Doanh nghiệp muốn được trả lại tiền truy thu vì Nghị định 20

Việc khống chế chi phí lãi vay, theo doanh nghiệp, sẽ khiến các hoạt động đầu tư liên kết theo chuỗi sản xuất bị ảnh hưởng. Ảnh minh họa: Minh Tâm

Trình bày tại Hội nghị đối thoại về chính sách thuế và hải quan do Bộ Tài chính và Phòng Công nghiệp và Thương mại Việt Nam (VCCI) phối hợp tổ chức hôm nay, 28-11 tại TPHCM, đại diện Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu Bình Phước (Bigimexco) cho biết, Nghị định 20 về giao dịch liên kết ban hành năm 2017 đã gây thiệt hại lớn cho doanh nghiệp.

Cụ thể, đoàn thanh tra vừa qua đã áp dụng khoản 3, điều 8 của nghị định này đối với giao dịch liên kết giữa Bigimexco và Công ty Quốc Toản, đơn vị mà Bigimexcó góp vốn thành lập tháng 7-2017 để sản xuất chế biến cao su bán lại cho mình. 

Theo đó, cơ quan chức năng đã xuất toán toàn bộ chi phí lãi vay ngân hàng phát sinh trong năm 2017 và 2018 (tổng số 52,7 tỉ đồng) trong chi phí khiến công ty này phải tăng số thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp của hai năm kể trên thêm 10,57 tỉ đồng và tiền phạt, tiền chậm nộp 2,8 tỉ đồng. Tổng “thiệt hại” là trên 13 tỉ đồng.

Trong khi đó, theo Bigimexco, bản chất của quan hệ giao dịch giữa hai công ty không hoàn toàn như cơ quan chức năng xác định.

Thứ nhất, đây là hai doanh nghiệp nội địa, không có vốn đầu tư nước ngoài.

Thứ hai, mặt hàng và giá mua bán giữa hai bên tương tự như các nhà cung cấp khác trên thị trường.

Thứ ba, hai công ty không có ưu đãi về thuế, không có rủi ro về thuế.

Thứ tư, hai bên có quan hệ liên kết theo điều 5, Nghị định 20 nhưng lại không có thỏa thuận về chi phối trong điều hành kinh doanh, tổ chức bộ máy; các giao dịch thể hiện đúng bản chất thương mại, kinh tế, tài chính.

Thứ năm, khoản chi phí tài chính (lãi vay ngân hàng) là hợp lý, hợp lệ bởi nếu không mua hàng từ công ty liên kết Quốc Toản thì cũng phải mua từ các nhà cung cấp khác để đảm bảo kế hoạch sản xuất kinh doanh năm 2017 - 2018.

Do vậy, Bigimexco kiến nghị Chính phủ xem xét lại để điều chỉnh nội dung của khoản 3, điều 8, Nghị định 20 cho hợp lý, hợp pháp, hợp tình và có quy định hồi tố, hoàn trả lại số tiền thuế truy thu do cách tính áp đặt này gây ra.

Trước Bigimexco, ông Phan Thế Vinh, Kế toán trưởng Công ty TNHH Hải Nam (tỉnh Bình Thuận), chuyên sản xuất xuất khẩu các loại thủy hải sản cũng phản ánh, hoạt động đầu tư các chuỗi sản xuất khép kín với việc hình thành các công ty con của doanh nghiệp này đang bị ảnh hưởng bởi quy định khống chế lãi vay tại khoản 3, điều 8, Nghị định 20 (EBITDA 20%).

Các công ty nào đang ở giai đoạn đầu, cần nhiều vốn để đầu tư mở rộng, đổi mới công nghệ thì lại bị loại chi phí lãi vay ra. Điều này là ngược với chính sách ưu đãi của Nhà nước về khuyến khích phát triển chuỗi giá trị, cung ứng khép kín. Ông Vinh kiến nghị cần điều chỉnh Nghị định 20 theo hướng loại trừ các doanh nghiệp trong nước khỏi quy định khống chế lãi vay này.

Trao đổi với TBKTSG Online, ông Vinh cho biết, bản thân Hải Nam vừa qua cũng đã nhận được quyết định truy thu thuế do bị loại trừ khoản chi phí lãi vay. “Công ty cũng đã thực hiện nộp hơn 200 triệu tiền thuế truy thu cho năm tài chính 2018 này nhưng mong cơ quan thuế sớm sửa đổi quy định vì các năm sau con số có thể sẽ cao hơn vì chúng tôi còn mở rộng”, ông Vinh nói.

Trả lời thắc mắc của doanh nghiệp, đại diện Tổng cục Thuế cho biết, cơ quan này đã tiếp thu, tổng hợp các kiến nghị của doanh nghiệp và trình Chính phủ sửa đổi Nghị định 20. Việc sửa đổi nghị định này là bắt buộc khi thực hiện Luật quản lý thuế mới. Trước mắt, đề nghị lãnh đạo các cục thuế địa phương trao đổi, đối thoại với doanh nghiệp trên cơ sở căn cứ pháp luật.

Trước hội nghị đối thoại này, TBKTSG Online cũng ghi nhận được hàng loạt ý kiến của doanh nghiệp về việc nhận được quyết định truy thu thuế năm 2017, 2018 do áp dụng quy định tại khoản 3, điều 8, Nghị định 20. 

Thậm chí, như doanh nghiệp chia sẻ, với những quyết định truy thu có con số lên đến hàng chục tỉ đồng này, công ty sẽ đang "từ lãi thành lỗ". 

Trong khi đó, theo cơ quan thuế địa phương, việc truy thu được thực hiện theo chỉ đạo từ Tổng cục Thuế vì trên nguyên tắc, Nghị định 20 chưa được sửa dù doanh nghiệp đã nhiều lần kiến nghị, cơ quan thuế cũng ghi nhận.

Khoản 3, điều 8, Nghị định 20 quy định: “Tổng chi phí lãi vay phát sinh trong kỳ của người nộp thuế được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp không vượt quá 20% của tổng lợi nhuận thuần từ hoạt động kinh doanh cộng với chi phí lãi vay, chi phí khấu hao trong kỳ của người nộp thuế”.