Đề xuất để khu vực kinh tế ngoài nhà nước tham gia 'giải cứu' các dự án thua lỗ ngành Công Thương

Báo cáo tại hội trường Quốc hội chiều 25/7, về các dự án chậm tiến độ, thua lỗ kéo dài mà nhiều đại biểu quan tâm, cho ý kiến, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng, cần kiên trì, kiên quyết đề nghị cấp có thẩm quyền giải quyết theo hướng khẩn trương định giá đúng, giải quyết dứt điểm, đúng luật, hợp tình hình để Nhà nước không mất thêm tiền và mất thêm người vào các dự án kém hiệu quả.

Đồng thời, để khu vực kinh tế ngoài nhà nước tham gia giải cứu càng sớm càng tốt đối với các dự án càng để càng thua lỗ này.

Đề xuất để khu vực kinh tế ngoài nhà nước tham gia "giải cứu" các dự án thua lỗ ngành Công Thương

Theo Bộ trưởng Bộ Công Thương, 5 năm tới, mục tiêu phát triển công nghiệp của nước ta kết hợp hài hòa giữa phát triển theo cả chiều rộng, chiều sâu, chú trọng chiều sâu để tạo đột phá trong nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh, giá trị gia tăng nội địa của sản phẩm công nghiệp.

Trong đó tận dụng tối đa lợi thế của nước đang trong thời kỳ dân số vàng, khai thác triệt để cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, lợi thế thương mại Việt Nam tham gia vào Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.

Vì vậy, Bộ sẽ tham mưu cho Chính phủ đánh giá kỹ hơn kết quả thực hiện mục tiêu công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước trong những năm qua để từ đó có chủ trương, chính sách đủ mạnh, đồng bộ và khả thi để phát triển ngành công nghiệp có tính chất nền tảng, công nghiệp hỗ trợ, công nghiệp vật liệu, hóa chất, cơ khí chế tạo, chế biến điện tử.

Vấn đề tiếp theo mà Bộ trưởng nhấn mạnh là tập trung từng bước hoàn thiện thể chế theo quan điểm của Đảng để bảo đảm công nghiệp thương mại nước nhà phát triển mạnh mẽ, đúng hướng, khả thi.

Trước mắt là sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách còn bất cập, mâu thuẫn, chồng chéo để giải phóng được sức phát triển công nghiệp của cả khu vực nhà nước và tư nhân.

Đồng thời, thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về cắt giảm mạnh mẽ thủ tục hành chính, giảm trung gian, tăng phân cấp, chú trọng hậu kiểm, cá thể hóa trách nhiệm, tăng cường ứng dụng công nghệ trong chỉ đạo, điều hành quyết liệt hơn trong việc triển khai thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về chống tham nhũng, tiêu cực trong tham mưu xây dựng cơ chế, chính sách thực hiện các dự án trọng điểm.

Đối với các dự án chậm tiến độ, thua lỗ kéo dài từ nhiều năm trước, Bộ trưởng Bộ Công Thương cho rằng, cần kiên trì, kiên quyết đề nghị cấp có thẩm quyền giải quyết theo hướng khẩn trương định giá đúng, giải quyết dứt điểm, đúng luật, hợp tình hình để Nhà nước không mất thêm tiền và mất thêm người vào các dự án kém hiệu quả.

"Đồng thời, để khu vực kinh tế ngoài nhà nước tham gia giải cứu càng sớm càng tốt đối với các dự án càng để càng thua lỗ này" - Bộ trưởng Bộ Công Thương cho biết.

Phương hướng tiếp theo là tập trung huy động mọi nguồn lực để phát triển hạ tầng công nghiệp, thương mại, nhất là giao thông của các khu công nghiệp, khu chế xuất theo cơ chế kết hợp công tư.

"Theo đó, vốn nhà nước chỉ là mồi, vốn tư nhân, vốn xã hội cơ bản. Vì vậy, Bộ sẽ cùng các Bộ, ngành và các địa phương tham mưu cho Chính phủ sớm ban hành chính sách nhằm thu hút nguồn lực trong dân, đa dạng hóa hình thức đầu tư, hình thức quản lý như kinh nghiệm một số nước trong khu vực và một số địa phương đã thí điểm thành công" - Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết.

Thời gian vừa qua, hình thức đầu tư công, quản trị tư, đầu tư, quản trị công, đầu tư công tư kết hợp, quản lý theo cơ chế đấu thầu khách quan.

Đồng thời tập trung cao cho việc đào tạo nguồn nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao, sẵn sàng đáp ứng nhu cầu lao động có trình độ tay nghề cao cho các dự án đầu tư lớn của các doanh nghiệp nước ngoài, sẵn sàng đón làn sóng chuyển dịch và đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.

Bộ Công Thương sẽ tham mưu cho Chính phủ khẩn trương đánh giá lại hiệu quả đầu tư và các chính sách thu hút đầu tư FDI vào nước ta trong giai đoạn qua, từ đó có chính sách phù hợp hơn, tăng tính ràng buộc hơn đối với các doanh nghiệp FDI có công nghệ thựcsự cao, sản xuất ngành mà Việt Nam đang thực sự khuyến khích mang lại giá trị lớn.

Phải có lộ trình để các doanh nghiệp trong nước từng bước tham gia vào chuỗi sản xuất, cung ứng, nhất là khâu nguyên vật liệu và tiêu thụ sản phẩm phải bảo đảm quyền lợi tốt hơn cho người lao động Việt Nam cả trước mắt và lâu dài.

Đồng thời, Bộ trưởng nhấn mạnh phải khẩn trương đánh giá lại những hạn chế, yếu kém trong hội nhập kinh tế quốc tế để có cơ chế, chính sách phù hợp.

Bên cạnh đó là rà soát, sửa đổi, bổ sung chính sách đối với doanh nghiệp vừa và nhỏ; đồng thời có cơ chế, chính sách đối với doanh nghiệp lớn để các doanh nghiệp này đủ sức tham gia, hỗ trợ các doanh nghiệp nhỏ trong nước tham gia vào chuỗi sản xuất, cung ứng toàn cầu để Việt Nam không bị thua ngay trên sân nhà.

Giải pháp tiếp theo, Bộ sẽ đẩy nhanh tiến độ lập quy hoạch về năng lượng, điện và khoáng sản, hạ tầng thương mại từ năm 2030 - 2045, đồng thời tham mưu cho Chính phủ chỉ đạo, điều hành và tổ chức thực hiện một cách linh hoạt và kiên quyết tạo điều kiện cho công nghiệp và thương mại nước phát triển.

Bộ Công Thương sẽ tăng cường phối hợp với các bộ, ngành, địa phương trong việc hoàn thiện chiến lược phát triển ngành công thương các địa phương dựa trên tiềm năng, lợi thế của mỗi vùng. Từ đó đề nghị để được tích hợp vào trong quy hoạch trong quá trình xây dựng quy hoạch tỉnh, quy hoạch vùng, quy hoạch quốc gia.

Chấn chỉnh mạnh mẽ khâu phân phối thông qua siêu thị, chợ truyền thống, chợ dân sinh

Về cung ứng hàng hóa thiết yếu phục vụ đời sống nhân dân, theo Bộ trưởng Bộ Công Thương, ngay từ khi làn sóng dịch thứ 4 bùng phát ở Bắc Giang, Bắc Ninh, đặc biệt là TP HCM và các tỉnh phía Nam, Bộ Công Thương đã cùng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn bàn kế hoạch hợp tác trong sản xuất, cung ứng hàng hóa, phân định rạch ròi nhiệm vụ của mỗi ngành, đồng thời lập Tổ công tác tiền phương để cung ứng hàng hóa cho TP HCM và các tỉnh phía Nam.

Ban Chỉ đạo Tổ công tác có ba nhiệm vụ chính. Trước hết là đánh giá khả năng cung ứng tại chỗ, xác định nhu cầu hàng hóa cần cung ứng trong tình huống phải thực hiện theo Chỉ thị 15, 16.

Thứ hai là khẩn trương kết nối cung cầu giữa các địa phương cho các nhà sản xuất, nhà phân phối theo cơ chế thị trường.

Thứ ba là sẵn sàng nhiệm vụ điều phối hàng hóa cho các địa phương thiếu cục bộ. Các nhiệm vụ này đều phải có báo cáo hàng ngày cho lãnh đạo Bộ để chỉ đạo kịp thời.

Tuy nhiên, do tính chất, thời điểm của làn sóng dịch thứ tư, do biến chủng Delta ít triệu chứng, lây lan nhanh, đặc biệt số bệnh nhân trong cộng đồng liên tục được phát hiện. Vì thế, các địa phương mặc dù cảnh giác rất cao, có kinh nghiệm của các lần trước nhưng vẫn bị động, lúng túng giai đoạn đầu.

Vì thế, công tác phòng chống dịch cũng như hàng hóa thiết yếu cho dân những ngày đầu đều gặp khó khăn, thiếu hàng hóa cục bộ do đứt gãy chuỗi cung ứng, lưu chuyển.

Hệ thống phân phối cũng bất cập, trong khi hầu hết các chợ truyền thống, chợ đầu mối đều bị đóng cửa do chưa có biện pháp an toàn, trong khi các hình thức phân phối khác chưa có kinh nghiệm.

Sau khi có chỉ đạo thống nhất của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, của Ban Chỉ đạo quốc gia và rút kinh nghiệm trong sự phối hợp giữa các ngành thì tình hình cung ứng, lưu thông, phân phối hàng hóa thiết yếu được cải thiện, cơ bản không còn hiện tượng thừa, thiếu hàng, người dân xô đi mua hàng tích trữ, giá cả tương đối ổn định tuy có tăng chút ít, nhất là sản phẩm rau, quả.

Dự báo dịch có thể còn tiếp tục bùng phát, kéo dài ở các địa phương, thậm chí lan sang các địa phương khác. Thời gian và phạm vi thực hiện Chỉ thị 15, 16 có thể còn kéo dài, gây khó khăn lớn cho chuỗi sản xuất, cung ứng và phân phối, lưu thông các loại hàng hóa thiết yếu và đứt gãy cả nguồn cung cấp lao động cho ngành hàng này.

Vì vậy, Bộ Công thương đề nghị ngành nông nghiệp đẩy mạnh sản xuất các mặt hàng lương thực, thực phẩm tươi sống, rau củ, quả ở địa phương có dịch và vùng đệm cũng như cả nước để sẵn sàng cung ứng.

Các ngành giao thông, công an, y tế, chính quyền các địa phương, nhất là những địa phương trong vùng dịch thực hiện nghiêm chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ không đặt ra những điều kiện khác và áp dụng máy móc các quy định.

Các địa phương trong vùng dịch cần phải tiếp tục rà soát và khẩn trương hỗ trợ các doanh nghiệp phân phối hàng thiết yếu để có thể dự trữ hàng thiết yếu trên địa bàn từ 10 đến 15 ngày, tương ứng với thời gian giãn cách.

Đồng thời chấn chỉnh mạnh mẽ khâu phân phối thông qua siêu thị, chợ truyền thống, chợ dân sinh, các chợ đầu mối với các điều kiện mà Bộ Công Thương và Bộ Y tế đã giao; phát triển các loại hình thương mại như bán hàng lưu động, thương mại điện tử từ xa...