Doanh nghiệp ô tô bức xúc vì bất nhất hướng dẫn lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải

Lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải được hướng dẫn không hợp lý. (Ảnh minh hoạ).

Trở tay không kịp

Cụ thể, trong công văn của Văn phòng Chính phủ thông báo ý kiến của Thủ tướng Chính phủ đồng ý “ riêng ô tô chạy bằng nhiên liệu diesel cho phép thực hiện đến 31/12/2017” khi áp dụng lộ trình tiêu chuẩn khí thải. Nhưng Bộ Giao thông Vận tải trong một văn bản gần đây lại đề nghị “phải thực hiện ngay từ ngày 31/3/2017”. Điều này khiến các doanh nghiệp rất lúng túng.

Trên thực tế, lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải ô tô xe máy theo Quyết định 49/2011/QĐ-TTg với yêu cầu phải đạt tiêu chuẩn khí thải tương đương Euro 4 đã được ban hành từ năm 2011 nhưng thời điểm có hiệu lực tính từ năm 2017. Thông báo số 398/TB-VPCP ngày 9/12/2016 của Văn phòng Chính phủ đã nêu rõ, ô tô du lịch, xe bus gắn động cơ diesel sẽ áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 4 từ ngày 1/1/2018; còn ô tô tải gắn động cơ diese sẽ áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 4 vào năm 2022.

Việc phải lùi thời hạn áp dụng tiêu chuẩn khí thải mức 4 này có xuất phát từ nguồn cung cấp nhiên liệu tại Việt Nam. Vì hiện nay, xăng dầu tại Việt Nam được cung cấp từ Nhà máy Lọc dầu Dung Quất (LDDQ) và nhập khẩu.

Nhưng vấn đề ở chỗ, theo chính báo cáo của Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN), Nhà máy LDDQ tuy mỗi năm có thể sản xuất ra 2,48 triệu tấn xăng và 2,33 triệu tấn dầu diesel nhưngcác sản phẩm xăng dầu này không đạt được mức tiêu chuẩn Việt Nam QCVN 4 (tương đương Euro 4). Liên hợp lọc hoá dầu Nghi Sơn chuẩn bị đi vào sản xuất trong năm 2017 cũng có gần 4 triệu tấn dầu diesel chưa đạt QCVN1:2015/BKHCN. Các nhà máy lọc dầu này cần có thời gian mới có thể nâng cấp lên đạt tiêu chuẩn khí thải mức 4.

Theo nội dung văn bản số 389/TB-VPCP, các doanh nghiệp sản xuất ô tô tại Việt Nam đã ký hợp đồng mua linh kiện, phụ tùng, vật tư trong nước chưa sản xuất được với các đối tác nước ngoài, phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của năm 2017, trong số này có động cơ ô tô tiêu chuẩn Euro 2.

Tuy nhiên, ngay từ 1/1/2017, Cục Đăng kiểm đã dừng việc cấp phiếu xuất xưởng cho các xe ô tô có sử dụng động cơ diesel được nhập khẩu trong năm 2017. Nên nhiều doanh nghiệp sản xuất ô tô trong nước thực hiện theo Thông báo số 389/TB-VPCP gặp khó khăn trong hoạt động sản xuất kinh doanh khi đã ký hợp đồng với khách hàng sẽ không thể giao hàng cho khách. Hoạt động sản xuất của các doan nghiệp này bị đình trệ, gây ra nguy cơ mất việc làm cho người lao động.

Trao đổi với Dân trí, một số doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp cho biết, ngay trong 2 tháng đầu năm nay, các doanh nghiệp này rất lúng túng, khó khăn khi phải chờ đợi quyết định cuối cùng, các việc triển khai, hướng dẫn của các cơ quan quản lý chức năng. Và điều này chắc chắn sẽ gây ra những thiệt hại về kinh tế cũng như bất lợi trong cạnh tranh với các doanh nghiệp chỉ nhập khẩu xe nguyên chiếc.

Tréo ngoe

Đáng chú ý, ngày 10/3 vừa qua, Văn phòng Chính phủ đã có thông báo số 126/TB-VPCP truyền đạt ý kiến của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc: Giữ nguyên lộ trình áp dụng tiêu chuẩn khí thải đối với ô tô, xe mô tô hai bánh sản xuất, lắp ráp và nhập khẩu mới quy định tại Quyết định số 49/2011/QĐ-TTg và cho phép “riêng ô tô chạy bằng nhiên liệu diesel, thời điểm áp dụng là từ ngày 31/12/2017 và giao Bộ Giao thông Vận tải đề xuất phương án thực hiện trước ngày 15/3/2017”.

Phía các doanh nghiệp tưởng rằng, đó là phương án đã được quyết định và họ đã chuẩn bị các phương án sử dụng động cơ Euro 4 cho từ năm 2018. Nhưng bất ngờ là ngày 14/3, trước đúng một ngày thời hạn được Thủ tướng yêu cầu đề xuất phương án thực hiện, Bộ Giao thông Vận tải lại phương án của mình với đề xuất, thời điểm ô tô chạy bằng nhiên liệu diesel sản xuất và nhập khẩu phải đạt tiêu chuẩn khí thải mức 4 là từ ngày 31/3/2017. Như vậy, các doanh nghiệp chỉ có chưa đến 15 ngày trước khi áp dụng.

Đáng nói là trong báo cáo của mình, Bộ Giao thông Vận tải cũng khẳng định, đến thời điểm hiện nay, nhiên liệu diesel đạt chất lượng mức 4 vẫn chưa có trên thị trường nên đã đề nghị “giao Bộ Công Thương chỉ đạo các doanh nghiệp nhập khẩu xăng dầu khẩn trương cung ứng dầu diesel đáp ứng tiêu chuẩn khí thải mức 4 trên thị trường trong quý II/2017”.

Tất nhiên, sự thay đổi trên gây bất ngờ lớn cho các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ô tô. Ông Mai Phước Nghê, Phó tổng giám đốc Công ty Ô tô Trường Hải nói: “Sau Thông báo 398/TB-VPCP, ngoài việc đặt hàng như bình thường cho năm 2017, chúng tôi đã tiến hành chọn lựa và nhập động cơ mẫu về Việt Nam để thử nghiệm và được Cục Đăng kiểm chứng nhận động cơ Euro 4. . Chúng tôi đang tiến hành thiết kế, lắp đặt động cơ lên xe và thay đổi các bộ phận linh kiện khác cho phù hợp, tổ chức sản xuất thử và trình Cục Đăng kiểm thẩm định thiết kế, cấp giấy chứng nhận chất lượng cho các mẫu xe mới sử dụng động cơ Euro 4”

Cũng theo ông Nghê, hiện Công ty này có 7.000 xe tải đã được đặt hàng nhưng không thể giao xe do không có phiếu xuất xưởng, khiến nhiều khách hàng rất bức xúc.

Đại diện Công ty cổ phần Tập đoàn Thành Công cũng cho biết, doanh nghiệp này đã lắp ráp mẫu xe ô tô tải H100 với động cơ sử dụng nhiên liệu Diesel mức khí thải Euro 2, xuất xưởng dạng ô tô xát xi tải, đươc cấp phiếu xuất xưởng chứng nhận của Cục Đăng kiểm.

Đại diện Công ty này nói: "Trên cơ sở phiếu xuất xưởng sát xi và các thiết kế đã được Cục Đăng kiểm phê duyệt, trong 2 tháng đầu năm nay, chúng tôi đã làm thủ tục đóng thùng và xin cấp phiếu xuất xưởng cho 62 khách hàng. Tuy nhiên, từ ngày 6/3, Cục Đăng kiểm báo tạm dừng không cấp phiếu xuất xưởng đóng thùng cho xe H100 với lý do tạm dừng cấp phiếu xe mức Euro 2. Trong khi đó toàn bộ số xe ô tô sát xi tải H100 chúng tôi đã hoàn thiện và xin phiếu xuất xưởng trong tháng 11/2016, thời điểm Quyết định 49/2011/QĐ - TTg chưa có hiệu lực",

"Hiện nay Công ty còn 366 xe ô tô sát xi tải H100 đang chờ cấp phiếu xuất xưởng đóng thùng, đây là khối tài sản lớn nếu chậm giao xe cho khách hàng sẽ thiệt hại rất lớn về kinh tế , ảnh hưởng uy tín cũng như sản xuất kinh doanh của Công ty”, đại diện Công ty cổ phần Tập đoàn Thành Công bức xúc.