên ngoài nhà máy lắp ráp điện tử của Foxconn tại Bắc Giang, với hồ sơ xin việc trên tay. Tài xế xe tải Nguyễn Thành Công (30 tuổi), những công nhân chờ phỏng vấn nói với tờ Rest of World rằng tuần sau anh sẽ có mặt tại nhà máy, làm ca đêm để sản xuất cáp sạc iPhone.

Việt Nam là trung tâm sản xuất thiết bị thông minh lớn thứ ba thế giới, là “bản doanh” của các thương hiệu như Apple và Samsung. Với việc Apple đang chịu áp lực mở rộng sản xuất ra ngoài Trung Quốc, các nhà cung cấp của họ như Foxconn và Luxshare-ICT đang ráo riết tuyển dụng tại Việt Nam để đáp ứng các đơn đặt hàng mới.

Theo truyền thông địa phương, Foxconn đang tuyển dụng 24.500 công nhân lắp ráp, trong khi đối thủ Luxshare của họ đang tuyển dụng 24.000 người. Đây là số lượng tuyển dụng khổng lồ trong bối cảnh hàng chục nghìn công nhân bị mất việc trong thời điểm kinh tế khó khăn này.

Ivan Lam, nhà phân tích nghiên cứu cấp cao tại Counterpoint Research, cho biết: “Việc sa thải lao động hàng loạt trước đây đã khiến nhiều công nhân quay trở về quê. Do đó, các doanh nghiệp hiện nay sẽ gặp khó khăn trong việc tuyển dụng lại”.

Dự kiến thị trường lao động cần có thời gian mới có thể phục hồi.

Hầu hết các hoạt động tuyển dụng hiện nay đang diễn ra ở Bắc Giang, nơi Foxconn và Luxshare có nhiều nhà máy lắp ráp Apple Watch, AirPods và bộ sạc cho Apple cùng các gã khổng lồ công nghệ khác. 

Tại Việt Nam, Bắc Giang được biết đến như một trung tâm lắp ráp công nghệ lớn, với lực lượng lao động từ các tỉnh xa đổ về để tìm kiếm công việc được trả lương cao hơn và thoải mái hơn so với làm ruộng.

Chị Vương Thị Liêm, 43 tuổi, phải mất một ngày đường để đến Bắc Giang bằng xe khách từ một tỉnh biên giới gần Trung Quốc. Trước đại dịch, chị đã từng làm việc cho Luxshare khoảng một năm nhưng sau đó nghỉ việc để chăm các cháu. Bây giờ các cháu đã lớn và chị có thời gian rảnh rỗi, chị cho biết thà quay trở lại nhà máy còn hơn phải chịu đựng cái nắng nóng trên đồng.

“Bộ phận nhân sự ty đã sắp xếp chỗ ở miễn phí cho tôi”, chị Liêm nói với Rest of World bên ngoài nhà máy Luxshare-ICT.

Tuy nhiên, bất chấp sự nhiệt tình này, chị Liêm đang tiến gần đến giới hạn độ tuổi cao nhất đối với một công nhân Luxshare - 45 tuổi đối với nữ và 40 tuổi đối với nam. Tuy nhiên, Bắc Giang vẫn đang cần lao động ngoại tỉnh.

Theo tờ Lao Động, từ nay đến cuối năm, Bắc Giang cần 70.000 lao động là công nhân điện tử.

Ông Nguyễn Văn Huệ, Giám đốc Trung tâm Dịch vụ việc làm Bắc Giang cho biết: “Bắc Giang cơ bản có thể đáp ứng 60% số lượng chỉ tiêu tuyển dụng”.

Kể từ tháng 7, hầu như ngày nào Luxshare đều tuyển công nhân với hy vọng có thể có thêm hàng trăm lao động mỗi ngày. Trên thực tế, công ty chỉ đạt được một nửa chỉ tiêu đó.

Để thu hút người lao động, một số công ty đã đơn giản hóa thủ tục tuyển dụng và bổ sung thêm nhiều ưu đãi. Công ty con New Wing Interconnect Technology của Foxconn đã nới lỏng các quy định về độ tuổi và kinh nghiệm, đồng thời đề nghị trả tới 10 triệu đồng (415 USD) mỗi tháng, cùng với ký túc xá cho công nhân nhập cư và xe đưa đón đi làm. 

Một dòng trong quảng cáo tuyển dụng của nhà lắp ráp máy tính xách tay Đài Loan (Trung Quốc) Wistron thu hút nhiều người quan tâm: “Cho phép có hình xăm nhỏ”. Đây là một ngoại lệ hiếm hoi đối với các quy định nghiêm ngặt về không xăm mình trong ngành. Ở những nơi như Bắc Giang, người ta có thể tìm thấy những quảng cáo về dịch vụ xóa hình xăm gần các khu công nghiệp. 

Pegatron gần đây đã bắt đầu các đợt tuyển dụng, đưa ra nhiều phúc lợi hơn cho người lao động ngoại tỉnh, bao gồm cả trợ cấp học ngoại ngữ với mức thu nhập hàng tháng lên tới 13 triệu đồng (540 USD). 

Các kế hoạch cũng được đưa ra nhằm biến các khu công nghiệp các thành phố thu nhỏ để người lao động không cần phải đi xa để đáp ứng nhu cầu xã hội và giải trí.

Các chuyên gia nói với Rest of World rằng cạnh tranh để giữ chân lao động sẽ ngày càng gay gắt khi ngày càng nhiều nhà sản xuất chuyển hoạt động sang Việt Nam trong bối cảnh căng thẳng Mỹ-Trung .

Theo thông lệ, tháng 9 hàng năm là thời điểm Apple công bố các sản phẩm mới, rất có thể có một số lượng lớn thiết bị sẽ được sản xuất bên ngoài Trung Quốc. Do đó, các công ty đang gấp rút tuyển dụng, đưa ra nhiều chế độ lương tốt và môi trường làm việc thân thiện.

Nhưng những công nhân như Nguyễn Thành Công ở trên cũng có kế hoạch riêng. Trong mắt anh, công việc ở Foxconn chỉ là tạm thời trong vài năm. Một khi các hoạt động thương mại trái cây giữa Việt Nam và Trung Quốc hồi phục, anh sẽ quay lại nghề lái xe tải.

"Tôi thích lái xe. Điều đó phù hợp với tôi, sự tự do”, Công nói. “Nộp đơn xin việc vào Foxconn là một bước tiến lớn mới để thử thách giới hạn của tôi, liệu tôi có thể tiếp tục làm công việc này hay không”.